Budynek poczty przy ul. Tadeusza Kościuszki 26 w Sanoku
Budynek poczty przy ul. Tadeusza Kościuszki 26 w Sanoku – budynek poczty w Sanoku.
Budynek w 2016 | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miejscowość | |
Adres | |
Typ budynku |
gmach |
Ważniejsze przebudowy |
1997–1999 |
Pierwszy właściciel | |
Obecny właściciel | |
Położenie na mapie Sanoka | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego | |
Położenie na mapie powiatu sanockiego | |
49°33′36,90″N 22°12′04,04″E/49,560250 22,201122 |
Historia
edytujPierwotnie budynek figurował pod numerem konskrypcyjnym 74[1].
Pierwotnie budynek stanowił własność Wojciecha Ślączki (1851-1925), powstańca styczniowego, adwokata, działacza niepodległościowego oraz politycznego i społecznego w Sanoku[2][3][4]. Na początku I wojny światowej w budynku mieściło się biuro Legionów[5]. Potem, w trakcie okupacji rosyjskiej Sanoka w listopadzie 1914 wnętrze budynku strawił pożar w czasie gdy zamieszkiwali tam sztabowcy[6]. Wskutek pożaru zniszczeniu uległo wyposażenie domu, a także mieszkania zamieszkującego tam prof. Jana Augustyńskiego (w tym jego bogata biblioteka)[6]. W 1915 dr Ślączka korespondencyjnie czynił starania zmierzające oszacowanie strat w wyniku spalenia domu[7].
W 1931 właścicielem nieruchomości z budynkiem poczty (wtedy pod adresem ul. Tadeusza Kościuszki 2) był syn Wojciecha, Roman Ślączka[1]. W 1938 do adresu ulicy T. Kościuszki 26 byli przypisani: Syndykat Emigracyjny oddział Sanok, adwokat dr Izydor Sobel oraz kupiec Herman Sobel[8][9][10].
Podczas II wojny światowej w okresie okupacji niemieckiej w budynku mieściły się mieszkania gestapo[11].
Po zakończeniu II wojny światowej i nastaniu Polski Ludowej około 1945 Roman Ślączka wynajął rodzinną kamienicę na potrzeby poczty (wcześniej, od sierpnia 1944 przez kilka miesięcy poczta funkcjonowała w kamienicy przy ulicy Adama Mickiewicza 4)[12]. Budynek przeszedł na rzecz poczty[13][14]. Gmach został siedzibą głównego urzędu Poczty Polskiej w Sanoku[15].
W okresie PRL budynek był kilkakrotnie przebudowywany celem dostosowania do potrzeb funkcjonującej w nim poczty[12]. Na początku 1968 dobiegał końca remont budynku, stanowiącego siedzibę Urzędu Pocztowego i Telekomunikacyjnego nr 1 w Sanoku; do tego czasu został przebudowane wnętrze gmachu, zainstalowano centralne ogrzewanie i wyposażenie, zaś w dalszym okresie planowano wykonanie elewacji, ogrodzenia i reklam neonowych[16].
Od lat 90. placówka Poczty Polskiej w budynku funkcjonuje jako oddział Sanok 1[17].
1 maja 1990 wartownik pocztowy dokonał śmiertelnego postrzelenia atakującego go mężczyzny[18][19].
Od 1997 budynek poczty był remontowany (poczta została czasowo przeniesiona do obiektu nieopodal)[20][21], po czym ponownie otwarty uroczyście 26 maja 1999, a działalność poczty podjęto 1 czerwca 1999[22][23].
Charakterystycznym elementem budynku był zegar, umocowany na ramieniu w drugiej połowie XX wieku[24]. Około 1980 zegar został usunięty[12]. W grudniu 2001 na frontowej elewacji budynku obok głównego wejścia został ponownie zainstalowany zegar[25][26].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Akta miasta Sanoka. Wykaz ulic i mieszkań w mieście Sanoku 1931 r. (zespół 135, sygn. 503). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 54.
- ↑ Wojciech Sołtys. Sanockie w okresie I wojny światowej w relacjach pamiętnikarzy i w prasie. „Rocznik Sanocki”, s. 63, 1995.
