Dmitrij Milutin

rosyjski oficer i polityk
(Przekierowano z Dymitr Milutin)

Dymitr Aleksiejewicz Milutin, ros. Дмитрий Алексеевич Милютин (ur. 29 maja?/10 czerwca 1816 w Moskwie, zm. 25 stycznia?/7 lutego 1912 w Simejizie koło Jałty) – rosyjski feldmarszałek, minister wojny, reformator wojskowy[1].

Dmitrij Milutin
Дмитрий Алексеевич Милютин
Ilustracja
Na portrecie pędzla nieznanego malarza z II poł. XIX w.
generał-feldmarszałek generał-feldmarszałek
Data i miejsce urodzenia

10 czerwca 1816
Moskwa

Data i miejsce śmierci

7 lutego 1912
Simejiz

Przebieg służby
Lata służby

1833–1881

Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego

Jednostki

Lejb-Gwardyjska 1 Brygada artylerii, Kaukaski Okręg Wojskowy, Mikołajewska Akademia Sztabu Generalnego

Główne wojny i bitwy

Wojna kaukaska

Późniejsza praca

polityk

Odznaczenia
Order św. Andrzeja (Imperium Rosyjskie) Order Świętego Aleksandra Newskiego (Imperium Rosyjskie) Cesarski i Królewski Order Orła Białego (Imperium Rosyjskie) Order św. Jerzego II klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętego Włodzimierza I klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętego Włodzimierza II klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętego Włodzimierza III klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętego Włodzimierza IV klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny I klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny II klasy (Imperium Rosyjskie) Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława I klasy (Imperium Rosyjskie) Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława III klasy (Imperium Rosyjskie) Krzyż Wielki Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Order Korony Żelaznej II klasy (Austro-Węgry) Order Królewski Serafinów (Szwecja) Order „Pour le Mérite” Order Orła Czarnego (Prusy) Krzyż Wielki Orderu Orła Czerwonego (Prusy) Komandor Orderu Leopolda (Austria) Krzyż Wielki Orderu Świętego Stefana Order Lwa i Słońca (Persja) dla obcokrajowców Order Słonia (Dania) Krzyż Wielki Orderu Gwiazdy Rumunii [[Plik:|40px|border|link=Order Cnoty Wojskowej|]]
Dmitrij Milutin
Data i miejsce urodzenia

28 czerwca 1816
Moskwa

Data śmierci

25 stycznia 1912

minister wojny Imperium Rosyjskiego
Okres

od 9 listopada 1861
do 22 maja 1881

Poprzednik

Nikołaj Suchozanet

Następca

Piotr Wannowski

Życiorys edytuj

Życie rodzinne edytuj

Urodził się w niezamożnej rodzinie szlacheckiej, był starszym bratem Nikołaja Milutina. Po ukończeniu Szlacheckiej Pensji przy Uniwersytecie Moskiewskim w 1833 wstąpił do wojska. Od 1878 hrabia.

Służba wojskowa edytuj

W 1836 ukończył Akademię Wojskową. Rozpoczął służbę w Sztabie Generalnym, później w Kaukaskim Okręgu Wojskowym. W 1843 starszy kwatermistrz. Po służbie na Kaukazie w latach 1845-1856 został profesorem na katedrze geografii wojennej, później katedrze statystyki Akademii Wojskowej. W 1856 został członkiem komisji reformującej służbę w jednostkach wojskowych. w ramach prac Komisji pozostawił memorandum o programie zmian organizacyjnych w armii carskiej. W latach 1856 – 1859 był szefem sztabu Armii Kaukaskiej, od 1860 – zastępcą, a od 1861 – ministrem wojny. Przygotował i opracował reformę wojsk rosyjskich na l. 1860–1870, zwłaszcza pod kątem skrócenia okresu służby wojskowej i przebudowy armii na współczesną tym czasom armię masową. Do czasów reformy wojskowej Dymitra Milutina w 1874 wojsko rosyjskie nie znało koszar. Niemal półtoramilionowa armia rozlokowana była w prymitywnych ziemiankach i lepiankach lub po kwaterach prywatnych[2]. Brał udział w l. 1877–1878 wojnie rosyjsko-tureckiej, w tym w bitwie pod Plewną, gdzie po trzecim szturmie Plewny ostro wystąpił przeciwko odejściu wojsk rosyjskich spod twierdzy. Po jego wystąpieniu wojska nie odstąpiły od Plewny i oblężenie kontynuowano.

Działalność polityczna edytuj

Gazetę wojskową Rosyjski Inwalida przekształcił w gazetę o charakterze liberalno-politycznym. Był zwolennikiem reform gospodarczych i popierał uwłaszczenie chłopów w Rosji i Królestwie Polskim przeprowadzone według projektu jego brata Nikołaja Milutina[3]. Po kongresie berlińskim 1878 kierował praktycznie polityką zagraniczną Rosji awansując na stopień feldmarszałka wojsk rosyjskich.

Po wstąpieniu na tron Aleksandra III Romanowa został odsunięty od wszelkich godności wojskowych i zdymisjonowany. Od 1881 w stanie spoczynku. Osiadł w Simeizie koło Jałty, gdzie zmarł. Był członkiem Rady Państwa, honorowym członkiem Petersburskiej Akademii Nauk i profesorem honorowym wielu akademii wojskowych. Pozostawił duże archiwum, które po śmierci zostało zdeponowane w Moskwie, w bibliotece im. Włodzimierza Lenina.

Nagrody i odznaczenia edytuj

Był odznaczony Orderem Świętego Andrzeja (1874), Orderem Świętego Aleksandra Newskiego (1862), Orderem Orła Białego (1860), Orderem Świętego Jerzego II klasy, Orderem Świętego Włodzimierza I, II, III i IV klasy, Orderem Świętej Anny I i II klasy, Orderem Świętego Stanisława I i III klasy, francuskim Krzyżem Wielkim Legii Honorowej (1876), duńskim Orderem Słonia (1876), austriackim Orderem Żelaznej Korony II klasy (1853), Orderem Świętego Stefana (1874), rumuńskim Orderem Virtutea Militară (1881), Orderem Gwiazdy Rumunii (1877), pruskim Orderem Orła Czerwonego I, II i III klasy, Pour le Mérite (1878), perskim Orderem Lwa i Słońca I klasy (1857), szwedzkim Krzyżem Wielkim Królewskiego Orderu Serafinów (1875).

Przypisy edytuj

  1. Jacek Legieć 2013 ↓, s. 19.
  2. Wiesław Caban, Losy żołnierzy powstania listopadowego wcielonych do armii carskiej, w: Przegląd Historyczny, t. XCI, z. 2, s. 245.
  3. Stefan Kieniewicz 1975 ↓, s. 265.

Bibliografia edytuj

  • Bolszaja Sowietskaja Encykłpedia t. 16 Moskwa 1974.
  • Jacek Legieć: Służba rekrutów z Królestwa Polskiego w armii rosyjskiej w latach 1874-1913. Kielce: Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego, 2013.
  • Stefan Kieniewicz: Historia Polski 1795-1918. Warszawa: PWN, 1975.