Dahalokely
Dahalokely – wymarły rodzaj dinozaura, teropoda z nadrodziny Abelisauroidea i rodziny noazaurów[1].
| Dahalokely | |||
| Farke & Sertich, 2013 | |||
| Okres istnienia: turon | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Dahalokely | ||
| Gatunki | |||
| |||
Skamieniałości nieznanego wcześniej dinozaura znaleziono na północnym krańcu Madagaskaru, w okolicy Ampandriambengy. Spoczywały wśród skał turońskich basenu Diego (Ambilobe), określanych nieformalnie mianem formacji Ambolafotsy, datowanych na około 90 milionów lat. Znajdywano wśród nich wcześniej otwornice Whiteinella aprica, W. baltica, Helvetoglobotruncana praehelvetica, H. helvetica, a także Quadrum gartneri. Znalezione szczątki, obejmujące część szkieletu osiowego, oznakowano numerem katalogowym UA 9855. Odkryto pojedynczy kręg szyjny, prawdopodobnie piąty, oraz kilka kręgów grzbietowych, być może pierwszy i drugi oraz od szóstego do dziewiątego, wraz z pojedynczym żebrem i kilkoma kawałkami żeber. Nie zachowały się połączenia stawowe. Pomimo to udało się wskazać w pozostałościach zespół cech niespotykany wcześniej, obejmujący silnie wypukłe blaszki prezygoepipofyzalne odcinka szyjnego i podzielone doły podprezygapofyzalne środkowego odcinka grzbietowego. Pozwoliły one na wykreowanie nowego taksonu[1].
Andrew A. Farke i Joseph J. W. Sertich wybrali dla nowego rodzaju nazwę Dahalokely. Wyprowadzili ją z języka malgaskiego. Słowo dahalo oznacza w nim bandytę, natomiast kely tłumaczy się jako mały. Autorzy uzasadnili to małymi rozmiarami zwierzęcia, które nie dorównywało innym abelizauroidom. Długość holotypu szacuje się na 2,6–4,4 m długości, najpewniej około 3,5 m, przyjmując bardziej prawdopodobne proporcje ciała Abelisauridae, bądź 4,2–5,6 m, jeśli przyjmie się proporcje bliższych mu filogenetycznie Noasauridae. Kreatorzy rodzaju wyróżnili ponadto pojedynczy gatunek Dahalokely tokana. Epitet gatunkowy oznacza samotnego, stanowiąc odniesienie do izolacji taksonów Indii i Madagaskaru, które 100 mlionów lat temu oddzieliły się od południowego superkontynentu Gondwany[1], a 88 milionów lat temu nasilony wulkanizm spowodował odłączenie się Madagaskaru[2], co zapoczątkowało rozwój endemizmu[1], z którego Madagaskar znany jest do dziś[3].
Takson zaliczono również do grupy Abelisauroidea. Kreatorzy rodzaju przeprowadzili analizę filogenetyczną, która zaowocowała następującym kladogramem[1] (uproszczono):
| Abelisauroidea |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Analiza ta przedstawia nowy rodzaj jako bazalnego przedstawiciela rodziny noazaurów[1].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f Andrew A. Farke i Joseph J. W. Sertich. An abelisauroid theropod dinosaur from the Turonian of Madagascar. „PLoS ONE”. 8(4): e62047, 2013. DOI: 10.1371/journal.pone.0062047. PMID: 23637961. PMCID: PMC3630149. (ang.).
- ↑ M Storey i inni, Timing of hot spot--related volcanism and the breakup of madagascar and India, „Science”, 267 (5199), 1995, s. 852-5, DOI: 10.1126/science.267.5199.852, PMID: 17813912 (ang.).
- ↑ Richard G. Pearson, Christopher J. Raxworthy., The evolution of local endemism in Madagascar: watershed versus climatic gradient hypotheses evaluated by null biogeographic models, „Evolution: International Journal of Organic Evolution”, 63 (4), 2009, s. 959-967, DOI: 10.1111/j.1558-5646.2008.00596.x (ang.).