- ↑ Wojciech Sołtys, Budownictwo, przemysł, rzemiosło i handel, Pomiędzy wojnami światowymi 1918–1939, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 525.
- ↑ Byli mieszkańcami naszego miasta. Zobacz najstarsze nagrobki na sanockim cmentarzu. sanok24.pl, 31 października 2013. [dostęp 2013-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (28 grudnia 2013)].
- ↑ Po inwazyi rosyjskiej w Sanoku. „Nowa Reforma”. Nr 284, s. 2, 8 czerwca 1915.
- ↑ a b Karol Zaleski, Pamiętnik dr Karola Zaleskiego, (zespół 25, sygn. 13), Archiwum Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku, s. 11 .
- ↑ Karol Zaleski, Pamiętnik dr Karola Zaleskiego, (zespół 25, sygn. 13), Archiwum Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku, s. 174 .
- ↑ Rocznik Polskiego Przemysłu i Handlu. Warszawa: 1934, s. Nr 9547.
- ↑ Dział Informacyjno-Gospodarczy. W: Rocznik Służby Zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej według stanu na 1 kwietnia 1936. Warszawa: Ministerstwo Spraw Zagranicznych, 1936, s. 3.
- ↑ Spis Abonentów sieci telefonicznych Państwowych i Koncesjonowanych w Polsce (z wyjątkiem m. st. Warszawy) na 1938 r.. Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo „Polska Poczta, Telegraf i Telefon”, 1938, s. 623.
- ↑ Borys Łapiszczak: Sanok w Galicji i Lodomerii (Judaika) na dawnej pocztówce i fotografii. Cz. XIII. Sanok: Poligrafia, 2010, s. 64. ISBN 83-918650-7-1.
- ↑ a b c Stefan Stefański. Poczta w Sanoku. „Tygodnik Sanocki”. Nr 15 (98), s. 11, 8 września 1993.
- ↑ Borys Łapiszczak: Sanok w Królestwie Galicji i Lodomerii na dawnej pocztówce i fotografii. Cz. VIII. Sanok: Poligrafia, 2005, s. 92. ISBN 83-918650-2-9.
- ↑ Alojzy Zielecki, Struktury organizacyjne miasta, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 367.
- ↑ UP Sanok 1. sanok.poczta-online.com. [dostęp 2015-06-14].
- ↑ Dalsza modernizacja placówek pocztowy. Remont sanockiej „jedynki” na ukończeniu. „Nowiny”. Nr 3, s. 4, 4 stycznia 1968.
- ↑ Królewskie Wolne Miasto Sanok. Informator miejski. Bydgoszcz: Journal, 1995, s. 31. ISBN 83-86002-54-9.
- ↑ Strzały na poczcie w Sanoku. „Nowiny”. Nr 100, s. 2, 4-6 maja 1990.
- ↑ Sprawę napadu na strażnika poczty w Sanoku przejęła prokuratura w Krośnie. „Nowiny”. Nr 103, s. 2, 9 maja 1990.
- ↑ Krystyna Dżoń. Kalendarium '97, czyli o czym pisaliśmy w ubiegłym roku. „Tygodnik Sanocki”. Nr 5 (325), s. 9, 30 stycznia 1998.
- ↑ Będzie zegar?. „Tygodnik Sanocki”. Nr 42 (362), s. 2, 16 października 1998.
- ↑ Powrót poczty. „Tygodnik Sanocki”. Nr 21 (393), s. 1, 14 maja 1999.
- ↑ Zbigniew Osenkowski. Kalendarium sanockie 1995-2000. „Rocznik Sanocki 2001”. Tom VIII, s. 357, 2001.
- ↑ Joanna Kozimor. Na tropach zegara. „Tygodnik Sanocki”. Nr 9 (381), s. 4, 26 lutego 1999.
- ↑ Czesław Skrobała. Już odmierza czas. „Tygodnik Sanocki”. Nr 1 (530), s. 2, 4 stycznia 2002.
- ↑ Zbigniew Osenkowski. Kalendarium sanockie 2001–2004. „Rocznik Sanocki”. Tom IX, s. 424, 2006.