Wikipedia

Erazm Semkowicz

Erazm Jan Semkowicz[a] (ur. 8 listopada 1872 we Lwowie, zm. 15 marca 1945 w Sanoku) – polski prawnik, sędzia, adwokat, działacz społeczny, polityk, senator I kadencji w II RP.

Erazm Semkowicz
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

8 listopada 1872
Lwów

Data i miejsce śmierci

15 marca 1945
Sanok

Senator I kadencji (II RP)
Okres

od 1924
do 1927

Przynależność polityczna

Związek Ludowo-Narodowy

Odznaczenia
Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych Krzyż Jubileuszowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych
Multimedia w Wikimedia Commons

Życiorys edytuj

Urodził się 8 listopada 1872 we Lwowie[1][2]. W 1891 ukończył VIII klasę i zdał egzamin dojrzałości w C. K. Wyższym Gimnazjum w Tarnopolu (w jego klasie był m.in. Feliks Joszt)[3][4]. Podczas studiów na Wydziale Prawa Uniwersytecie Franciszkańskim we Lwowie na drugim roku w listopadzie 1892 został mianowany aplikantem w Krajowym Archiwum Aktów Grodzkich i Ziemskich we Lwowie[5], na trzecim roku w styczniu 1894 otrzymał stypendium z fundacji Głowińskiego[6]. Ukończył studia prawnicze[1].

Podjął służbę w galicyjskim sądownictwie jako praktykant sądowy, po czym we wrześniu 1896 został mianowany przez C. K. Wyższy Sąd Krajowy we Lwowie auskultantem sądowym[7]. W tym charakterze był przydzielony do C. K. Sądu Krajowego we Lwowie[8]. W sierpniu 1898 został mianowany adiunktem w C. K. Sądzie Powiatowym w Mielnicy[9], skąd na początku sierpnia 1899 w tym samym charakterze został przeniesiony do C. K. Sądu Obwodowego w Tarnopolu[10] i pracował tam przez kolejne lata[11]. W lutym 1905 mianowany sekretarzem sądowym i przeniesiony stamtąd do C. K. Sądu Powiatowego w Monasterzyskach[12]. W tym samym charakterze od około 1906 był zatrudniony w C. K. Sądzie Krajowym we Lwowie[13], gdzie od około 1909 pracował w charakterze sędziego powiatowego[14]. W styczniu 1911 został awansowany do rangi radcy sądu krajowego we Lwowie i przeniesiony do C. K. Sądu Obwodowego w Stryju[15]. Pracował tam w kolejnych latach[16][17] do końca I wojny światowej w 1918[18]. W okresie swojej służby funkcjonował w środowisku sędziowskim we Lwowie; w marcu 1907 wybrany zastępcą sekretarza Krajowego Związku Sędziów we Lwowie[19], 10 listopada 1907 wybrany członkiem i sekretarzem wydziału KZS[20][21][22][23].

Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę do 1921 był sędzią powiatowym w Stryju[2]. Łącznie przez 25 lat pełnił funkcję sędziego powiatowego[24]. 19 marca 1921 został wpisany na listę adwokacką w Stryju[25] i od tego czasu prowadził tam kancelarię adwokacką[2][24]. Jako emerytowany radca sądu i adwokat w 1922 został członkiem Okręgowej Komisji Wyborczej dla Okręgu Wyborczego nr 52 w Stryju[26]. W tym mieście pełnił także stanowisko sędziego okręgowego[2]. 6 listopada 1924 objął mandat senatora po zrzeczeniu się mandatu przez Zygmunta Lewakowskiego w I kadencji Senatu II RP 1922-1927[2][24]. Formalnie był parlamentarzystą wybranym z listy nr 8 z województwa stanisławowskiego[2]. W dniu 5 listopada 1924 złożył ślubowanie[27]. W parlamencie przystąpił do Związku Ludowo-Narodowego[28]. Zasiadał w Komisji Prawniczej i m.in. referował ustawę o podatku przemysłowym w 1925[1]. Działał w organizacjach społecznych, narodowych i oświatowych[1]. 14 kwietnia 1929 został wybrany członkiem sądu honorowego Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Stryju[29][2]. W jego kancelarii w Stryju w 1929, 1930 odbywały się zebrania w sprawie kolei lokalnej Dolina-Wygoda[30]. Ponadto działał jako członek towarzystw narodowych, oświatowych i społecznych[2].

