Braunit

Braunit
	; Braunit
	Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny	Mn2+Mn3+6SiO4O20
Twardość w skali Mohsa	6–6,5
Przełam	nierówny
Łupliwość	dobra do doskonałej
Pokrój kryształu	tzw. pseudooktaedry
Układ krystalograficzny	tetragonalny
Właściwości mechaniczne	kruchy
Gęstość minerału	4,8 g/cm³
	Właściwości optyczne
Barwa	czarna do brunatnoczarnej
Rysa	brunatnoczarna, czarna
Połysk	metaliczny
	Multimedia w Wikimedia Commons

Braunit – rzadki minerał z gromady krzemianów, tlenokrzemian manganu o wzorze Mn²⁺Mn3+6SiO₄O₂₀ (tlenek manganu(III)). Jego nazwa pochodzi od nazwiska niemieckiego badacza K. Brauna.

Charakterystyka

Właściwości

Tworzy kryształy o pokroju bipiramid i pseudooktaedrów. Tworzy skupienia zbite, ziemiste, skorupowe. Jest kruchy, nieprzezroczysty, o tłustym lub metalicznym połysku. Niekiedy zawiera domieszki żelaza, wapnia, boru, baru. Rozpuszcza się w HCl, HNO₃. Ma własności magnetyczne.

Występowanie

Stanowi składnik złóż manganu, spotykany jest w żyłach kruszcowych i skarnach. Minerałami współwystępującymi są: piroluzyt, hausmanit, manganit, psylomelan, magnetyt, baryt, kalcyt, kwarc, syderyt.

Największe złoża tego minerału występują w Kazachstanie – Dżezkazgan, Rosji – na Uralu, w Indiach – Sitapar, w Brazylii – Ouro Preto, Minas Gerais, w Południowej Afryce, USA – Teksas, Arkansas, Arizona. W Europiewystepuje w Szwecji – Nordmark, Jakobsberg i Niemczech.

W Polsce został znaleziony w okolicach Wałbrzycha.

Zastosowanie

jedna z ważniejszych rud manganu, zawiera do 87% MnO₂.
stosowany do otrzymywania czystego pierwiastka.
poszukiwany kamień kolekcjonerski

Bibliografia

Braunit w WIEM.pl. [dostęp 2011-02-25].
R Duda, L Reji: Wielka Encyklopedia Minerałów. Elipsa 2. ISBN 83-86013-00-1.
W Schumann: Minerały świata. Almapress. ISBN 83-7020-313-2.
J Parafiniuk: Minerały systematyczny katalog 2004. Warszawa: Towarzystwo Geologiczne „Spirifer”, 2005.