Eustachy Rylski (pisarz)
 |
Ten artykuł należy dopracować |
Eustachy Rylski herbu Ostoja (ur. 18 listopada 1944 w Nawojowej) – polski prozaik, dramaturg, scenarzysta, debiutował dyptykiem powieściowym Stankiewicz. Powrót (1984); laureat Nagrody Literackiej im. Józefa Mackiewicza (2005) i Nagrody Literackiej m.st. Warszawy (2016), nominowany do Śląskiego Wawrzynu Literackiego, Angelusa i Nagrody Nike (2006).
| ||
| ||
| Data i miejsce urodzenia | 18 listopada 1944 Nawojowa | |
| Odznaczenia | ||
| ||
ŻyciorysEdytuj
Urodził się w Nawojowej koło Nowego Sącza, w rodzinie o tradycjach ziemiańskich. Jego przodkowie wywodzili się z Wołynia. Ojciec, inżynier, Eustachy Rylski, żołnierz Armii Krajowej, został rozstrzelany przez Niemców w Młodowie koło Rytra we wrześniu 1944, tj. na dwa miesiące przed przyjściem syna na świat. Stryj pisarza, porucznik kawalerii, Jerzy Rylski, został wywieziony przez Sowietów do Komi, gdzie zmarł w 1941, a stryjenka, Wanda, trafiła do łagru, z którego powróciła na przełomie lat czterdziestych i pięćdziesiątych. Przyszłym pisarzem zajmowali się dziadkowie ze strony ojca. O tym okresie swojego życia autor mówi: W domu rodzinnym nieszczęść nie celebrowano. Wojna była. Chłopcy z sąsiedztwa też poginęli. W zasadzie wszyscy chłopcy. Żyłem w otoczeniu kobiet. Mężczyzn młodych nie było, wybici do nogi. Do nogi[1].
W wieku 17 lat Rylski zatrudnił się w bazie samochodowej w Sobieszowie koło Jeleniej Góry. Przepracował w niej dwa i pół roku w charakterze referenta technicznego. Nigdy nie skończył studiów. W dorosłym życiu parał się różnymi zajęciami: był robotnikiem, urzędnikiem, pracownikiem ośrodka kultury, wychowawcą w szkole budowlanej, w końcu współwłaścicielem firmy remontowo-budowlanej, która rozpadła się, gdy zadebiutował jako pisarz.
Pierwodruk Stankiewicza, minipowieści opowiadającej o losach syna powstańca styczniowego, będącego jednocześnie oficerem carskiej armii, oraz jego problemach z odkrywaniem własnej tożsamości, ukazał się w 1983 w „Literaturze” i otrzymał nagrodę tygodnika za debiut roku. Za właściwy debiut pisarza uznaje się jednak wydanie Stankiewicza w 1984 przez Państwowy Instytut Wydawniczy, wraz z drugą minipowieścią: Powrót. Teksty 39-letniego wówczas Rylskiego zyskały uznanie zarówno krytyków, jak i czytelników. Pierwszy wysoki nakład rozszedł się błyskawicznie i natychmiast został wznowiony (łącznie 40 000 egz.). Stankiewicza przetłumaczono na włoski, niemiecki, francuski, rosyjski, węgierski i hiszpański, Powrót na rosyjski i francuski. Producenci filmowi kupili prawa do adaptacji obu powieści. Wydanie jego kolejnej książki, zbioru opowiadań Tylko chłód (1987), nie licząc wyróżnienia Warszawską Premierą Literacka, przeszło bez większego echa. Na blisko 20 lat Rylski zaprzestał pisania prozy.
Wraz z żoną Lucyną Tempską-Rylską, wszedł w spółkę, z której narodził się magazyn „Twój Styl”[1]. W 1989 Jerzy Koenig zaproponował Rylskiemu pisanie dla Teatru Telewizji. Tak rozpoczęła się jego stała współpraca ze sceną. Jest autorem pięciu sztuk teatralnych, drukowanych również w miesięczniku „Dialog”.
W międzyczasie Rylscy przenieśli się do Chotomowa pod Warszawą. Tam powstała, pierwsza po 20 latach przerwy, powieść: Człowiek w cieniu (2004). Książka zdobyła uznanie i przyniosła mu Nagrodę im. Józefa Mackiewicza w 2005[2]. W 2005 ukazała się kolejna powieść pod tytułem Warunek, za którą Rylski został nominowany w 2006 do Nagrody Nike[3]. W tym samym roku otrzymał nagrodę literacką im. Władysława Reymonta[4].
W 2007 Świat Książki wydał zbiór opowiadań Wyspa. Książkę otwiera zmienione – wydane po raz pierwszy 20 lat wcześniej – opowiadanie Dziewczynka z hotelu Excelsior. Opowiadanie stało się podstawą filmu Antoniego Krauzego pod tym samym tytułem. Rylski napisał do niego scenariusz.
W 2016 roku otrzymał Nagrodę Literacką m.st. Warszawy w kategorii twórca warszawski[5].
OdznaczeniaEdytuj
W roku 2011 został odznaczony Złotym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis[6].
W roku 2013 został odznaczony polsko-niemiecką nagrodą im. Samuela Bogumiła Lindego.
TwórczośćEdytuj
PowieściEdytuj
- 1984 Stankiewicz. Powrót
- 2004 Człowiek w cieniu
- 2005 Warunek
- 2010 Na Grobli
- 2013 Obok Julii
- 2018 Blask
Zbiory opowiadańEdytuj
DramatyEdytuj
Zbiory esejówEdytuj
- 2009 Po śniadaniu
PrzypisyEdytuj
- ↑ a b K. Masłoń, Wyjście z cienia, w: Nie uciec nam od losu, Warszawa 2006
- ↑ Nagroda główna w 2005 roku (pol.). jozef-mackiewicz.pl. [dostęp 2013-10-30].
- ↑ Nagroda Nike 2006. nike.org.pl. [dostęp 2015-07-22].
- ↑ Związek Rzemiosła Polskiego: Laureaci Nagrody Literackiej im. Władysława Reymonta w latach 1994 – 2009. [dostęp 2014-09-12].
- ↑ Znamy laureatów 9. edycji Nagrody Literackiej m. st. Warszawy, dzieje.pl [dostęp 2016-04-27].
- ↑ Ludzie kultury odznaczeni medalami Gloria Artis. wp.pl, 2011-07-06. [dostęp 2011-07-06].
Linki zewnętrzneEdytuj
- Eustachy Rylski o sumie swoich przyjemności. Dwójka - Program 2 Polskiego Radia, 2015-11-13. [dostęp 2015-12-13].
- Biogram z portalu culture.pl