 
Grób Erazma Semkowicza po oznaczeniu jesienią 2022

Podczas II wojny światowej podjął pracę społeczną w Radzie Głównej Opiekuńczej i został pierwszym przewodniczącym Polskiego Komitetu Opiekuńczego w Stryju, założonego 25 października 1941, a działającego od 4 listopada tego roku[31][24]. U kresu wojny po nadejściu frontu wschodniego w styczniu 1945 został stamtąd repatriowany[24]. Do końca życia zamieszkiwał w Sanoku przy ulicy Elżbiety Granowskiej 24[32]. Zmarł w tym mieście 15 marca 1945[33][32][24]. Został pochowany na cmentarzu przy ulicy Jana Matejki w Sanoku[34][2]. Miał synów Zbigniewa (1914-1941, według jednej wersji zginął zamordowany przez NKWD w dniu 25 czerwca 1941 we więzieniu przy ul. Łąckiego we Lwowie[potrzebny przypis], a według innej po aresztowaniu zimą 1940/1941 został deportowany w głąb ZSRR, gdzie zaginął[24]), Jacka i Andrzeja oraz córki Annę i Marię (1920-2001)[35][2].

Został upamiętniony wśród 151 senatorów zamordowanych, bądź ofiar represji, umieszczonych na tablicy pamiątkowej odsłoniętej w gmachu Senatu III RP w 1999[36].

Odznaczenia edytuj

austro-węgierskie

Uwagi edytuj

  1. ↑ W ewidencji urzędników Austro-Węgier był określany w języku niemieckim jako „Erazm Johann Semkowicz” lub „Erazim Semkowicz” bądź „Erasmus Semkowicz”.

