Czubatka polska

Czubatka polska – rasa kury czubatej. Jej krajem pochodzenia jest Polska.

Młody kogut brodaty barwy wielbłądziej

Pochodzenie

Pierwsze kuraki udomowiono już w III tysiącleciu p.n.e. w Indiach, lecz wykopaliska archeologiczne wykazały, że pierwsze kuraki udomowiono w VI tysiącleciu p.n.e. w Chinach. Uważa się, że obecne kury stanowią udomowioną formę kura bankiwa z domieszką kura siwego i innych gatunków wymarłych. Około 1000 r. p.n.e. kury hodowano powszechnie w Chinach, a w 500 r. p.n.e. w Egipcie i Europie, w tym również na ziemiach polskich (odkryto kości kur w wykopaliskach w Biskupinie).

Kury od wieków biegały po gospodarstwach i same znajdowały sobie pożywienie. Od XIX wieku kury zaczęto przechowywać w kurnikach.

Pierwotne kury czubate najprawdopodobniej przywędrowały do Polski z południowej Rosji, z koczowniczymi ludami Mongolii. Ówczesne czubatki przypominały kury pawłowskie lub sułtanki. Czubatka polska wędrowała przez Niemcy, Holandię, Anglię do Włoch (Padwy). Uszlachetnione zostały w Holandii, Anglii i Niemczech. Ptaki, które w tym samym czasie były hodowane w Polsce na wsiach i dworkach, zostały do dzisiaj w prawie w niezmienionej postaci, lecz jest ich bardzo mało, nazwane zostały Czubatką staropolską. Kury te są obecnie bardzo rzadko spotykane, hodowane tylko przez ekologów i pasjonatów ochrony przyrody.

Czubatka staropolska

Białoczub

Cechą charakterystyczną jest czub o kształcie półkulistym, częściowo zasłaniającym oczy. Ptak jest średnich rozmiarów, posiada dziób krótki i mocny. Grzebień jest pojedynczy lub różyczkowy, ściągnięty do przodu, pofałdowany i częściowo ukryty w czubie. Kury tej rasy najlepiej nadają się do hodowli ekologiczno-wybiegowej, przy właściwej pielęgnacji są żywotne i znoszą około 150–170 jaj rocznie. Kury posiadają ubarwienie piór w kolorze: kuropatwiane-złociste, czarne, białe, jastrzębiate, maślane, popielate i pstrokate.

Czubatka dworska

Cechą charakterystyczną jest wąski czub, zaokrąglony do góry, nie zakrywający oczu. Grzebień różyczkowy, pofałdowany, częściowo ukryty w czubie. Kura posiada krępą i zwartą sylwetkę.

Żywienie

Styczeń – maj (okres nieśności)

Granulat, gryt (potłuczone muszle ślimaków), twaróg, „sałatka” z selera, podkiełkowane ziarno.

Luty – lipiec (okres odchowu piskląt)

Ziarno, jajko, twarożek, zielonki (pokrzywa, jarmuż, gwiazdnica itp.), owoce.

Sierpień – grudzień (okres spokoju)

Zielonki, owoce, warzywa, nieco granulatu, mieszanka ziaren, gryt.

Czubatka polska brodata

Kogut srebrzysto-łuskowany

Kura pochodzenia polskiego, wyróżnia się dużym bujnym czubem i brodą, które efektownie i elegancko wyglądają u odmian łuskowanych. Do niedawna nazywane były „Kurami Padewskiemi” (niem. Paduaner). Niegdyś wszystkie kury czubate w Europie nazywane były Polskimi, zmieniło w 1869 roku na kongresie hodowców w Dreźnie nazwano je Paduaner (Padewskimi), wtedy Rzeczypospolitej Polskiej nie było na mapie. W Polsce i na całym świecie (z wyjątkiem nielicznych krajów – w tym niemieckojęzycznych) nazywane są Czubatkami polskimi brodatymi, ale często można spotkać się z niepoprawną nazwą Padewska.

