Coahuilaceratops
Coahuilaceratops – rodzaj ceratopsa z rodziny Ceratopsidae żyjącego w późnej kredzie (późny kampan, 72,5-71,5 mln lat temu) na obszarze dzisiejszej Ameryki Północnej. Skamieniałości należące prawdopodobnie zarówno do dorosłego, jak i młodego osobnika odkryto w osadach formacji Cerro del Pueblo, ok. 40 km na zachód od miasta Saltillo w stanie Coahuila w Meksyku; Coahuilaceratops jest pierwszym opisanym ceratopsem z Meksyku. Zwierzę osiągało ponad 6,5 m długości, ok. 2 m wysokości od ziemi do stawów biodrowych i ważyło od 3,6 do 4,5 tony. Miało krótki róg na nosie oraz dwa długie rogi nad oczodołami; rogi znad oczodołów nie zachowały się w całości, jednak autorzy opisu Coahuilaceratops szacują, że osiągały one ok. metra długości. Według przeprowadzonej przez autorów jego opisu analizy kladystycznej Coahuilaceratops należy do podrodziny Ceratopsinae i tworzy nierozwikłaną trychotomię z rodzajami Anchiceratops i Arrhinoceratops; te trzy rodzaje były z kolei bliżej spokrewnione z kladem tworzonym przez rodzaje Triceratops, Eotriceratops, Torosaurus i Nedoceratops niż z bazalnymi rodzajami Chasmosaurus, Pentaceratops i Agujaceratops[1]. Według późniejszej analizy kladystycznej Sampsona i współpracowników (2010) Coahuilaceratops jest taksonem siostrzanym kladu obejmującego pozostałych przedstawicieli Ceratopsinae (w tym Anchiceratops i Arrhinoceratops) poza bazalnymi rodzajami Chasmosaurus, Mojoceratops, Agujaceratops, Pentaceratops i Utahceratops[2]. Razem ze skamieniałościami Coahuilaceratops w osadach formacji Cerro del Pueblo odkryto też skamieniałości dwóch innych ceratopsów - z czego jeden należał do podrodziny Centrosaurinae, drugiego natomiast nie można z pewnością zaliczyć ani do Ceratopsinae ani do Centrosaurinae[1] - a także dwóch hadrozaurów oraz skamieniałości teropodów, w tym tyranozaurów i dromeozaurów. Obszar dzisiejszego stanu Coahuila w kampanie był prawdopodobnie najdalej na południe wysuniętą częścią kontynentu północnoamerykańskiego. Razem ze skamieniałościami dinozaurów znajdowano tam skamieniałości morskich małży i ślimaków, co sugeruje, że dinozaury z formacji Cerro del Pueblo żyły niedaleko wybrzeża morskiego; część z nich mogła nawet zginąć zabita przez występujące nad wybrzeżem huragany.
| Okres istnienia: 72,5–71,5 mln lat temu | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Infrarząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj |
Coahuilaceratops | ||
| Gatunki | |||
| |||
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Mark A. Loewen, Scott D. Sampson, Eric K. Lund, Andrew A. Farke, Martha C. Aguillón-Martínez, Claudio A. de Leon, Rubén A. Rodríguez-de la Rosa, Michael A. Getty, David A. Eberth: Horned Dinosaurs (Ornithischia: Ceratopsidae) from the Upper Cretaceous (Campanian) Cerro del Pueblo Formation, Coahuila, Mexico. W: Michael J. Ryan, Brenda J. Chinnery-Allgeier, David A. Eberth (red.): New Perspectives on Horned Dinosaurs. The Royal Tyrrell Museum Ceratopsian Symposium. Bloomington: Indiana University Press, 2010, s. 99-116. ISBN 978-0-253-35358-0.
- ↑ Scott D. Sampson, Mark A. Loewen, Andrew A. Farke, Eric M. Roberts, Catherine A. Forster, Joshua A. Smith, Alan L. Titus. New horned dinosaurs from Utah provide evidence for intracontinental dinosaur endemism. „PLoS ONE”. 5(9): e12292, 2010. DOI: 10.1371/journal.pone.0012292. (ang.).
Linki zewnętrzne edytuj
- University of Utah: First horned dinosaur from Mexico. Phys.org, 2010-05-28. [dostęp 2023-05-02]. (ang.).
- Jeanna Bryner: Dinosaur Had Horns the Size of Baseball Bats. Live Science, 2010-05-28. [dostęp 2023-05-02]. (ang.).