Friedrich Wilhelm Marpurg

Friedrich Wilhelm Marpurg (ur. 21 listopada 1718 w Seehof bei Seehausen, zm. 22 maja 1795 w Berlinie[1][2][3][4]) – niemiecki teoretyk muzyki, krytyk i kompozytor.

Friedrich Wilhelm Marpurg
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

21 listopada 1718
Seehof bei Seehausen

Pochodzenie

niemieckie

Data i miejsce śmierci

22 maja 1795
Berlin

Gatunki

muzyka poważna, muzyka klasycyzmu

Zawód

teoretyk, krytyk, kompozytor

Życiorys

edytuj

Niewiele wiadomo na temat jego wykształcenia muzycznego[4]. W czasie studiów, przypuszczalnie w Berlinie, poznał Lessinga i Winckelmanna[2]. Między 1746 a 1749 rokiem jako sekretarz generała Friedricha Rudolfa von Rothenburga przebywał w Paryżu[1], gdzie nawiązał znajomość m.in. z Wolterem i Rameau[2]. Po powrocie do Niemiec poświęcił się głównie pisarstwu muzycznemu[2]. W latach 1749–1750 wydawał periodyk Der critische Musicus an der Spree[2]. Od 1763 roku był pracownikiem pruskiej loterii państwowej, od 1766 roku pełnił natomiast funkcję jej dyrektora[1][4].

Twórczość

edytuj

Był zwolennikiem teorii afektów[3]. Przeniósł na grunt niemiecki poglądy harmoniczne Jeana-Philippe’a Rameau[2][3]. Przetłumaczył na język niemiecki Elémens de musique d’Alemberta[2]. Był autorem traktatów i podręczników z dziedziny generałbasu, kompozycji, kontrapunktu, harmonii i gry na fortepianie[3]. Polemizował z Georgiem Andreasem Sorgem i Johannem Philippem Kirnbergerem[3].

Jako kompozytor był reprezentantem szkoły berlińskiej[3][4]. Komponował sonaty, pieśni i utwory przeznaczone na instrumenty klawiszowe[1]. Działał też jako wydawca muzyczny[1]. Był jednym z pierwszych krytyków dorobku Johanna Sebastiana Bacha, napisał wstęp do drugiego wydania Kunst der Fuge (1752)[2].

(na podstawie materiałów źródłowych[1])

  • periodyk Der critische Musicus an der Spree (1749–1750), wyd. zbiorcze Des critischen Musicus an der Spree erster Band (Berlin 1750)
  • Die Kunst das Clavier zu spielen, durch den Verfasser des critischen Musicus an der Spree (Berlin 1750)
  • Abhandlung von der Fuge nach dem Grundsätzen der besten deutschen und ausländischen Meister (2 tomy, Berlin 1753–1754)
  • Historisch-kritische Beyträge zur Aufnahme der Musik (5 tomów, Berlin 1754–1778)
  • Anleitung zum Clavierspielen der schönen Ausübung der heutigen Zeit gemass (Berlin 1755)
  • Principes de clavecin (Berlin 1756)
  • Anfangsgründe der theoretischen Musik (Lipsk 1757)
  • An Leitung zur Singcomposition (Berlin 1758)
  • Handbuch bey dem Generalbasse und der Composition mit zwey – drei – vier – fünf- sechs – sieben – acht und mehreren Stimmen (3 tomy, Berlin 1755–1758)
  • Kritische Enleitung in die Geschichte und Lehrsätze der alten und neuen Musik (Berlin 1759)
  • Herrn Georg Andreas Sorgens Anleitung zur Generalbass und zur Composition, mit Anmerkungen (Berlin 1760)
  • tygodnik Kritische Briefe über die Tonkunst, mit kleinen Clavierstücken und Singoden begleitet, von einer musikalischen Gesselschaft in Berlin (Berlin 1760–1764)
  • Anleitung zur Musik überhaupt, und zur Singkunst besonders mit Uebungsexampeln erläutert (Berlin 1763)
  • Versuch über die musikalische Temperatur, nebst einem Anhang über den Rameau- und Kirnbergerschen Grundbass (Wrocław 1776)
  • Legende einiger Musikheiligen: Ein nachtrag zur den musikalischen Almanachen und Taschenbüchern jetziger Zeit, von Simeon Metaphrastes, dem Jüngern (Kolonia 1786)
  • Neue Methode allerley Arten von Tempretaturen dem Claviere aufs Bequemste mitzutheilen (Berlin 1790)

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 4 Levy–Pisa. New York: Schirmer Books, 2001, s. 2290–2291. ISBN 0-02-865529-X.
  2. a b c d e f g h The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 553. ISBN 0-674-37299-9.
  3. a b c d e f Encyklopedia muzyki. red. Andrzej Chodkowski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, s. 524. ISBN 978-83-01-13410-5.
  4. a b c d Bertil van Boer: Historical Dictionary of Music of the Classical Period. Lanham: Scarecrow Press, 2012, s. 364–365. ISBN 978-0-8108-7183-0.

Linki zewnętrzne

edytuj