Eustenopteron

	Eustenopteron
	Eustenopteron
	Eusthenopteron
	Whiteaves, 1881
	; Eusthenopteron foordi
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	mięśniopłetwe
Podgromada	Tetrapodomorpha
Nadrząd	Osteolepidida
Rodzina	Tristichopteridae
Rodzaj	eustenopteron
	Multimedia w Wikimedia Commons

Eustenopteron (Eusthenopteron) – rodzaj kopalnych ryb mięśniopłetwych (Sarcopterygii).

Żyły w okresie dewonu (ok. 385 mln lat temu) w jeziorach i rzekach. Stanowią jedno z ogniw pośrednich w ewolucji kręgowców od ryb do płazów. Były spokrewnione z rodzajem Hyneria. Badania paleontologiczne zespołu Grzegorza Niedźwiedzkiego w Górach Świętokrzyskich dowiodły, że Eusthenopteron był boczną gałęzią ewolucyjną, gdyż odkryto tropy bardziej zaawansowanego ewolucyjnie zwierzęcia, żyjącego 18–20 mln lat wcześniej^[1]^[2].

W każdej z płetw parzystych miały po siedem kości podobnych do kości palców. Dzięki umięśnionym płetwom poruszały się głównie po dnie, gdzie wyszukiwały pokarm. Mogły oddychać powietrzem atmosferycznym, gdy woda w płytkich, zarośniętych zbiornikach wodnych była okresowo pozbawione tlenu.

Gatunki zaliczone do tego rodzaju:

† Eusthenopteron foordi
† Eusthenopteron savesoderberghi
† Eusthenopteron waengsjoei
† Eusthenopteron wenjukowi

Kręgowce charakterystyczne dla późnego dewonu: ryby mięśniopłetwe i czworonogi ziemnowodne. Z mięśniopłetwych ryb takich jak eustenopteron wyewoluowały ich następcy panderichtys, które mogły oddychać powietrzem atmosferycznym na mulistych płyciznach, następnie pojawił się tiktaalik, który przy pomocy kończyno-podobnych płetw mógł wychodzić na ląd, poprzedzając pierwsze czworonogi takie jak akantostegi, których stopy miały osiem palców i ichtiostegi z rozwiniętymi kończynami, buszujące w chwastach porastających nabrzeżne mokradła. Mięśniopłetwe ryby wyewoluowały także w latimerie, które przetrwały do dnia dzisiejszego

← mln lat temu

Eustenopteron

Prekambr

←4,6 mld

541

485

443

419

359

299

252

201

145

66

23

2

PrzypisyEdytuj

↑ G. Niedzwiedzki, P. Szrek, K. Narkiewicz, M. Narkiewicz, P. Ahlberg, 2010. Tetrapod trackways from the early Middle Devonian period of Poland. „Nature”. 463 (7277), s. 43-48. DOI: 10.1038/nature08623. PMID: 20054388.
↑ Eugeniusz Wiśniewski: Odkrycie Polaków wstrząsa historią ewolucji. Polskie Radio, 2010-01-07. [dostęp 2016-07-27].

[1] G. Niedzwiedzki, P. Szrek, K. Narkiewicz, M. Narkiewicz, P. Ahlberg, 2010. Tetrapod trackways from the early Middle Devonian period of Poland. „Nature”. 463 (7277), s. 43-48. DOI: 10.1038/nature08623. PMID: 20054388.

[2] Eugeniusz Wiśniewski: Odkrycie Polaków wstrząsa historią ewolucji. Polskie Radio, 2010-01-07. [dostęp 2016-07-27].

[1]

[2]