Boletus

rodzaj grzybów

Boletus L. (borowik) – rodzaj grzybów z rodziny borowikowatych (Boletaceae)[1].

Borowik
Ilustracja
Borowik szlachetny (Boletus edulis)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

borowikowce

Rodzina

borowikowate

Rodzaj

borowik

Nazwa systematyczna
Boletus L.
Sp. pl.: 117 (1753)
Typ nomenklatoryczny

Boletus edulis Bull.

Charakterystyka

edytuj

Grzyby kapeluszowe naziemne o zazwyczaj dość dużym owocniku. Kapelusz półkulisty, u starszych okazów poduchowaty, mięsisty, o suchej powierzchni (tylko u niektórych gatunków mazistej). Hymenofor rurkowaty, rurki i pory u młodych okazów białe, żółte lub pomarańczowe, u niektórych gatunków na starość stają się żółtozielone. Trzon zazwyczaj masywny i często zgrubiały u podstawy, zawsze bez pierścienia. Wysyp zarodników oliwkowobrązowy, zarodniki o kształcie od elipsoidalnego do wrzecionowatego[2].

Grzyby mykoryzowe[3]. Żyją w symbiozie z różnymi gatunkami drzew, głównie liściastych. Większość gatunków to smaczne grzyby jadalne. Tylko nieliczne (np. borowik szatański) to grzyby trujące. Wiele gatunków wskutek zmian środowiska stało się rzadkich i są prawnie chronione[2].

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Boletaceae, Boletales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Synonimy nazwy naukowej:

  • Ceriomyces Murrill,
  • Dictyopus Quél.,
  • Oedipus Bataille,
  • Suillus P. Micheli ex Adans.,
  • Suillus Haller ex Kuntze,
  • Suillus P. Micheli
  • Tubiporus P. Karst.,
  • Xerocomopsis Reichert[4].

Naukową nazwę rodzajowi nadał Karol Linneusz w 1753 r., polską nazwę do literatury mykologicznej wprowadziła Alina Skirgiełło i in. w 1939 roku, wcześniej rodzaj ten opisywany był pod nazwami huba lub grzyb[3].

W wyniku najnowszych badań filogenetycznych nastąpiły duże zmiany w taksonomii zaliczanych do niego gatunków[5].

Gatunki występujące w Polsce
Gatunki występujące w Polsce, dawniej zaliczane do rodzaju borowik

W ostatnich latach przeprowadzono badania genetyczne w zakresie licznych gatunków rodzaju Boletus. Skutkuje to dużymi zmianami w systematyce tego rodzaju: wiele gatunków dawniej zaliczanych do rodzaju Boletus zostało przeniesione do innych rodzajów, ich nazwa polska stała się więc niespójna z nową nazwą naukową. Wśród gatunków występujących w Polsce są to:

Przypisy

edytuj
  1. a b Index Fungorum [online] [dostęp 2021-09-03].
  2. a b Andreas Gminder, Atlas grzybów. Jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej, 2008, s. 42–49, ISBN 978-83-258-0588-3.
  3. a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 75–81, ISBN 83-89648-09-1.
  4. Species Fungorum (synonimy) [online] [dostęp 2021-09-03].
  5. Species Fungorum (gatunki) [online] [dostęp 2021-09-03].