Duszanbe
Duszanbe (ros., tadż. Душанбе, w latach 1924–1929 Duszambe, w latach 1929–1961 Stalinabad) – stolica i największe miasto Tadżykistanu, położone nad rzeką Duszanbinką. W 2014 roku miasto zamieszkiwało 778 500 osób.
| |||
![]() Pałac prezydencki w Duszanbe | |||
| |||
Państwo | ![]() | ||
Wilajet | Rejony Administrowane Centralnie | ||
Burmistrz | Rustam Emomali | ||
Powierzchnia | 126,6[1] km² | ||
Wysokość | 706 m n.p.m. | ||
Populacja (2019) • liczba ludności • gęstość |
846 400[2] 6685,6 os./km² | ||
Nr kierunkowy | +992 37 | ||
Kod pocztowy | 734 000 | ||
Tablice rejestracyjne | 01TJ | ||
![]() | |||
Strona internetowa |
HistoriaEdytuj
Miasto zostało założone w 1924 roku jako Duszambe. W 1929 roku uzyskało połączenie kolejowe do Taszkentu i zostało stolicą nowo utworzonej Tadżyckiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. Nazwę Duszanbe nadano 10 listopada 1961 roku (wcześniej miasto nosiło nazwę Stalinabad – „Miasto Stalina”). Nazwa Duszanbe w języku tadżyckim oznacza „poniedziałek”, ponieważ miasto znane jest do dziś ze swych poniedziałkowych bazarów. Od 1991 roku Duszanbe stało się stolicą niepodległego Tadżykistanu. W 2006 roku wyburzono synagogę, aby zrobić miejsce do budowy nowego pałacu prezydenckiego. We wrześniu 2015 roku przez miasto przetoczyły się zamieszki oraz próba wszczęcia antyrządowej rebelii przez lokalne ugrupowania powiązane z islamskimi terrorystami[3].
GeografiaEdytuj
Duszanbe leży u zbiegu dwóch rzek: Varzob i Kofarnihon. Od północy i wschodu miasto otacza pasmo górskie Gissar, których szczyty mogą sięgać nawet 4000 m n.p.m, natomiast od południa Duszanbe jest otoczone przez góry: Babatag, Aktau, Rangontau, Karatau, które osiągają wysokość 1700 m n.p.m. [4] Do lat 60. XX wieku, Duszanbe znajdowało się na lewym brzegu rzeki Varzob, jednak później zaczęło się rozbudowywać na prawym brzegu. Miasto jest położone na obszarze zagrożonym trzęsieniem ziemi. W ciągu ostatnich 100 lat, na tych terenach było wiele trzęsień ziemi o magnitudzie 5-6. Jednym z nich było trzęsienie ziemi Khait w 1949 roku. [5]
DzielniceEdytuj
Duszanbe dzieli się na pięć dzielnic.
Nauka i oświataEdytuj
Duszanbe jest najważniejszym ośrodkiem naukowym w Tadżykistanie. Tu swoją główną siedzibę mają Akademia Nauk Tadżykistanu i 17 instytutów naukowo-badawczych. W Duszanbe znajduje się także 17 uczelni wyższych, np.:
- Tadżycki Uniwersytet Narodowy
- Słowiański Uniwersytet Tadżycko-Rosyjski
- Filia Uniwersytetu Moskiewskiego
Atrakcje turystyczneEdytuj
TransportEdytuj
- Stacja kolejowa Duszanbe
- Port lotniczy Duszanbe (3 września 2014 został otwarty nowy budynek terminalu, port jest także bazą dla tadżyckich linii lotniczych Somon Air oraz Tajik Air)
- Trolejbusy w Duszanbe
DemografiaEdytuj

Miasta partnerskieEdytuj
- Boulder, Stany Zjednoczone
- Gandża, Azerbejdżan
- Klagenfurt am Wörthersee, Austria
- Lahore, Pakistan
- Lusaka, Zambia
- Mazar-i Szarif, Afganistan
- Mińsk, Białoruś
- Monastyr, Tunezja
- Reutlingen, Niemcy
- Sana, Jemen
- Sankt Petersburg, Rosja
- Sziraz, Iran
- Teheran, Iran
- Urumczi, Chiny
- Xiamen, Chiny
Osoby związane z DuszanbeEdytuj
- Farogat Iskandarowa (ur. 1955) – tadżycka iranistka
- Okił Khamidow (ur. 1963) – reżyser mieszkający w Polsce
- Umarali Kuwwatow (1968–2015) – tadżycki przedsiębiorca i polityk
- Szuhrat Sadijew (ur. 1954) – tadżycki historyk
PrzypisyEdytuj
- ↑ Общая информация [dostęp 2020-11-11] .
- ↑ Численность населения Республики Таджикистан на 1 января 2019 года [dostęp 2020-11-11] .
- ↑ Bieda, walka z religią i opozycją. Prorosyjski prezydent może rozpętać nową wojnę, tvn24.pl, 2015-09-08
- ↑ Official website of the Committee of Youth Affairs, Sports and Tourism under the Government of the Republic of Tajikistan, www.visittajikistan.tj [dostęp 2020-10-23] .
- ↑ Duszanbe entsiklopediia https://www.worldcat.org/title/dushanbe-entsiklopediia/oclc/65068362