Eugeniusz Grabda
Eugeniusz Grabda (ur. 18 kwietnia 1908 w Warszawie, zm. 12 maja 1997 w Szczecinie) – polski profesor nauk rolniczych w zakresie ichtiologii, chorób ryb i parazytologii[2], nauczyciel akademicki
 prof. zw. dr hab. Eugeniusz Grabda 1908 – 1997 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| profesor nauk weterynaryjnych | |
| Specjalność: choroby ryb, ichtiologia, parazytologia | |
| Alma Mater | |
| Doktorat |
1945 |
| Profesura |
1954 |
| Doktor honoris causa Akademia Rolniczo-Techniczna w Olsztynie – 1975 Akademia Rolnicza w Szczecinie – 1989 | |
| Nauczyciel akademicki | |
| Uczelnia |
Wyższa Szkoła Rolnicza we Wrocławiu |
| rektor WSR w Olsztynie (1958–1961) | |
| Odznaczenia | |
    [1]
| |
Życiorys edytuj
W 1934 po studiach przyrodniczych na Wydziale Biologii i Weterynarii Uniwersytetu Warszawskiego uzyskał tytuł magistra filozofii w zakresie zoologii z anatomią porównawczą, a w 1937 – absolutorium z weterynarii na tym uniwersytecie[2]. Bezpośrednio po studiach został przyjęty na stanowisko asystenta w Katedrze Histologii i Embriologii[3]. W kwietniu 1939 otrzymał stypendium specjalizacyjne w zakresie chorób ryb w pracowni parazytologa K. Janickiego u profesora F. Staffa. W 1947 wstąpił do PPS, w latach 1948 – 1980 należał do PZPR[1]. W 1949 otrzymał dyplom lekarza weterynarii. Stopień naukowy doktora nauk przyrodniczych w zakresie parazytologii uzyskał w 1945 na Uniwersytecie Marii Skłodowskiej-Curie w Lublinie na podstawie rozprawy doktorskiej pt. O budowie i powstawaniu cysty u przywry Nematobothrium sardae. W 1954 został profesorem nadzwyczajnym, a w 1963 – profesorem zwyczajnym.
W latach 1952–1954 kierował Katedrą Zoologii Wyższej Szkoły Rolniczej we Wrocławiu. Od 1954 do 1966 był kierownikiem Katedry Ichtiobiologii i Zakładu Chorób Ryb WSR w Olsztynie. W latach 1958 – 1961 był rektorem WSR w Olsztynie. Od 1966 przeniósł Wydział Rybacki z Olsztyna do Akademii Rolniczej w Szczecinie, gdzie do 1969 był prorektorem ds. nauki oraz kierownikiem Katedry Ichtiobiologii. Wypromował 16 doktorów.
Z żoną Jadwigą (doktor zoologii) miał cztery córki: Bożenę (prof. nauk biologicznych w zakresie parazytologii), Danutę (mgr inż. rybactwa), Hannę (dr inż. zootechniki) i Kalinę (mgr inż. rybactwa). Zmarł w 1997 w Szczecinie, spoczął na szczecińskim cmentarzu Centralnym (kwatera 73c)[4].
Wybrane publikacje edytuj
Prace naukowe dotyczyły głównie ichtiologii i parazytologii ryb
- Recherches sur un parasite de l'ćcrevisse (Potamobius fluviatilis L.) connu sous le nom Pserospermium haeckeli HIgd. „Memoire de l'Acad. Pol. Sc. Math. Natur.” B-6, s.123-142, 1934, Kraków
- O budowie i powstawaniu cysty u przywry Nematobothrium sardae G. A. et W. G. Mac Callum 1916 (Didymozoonidae) ze skrzel Sarda sarda Bloch z Morza Czarnego. „Archiwum Hydrobiologii i Rybactwa” 13, s.165-179, 1947
- Cykl roczny wydalania jaj nicieni z koni. Medycyna Weterynaryjna, 7(4) 1951 (wsp. D. Dobrowolska)
- Ścięgorza (Ligula intestinalis L.) i jej znaczenie dla gospodarki rybackiej. „Medycyna Weterynaryjna” 7(6), s.377-378, 1951
- O właściwą pozycję technika w służbie weterynaryjnej. Życie Weterynaryjne 27(1), 1952
- Polskie mianownictwo parazytologiczne. „Pamiętnik III Zjazdu Parazytologicznego”, 1952
- Przyczynek do poznania fauny pasożytniczej salamandry plamistej (Salamandra salamandra L.) z okolic Bielska. „Fragmenta Faunistica Musei Zool. Pol.” 6 (14), s.243-247, 1953 (wsp. J. Grabda)
- Próby stosowania czterochlorku węgla (CCl4) metodą zastrzyków podskórnych u owiec zamotyliczonych. „Medycyna Weterynaryjna” 10(12), s.703-705, 1954 (wsp. J. Grabda)
- Degeneration adipeuse du foie chez l′anguille anguille Anguilla anguilla (L.). „Acta Ichthyologica et Piscatoria” 2(1), s.69-76, 1972
- Experimental methemoglobinemia in rainbow trout. „Acta Ichthyologica et Piscatoria 4(2)”, s.43-71, 1974 (wsp. T. Einszporn-Orecka, C. Felińska, R. Zbanyszek)
- Fungi-related outgrowths on pterygophores of single fins of Lepidopus caudatus (Euphrasen, 1788) (Pisces: Trichiuridae). „Acta Ichthyologica et Piscatoria” 12(1), s. 87-105, 1982
- Eimeria jadvigae n.sp. (Apicomplexa: Eucoccidia), a parasite of swimming bladder of Coryphaenoides holotrachys (Günther, 1887) off the Falklands. „Acta Ichthyologica et Piscatoria” 13(2), s.131-140, 1983
- Bibliographic note: Guide to the parasites of fishes of Canada. Eds. L. Margolis and Z. Kabata. „Acta Ichthyologica et Piscatoria” 15(2), s.251-252, 1985
Odznaczenia i wyróżnienia edytuj
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1993)[5]
- Medal im. Profesora Kazimierza Demela (1992)[6]
- Tytuł doktor honoris causa Akademii Rolniczo-Technicznej w Olsztynie (1975)[7]
- Tytuł doktor honoris causa Akademii Rolniczej w Szczecinie (1989)[8]
Przypisy edytuj
- ↑ a b Kto jest kim w Polsce 1984. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1984, s. 256. ISBN 83-223-2073-6.
- ↑ a b Encyklopedia Warmii i Mazur [online] [dostęp 2023-10-21].
- ↑ 50 lat Wydziału Rybactwa Morskiego i Technologii Żywności. Akademia Rolnicza w Szczecinie 2001, s. 119. ISBN 909186-6-8
- ↑ Miejsce spoczynku na mapie
- ↑ Monitor Polski, poz. 39
- ↑ http://mir.gdynia.pl/o-instytucie/#historia (data dostępu 27 marca 2018)
- ↑ Biogram w Encyklopedii Pomorza Zachodniego (dostęp 21.10.2023)
- ↑ 50 lat Wydziału Rybactwa Morskiego i Technologii Żywności. Akademia Rolnicza w Szczecnie 2001, s. 51. ISBN 909186-6-8
Bibliografia edytuj
- Wielka Encyklopedia PWN, 2002
Linki zewnętrzne edytuj
- Biogram w Encyklopedii Pomorza Zachodniego (dostęp 21.10.2023)
- Biogram Profesora na stronie Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. wsa.dbc.wroc.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. [dostęp 6.07.2014]
- Grabda Eugeniusz, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2019-07-03].