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d Parlament 1928 ↓, s. 135.
  2. ↑ a b c d e f g h i j Sejm RP ↓.
  3. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Wyższego Gimnazyum w Tarnopolu za rok szkolny 1891. Tarnopol: 1891, s. 89, 90.
  4. ↑ Kronika. „Kurjer Lwowski”. Nr 198, s. 5, 19 lipca 1891. 
  5. ↑ Mianowania. „Kurjer Lwowski”. Nr 324, s. 4, 20 listopada 1892. 
  6. ↑ Kronika. „Gazeta Lwowska”. Nr 4, s. 3, 6 stycznia 1894. 
  7. ↑ Mianowania. „Kurjer Lwowski”. Nr 216, s. 2, 19 września 1896. 
    •Wiadomości urzędowe. „Kurjer Lwowski”. Dodatek do nr 216, s. 2, 20 września 1896. 
  8. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1897. Lwów: 1897, s. 52, 53.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1898. Lwów: 1898, s. 53, 56.
  9. ↑ „Telegramy Kurjera Lwowskiego”. „Kurjer Lwowski”. Nr 239, s. 3, 29 sierpnia 1898. 
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1899. Lwów: 1899, s. 95.
  10. ↑ Telegramy „Kurjera Lwowskiego”. „Kurjer Lwowski”. Nr 214, s. 5, 4 sierpnia 1899. 
  11. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1900. Lwów: 1900, s. 116.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1901. Lwów: 1901, s. 116.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1902. Lwów: 1902, s. 125.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1903. Lwów: 1903, s. 125.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1904. Lwów: 1904, s. 125.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1905. Lwów: 1905, s. 125.
  12. ↑ Przeniesienia. „Kurjer Lwowski”. Nr 60, s. 4, 1 marca 1905. 
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1906. Lwów: 1906, s. 132.
  13. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1907. Lwów: 1907, s. 84.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1908. Lwów: 1908, s. 84.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1909. Lwów: 1909, s. 96.
  14. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1910. Lwów: 1910, s. 95.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1911. Lwów: 1911, s. 96.
  15. ↑ Mianowania i przeniesienia w sądownictwie. „Kurjer Lwowski”. Nr 41, s. 6, 26 stycznia 1911. 
    •Veränderungen im Justizdienst. „Die Zeit”. Nr 2997, s. 6, 27 stycznia 1911. (niem.). 
  16. ↑ a b c Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1912. Lwów: 1912, s. 152.
  17. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1913. Lwów: 1913, s. 155.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1914. Lwów: 1914, s. 155.
  18. ↑ Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1915. Wiedeń: 1915, s. 993.
    •Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1916. Wiedeń: 1916, s. 945.
    •Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1917. Wiedeń: 1917, s. 978.
    •Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1918. Wiedeń: 1918, s. 1034.
  19. ↑ Komitet organizacyjny Kraj. Związku Sędziów. „Reforma Sądowa”. Nr 6, 7, 8, s. 88, 1907. 
  20. ↑ Obrady „Krajowego Związku sędziów we Lwowie”. „Kurjer Lwowski”. Nr 526, s. 3-4, 11 listopada 1907. 
  21. ↑ Krajowy Związek Sędziów we Lwowie. „Reforma Sądowa”. Nr 11, s. 109, 1907. 
  22. ↑ Sprawozdanie. „Reforma Sądowa”. Nr 1, s. 3, 1908. 
  23. ↑ Adam Redzik: „Reforma Sądowa”. Od miesięcznika poświęconego nowym ustawom procesowym do organu Krajowego Związku Sędziów (10). Palestra 11-12/2008. [dostęp 2014-04-08].
  24. ↑ a b c d e f g Senat RP ↓.
  25. ↑ Rozmaite ogłoszenia. „Gazeta Lwowska”. Nr 73, s. 6, 31 marca 1921. 
  26. ↑ 1. Obwieszczenie. „Dziennik Urzędowy Województwa Stanisławowskiego”. Nr 19, s. 1, 1 września 1922. 
  27. ↑ Debata budżetowa w Sejmie. „Gazeta Poranna 2 Grosze”. Nr 306, s. 2, 7 listopada 1924. 
  28. ↑ Nowy senator. „Gazeta Poranna 2 Grosze”. Nr 307, s. 2, 8 listopada 1924. 
  29. ↑ Walne Zgromadzenie Pol. Tow. Gimn. „Sokół” w Stryju. „Echo Karpackie”. Nr 16, s. 2, 21 kwietnia 1929. 
  30. ↑ Wiadomości dla akcjonariuszy. „Tygodnik Handlowy”. Nr 34, s. 5, 23 sierpnia 1929. 
    •Wiadomości dla akcjonariuszy. „Tygodnik Handlowy”. Nr 27, s. 6, 4 lipca 1930. 
  31. ↑ Grzegorz Mazur: Pokucie w latach drugiej wojny światowej. Położenie ludności, polityka okupantów, działalność podziemia. Kraków: 1994, s. 91.
  32. ↑ a b Księga zmarłych i pochowanych w Sanoku na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej i Matejki od 1926 do 1956 r.. Sanok. s. 121 (poz. 1805).
  33. ↑ Indeks do ksiąg zmarłych od roku 1914. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. S 1945, (Tom K, str. 237, poz. 50).
  34. ↑ Księga zmarłych i pochowanych w Sanoku na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej i Matejki od 1926 do 1956 r.. Sanok. s. poz. 1805.
  35. ↑ Maria Semkowicz. gdynia.grobonet.com. [dostęp 2022-07-10].
  36. ↑ Odsłonięcie tablicy pamiątkowej. senat.pl. [dostęp 2014-04-08].

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Erazm_Semkowicz&oldid=71315734”