Dawid Janowski
Dawid Janowski (ur. 6 czerwca 1868 w Wołkowysku, zm. 15 stycznia 1927 w Hyères we Francji) – francuski szachista pochodzący z wywodzącej się z Polski rodziny żydowskiej, uczestnik meczu o mistrzostwo świata z Emanuelem Laskerem.
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Obywatelstwo | |
| Ranking FIDE |
2776 - rok 1904 |
Kariera szachowa
edytujJanowski od 1890 roku mieszkał w Paryżu. Był stałym bywalcem sławnej Café de la Régence, szachowej kawiarni, w której grywali Michaił Czigorin, Ksawery Tartakower i Aleksander Alechin, a wcześniej (w 1858 roku) Paul Morphy dał popis gry „na ślepo” w symultanie na ośmiu szachownicach. W 1896 roku Janowski został „mistrzem kawiarni”, a wkrótce odgrywał pierwszoplanową rolę w turniejach z udziałem najsilniejszych szachistów na świecie. W 1899 roku na turnieju w Londynie, wygranym przez Laskera, podzielił drugie miejsce z Harrym Pillsburym i Gezą Maroczym, wyprzedzając m.in. Czigorina, Carla Schlechtera i byłego mistrza świata Wilhelma Steinitza (był to ostatni turniej pierwszego mistrza świata).
W następnych latach Janowski wygrał kilka turniejów, m.in. w Monte Carlo (1901), Wiedniu (1902), Hanowerze (1902) i Barmen (1905). W 1904 roku wspólnie z mistrzem świata Laskerem zajął drugie miejsce w turnieju w Cambridge Springs (Pensylwania), za Frankiem Marshallem.
W 1909 roku w Paryżu Janowski rozegrał dwa treningowe mecze z Emanuelem Laskerem. W pierwszym meczu rozegrano zaledwie cztery partie, po dwie wygrane przez obu graczy. Drugi mecz (który niesłusznie postrzegany jest czasami jako oficjalny mecz o tytuł mistrza świata)[1] na dystansie 10 partii zakończył się zdecydowanym zwycięstwem mistrza świata. Janowski wygrał jedną partię, tylko dwie zremisował. Mimo tak przekonującego zwycięstwa Lasker zaprosił Janowskiego do rozegrania oficjalnego meczu o tytuł mistrza świata, który odbył się w 1910 roku w Berlinie. Porażka Janowskiego była jeszcze bardziej dotkliwa niż rok wcześniej w Paryżu. Zremisował tylko trzy partie na jedenaście rozegranych (+0 -8 =3).
Po przegranych meczach z Laskerem siła gry Janowskiego nieco osłabła. Nadal jednak należał do szachowej elity i do końca życia brał udział w turniejach. Był zawodowym szachistą, lecz dochody z nagród nie wystarczały na dostatnie życie, zwłaszcza że był zapalonym hazardzistą. Przez wiele lat materialnie wspierał go zamożny artysta malarz Leonardus Nardus[2]. Wybuch I wojny światowej zastał Janowskiego w Mannheim, gdzie brał udział w turnieju. Był przez krótki czas internowany, po czym wyjechał do Nowego Jorku. W USA grał w turniejach, wygrał m.in. turniej w Atlantic City w 1921 roku, jednak dochody z tego tytułu nie mogły uchronić go przed ubóstwem. Do Paryża wrócił w 1924 roku. Trzy lata później zajął drugie miejsce w swoim ostatnim turnieju w Hyeres, gdzie zmarł na gruźlicę.
Według retrospektywnego systemu Chessmetrics, najwyższy ranking osiągnął w lipcu 1904 r., z wynikiem 2776 punktów zajmował wówczas 1. miejsce na świecie[3].
Przypisy
edytuj- ↑ Lasker v Janowsky, Paris, 1909. [dostęp 2009-04-17].
- ↑ Garri Kasparow Moi wielcy poprzednicy cz.1 str. 172, 185
- ↑ Chessmetrics Player Profile: Dawid Janowsky. [dostęp 2009-04-22].
Bibliografia
edytuj- W.Litmanowicz, J. Giżycki, „Szachy od A do Z”, tom I, Warszawa 1986, str. 386-387
Linki zewnętrzne
edytuj- Dawid Janowski – wybrane partie szachowe (ang.)