Odmiany barwne

Występują w kilku odmianach barwnych:

• czarna
• biała
• srebrna czarno łuskowana
• barwa złota czarno łuskowana
• złota niebiesko łuskowana
• wielbłądzia (chamois)
• jastrzębiata (pręgowana)
• niebieska
• wielobarwna (tollbunt)
• czekoladowa
• beżowa (khaki)
• żółta
• kuropatwiana

Lokowana

Pojawiły się w osiemdziesiątych latach minionego wieku. Dzięki wysiłkom Holendra Arie’go Bolanda są dostępne wszystkie odmiany barwne co u nielokowanych, włącznie z białoczubami.

Czubatka polska bezbroda

Dwie czarne kury

Jest to odmiana czubatki polskiej, różniąca się od brodatej brakiem brody i barwą czuba, która ma zazwyczaj inny kolor niż reszta ciała. Kura ta pochodzi z Polski, zostały dopracowane w Anglii i głównie w Holandii, stąd nazwa Białoczub Holenderski. W Niemczech nazywane są Holländer Haubenhühner, w Holandii Hollandse kuifhoenders, nazwy te są błędne. Nazwy na szczęście ulegają zmianom. W Polsce nazywane potocznie Białoczubami polskimi. W krajach anglojęzycznych od początku nazywane były „Polands”, „Polnish”, polskimi nazywane są także w Japonii i obu Amerykach.

Odmiany barwne

Czubatka polska bezbroda występuje w następujących odmianach barwnych:

• czarna z białym czubem
• niebieska z białym czubem
• biała z białym czubem
• żółta z białym czubem
• pręgowana z białym czubem
• nakrapiana z białym czubem
• biała z czarnym czubem
• czekoladowa z białym czubem
• bursztynowa z białym czubem
• beżowa z białym czubem

Białoczuby żółte i czerwone

Te dwie odmiany barwne pojawiły się stosunkowo niedawno, białoczuby żółte powstały na początku 80 lat, a czerwone na początku XXI wieku. Nadal trwają prace nad nimi, problem sprawiają czuby, które mają zbyt dużo barwnych piór i są zbyt luźne. Odmiany te pochodzą prawdopodobnie od włoskich kur. Problemem jest, że gdy miesza się te odmiany czubatek polskich bezbrodych z innymi np. czarnymi wychodzą czarne z luźnym czubem.

Najnowsze odmiany barwne

Nowymi wyhodowanymi odmianami w Polsce są:

Nowe odmiany:

• bursztynowa
• czerwona (czubatka brodata)
• żółta (czubatka brodata)
• srebrzysta
• czekoladowo-kuropatwiana
• czekoladowa
• khaki (beżowa)

Genetyka

Barwa czarna

Mieszanie: najlepiej mieszać je z czubatkami niebieskimi i białymi.

Odświeżanie krwi: w stadku trzymać koguta nie tylko czarnego, ale też niebieskiego. Od czasu do czasu wpuszczać koguta białego.

Barwa niebieska

Mieszanie: niebieski + niebieska = 25% czarnych 50% niebieskich 25% recesywnych białych (tzw. splesh, czyli przybrudzonych białych). Splesh + splesh = 100% niebieskich.

Odświeżanie krwi: Tak samo jak u barwy czarnej.

Barwa wielbłądzia

Mieszanie: barwy wielbłądziej najlepiej nie mieszać z innymi odmianami barwnymi.

Odświeżanie krwi: lepiej nie odświeżać krwi z innymi odmianami barwnymi.

Barwa biała

Mieszanie: doskonale nadaje się do mieszania z innymi barwami.

Odświeżanie krwi: nie wymaga odświeżania.

Barwa łuskowana srebrna i czerwona

Mieszanie: te dwie odmiany można wzajemnie mieszać, ale trzeba uzbroić się w cierpliwość – efekty będą widoczne dopiero w czwartym roku.

Odświeżanie krwi: trzeba umiejętnie dolewać kolor biały, czarny i niebieski.

Barwa pręgowana

Mieszanie: kiedy miesza się barwę pręgowaną z innymi barwami zawsze wychodzą pręgowane.

Odświeżanie krwi: nie trzeba odświeżać krwi.

Bibliografia

• „Czubatka polska”