Bit

najmniejsza jednostka informacji

Bit (z ang., kawałek, także skrót od binary digit, czyli cyfra dwójkowa) – najmniejsza ilość informacji potrzebna do określenia, który z dwóch równie prawdopodobnych stanów przyjął układ. Jednostka logiczna.

Bit [b]
Wymiar

Jednostka

ilość informacji

Pochodzenie nazwy

en. binary digitcyfra dwójkowa

Wielokrotności bitów
Przedrostki dziesiętne
(SI)
Przedrostki binarne
(IEC 60027-2)
Nazwa Symbol Mnożnik Nazwa Symbol Mnożnik
kilobit kb 103=10001 kibibit Kib 210=10241
megabit Mb 106=10002 mebibit Mib 220=10242
gigabit Gb 109=10003 gibibit Gib 230=10243
terabit Tb 1012=10004 tebibit Tib 240=10244
petabit Pb 1015=10005 pebibit Pib 250=10245
eksabit Eb 1018=10006 eksbibit Eib 260=10246
zettabit Zb 1021=10007 zebibit Zib 270=10247
jottabit Yb 1024=10008 jobibit Yib 280=10248

Jest to również najmniejsza jednostka informacji używana w odniesieniu do sprzętu komputerowego, a oznaczana jest za pomocą „b”. Często mylnie używa się podstawowych przedrostków z układu SI (o mnożniku 1000), podczas gdy powinny być stosowane przedrostki binarne (mnożnik 1024). Należy więc zachować ostrożność przy interpretacji treści.

Bit przyjmuje jedną z dwóch wartości, które zwykle określa się jako 0 (zero) i 1 (jeden), choć można przyjąć dowolną inną parę wartości, np. prawda i fałsz, tak lub nie czy -1 i +1. W pierwszym przypadku bit jest tożsamy z cyfrą w systemie dwójkowym[1].

Binarny sposób zapisu informacji związany jest z tym, że komputer jako urządzenie cyfrowe rozpoznać może dwa stany napięciowe:

  • 0 – zerowe lub bardzo niskie (mniej niż 10% wartości wysokiego)
  • 1 – wysokie napięcie (np. 5V[2]).

Z tego względu obliczenia wykonywane przez procesor opierają się na binarnym (dwójkowym) systemie liczbowym.

We wczesnej historii komputeryzacji istniały komputery opierające się na dziesiętnym systemie liczenia, lecz okazał się on mało efektywny w praktyce. Powstał także jeden komputer liczący w systemie trójkowym.

Szybkość transmisji danych i przepustowość kanału transmisji mierzy się w bitach na sekundę (bps, b/s, bit/s), kilobitach na sekundę (kb/s), megabitach na sekundę (Mb/s) czy w gigabitach na sekundę (Gb/s).

Jednostki pokrewne edytuj

Szanon (Sh, ang. shannon) jest używany jako jednostka ilości informacji[3] i czasem odróżniany od bitu traktowanego jako jednostka ilości miejsca zajętego przez tę informację (jeśli informacja zajmuje 1000 bitów, ale da się skompresować bezstratnie do 500, to ma 500 szanonów).

Nat jest jednostką ilości informacji mierzonej przez logarytm naturalny ilości możliwości (1 nat = log2(e) bitów, 1 bit = ln(2) natów).

Ban lub hartlej (alternatywna nazwa; ang. hartley) jest jednostką mierzącą ilość informacji ilością cyfr dziesiętnych potrzebnych do zapisania informacji (z ułamkami, więc 1 ban = ln(10) natów = log2(10) bitów).

Bajt jest minimalną ilością adresowalnej pamięci w komputerze, zwykle jest równy oktetowi (8 bitów).

Jako słowo może być określony rozmiar rejestru uniwersalnego procesora, lub szerokość magistrali danych (uwaga: komputer może mieć wiele magistrali o różnych szerokościach – wtedy określa się słowo dla wskazanej magistrali); z zasady jest wielokrotnością bajta.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Słownik terminologiczny informacji naukowej, Maria Dembowska, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, 1979, s. 31.
  2. Logic signal voltage levels - All About Circuits. [dostęp 2015-02-07]. (ang.).
  3. szanon, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-11-05].