Gostomia (województwo zachodniopomorskie)
Gostomia (niem. Arnsfeld[4]) – wieś w Polsce, położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie wałeckim, w gminie Wałcz[5][6].
| wieś | |
 Kościół pw. św. Jana Chrzciciela | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
489[2] |
| Strefa numeracyjna |
67 |
| Kod pocztowy |
78-600[3] |
| Tablice rejestracyjne |
ZWA |
| SIMC |
0531128 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Wałcz  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wałeckiego  | |
 53°11′21″N 16°25′39″E/53,189167 16,427500[1]
| |
Podział edytuj
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0531134 | Łąki | część wsi |
Historia edytuj
Miejscowość pierwotnie związana była z Zachodnim Pomorzem oraz Wielkopolską. Ma metrykę średniowieczną i istnieje co najmniej od połowy XIV wieku. Wymieniona pierwszy raz w dokumencie zapisanym po łacinie z 1337 pod nazwą Arnsfeld, Arnsfeldt, 1482 Arnesuelle, 1532 Harnswelth, 1590 Gostomia, 1944 Arnsfelde[4].
W 1337 leżała w ziemi bytyńskiej, a w 1520 w ziemi wałeckiej w Koronie Królestwa Polskiego. W 1565 wieś rozgraniczono z dobrami Tuczno[4].
Pierwszy raz odnotowana została w 1337 pod nazwą Arnsfeld jako wieś opuszczona o powierzchni 64 łanów. W 1482 miejscowość była własnością należącą do królów polskich. W tym roku Andrzej Górski, podkomorzy poznański oraz starosta wałecki, dał Markowi Wedel, dziedzicowi z Tuczna, wieś Arnsfeld do ponownego lokowania oraz zapisał mu na niej 200 grzywien. W 1520 Maciej Wedel Tuczeński otrzymał od króla polskiego Zygmunta I Starego potwierdzenie przywileju z 1482, a w 1532 nadał jego synom Janowi, Krzysztofowi i Stanisławowi Tuczyńskim dobra Tuczno, a w nich m.in. również wieś odnotowaną jako Harnswelth[4].
W 1590 starosta wałecki Hieronim Gostomski, wydał przywilej lokacyjny dla szlachcica Wojciecha Wolskiego zezwalając lokować mu na prawie magdeburskim wsi Gostomia w starostwie wałeckim, pomiędzy wsią Chwiram, a miejscem zwanym Zdroyki, należącej do wsi Rozwelt (obecnie Różewo). Wolski otrzymał 4 łany i prawo do dwóch kmieci. We wsi natomiast miał osadzić 15 kmieci na 15 łanach, zagrodników tylu, ile się zmieści, oraz trzy karczmy. Wieś otrzymała wolniznę, czyli została zwolniona z podatków na 5 lat. Historycy uważają, że lokacja Gostomi w 1590 miała miejsce na terenie dawnej wsi Arnsfeld o czym ma świadczyć utrzymanie się w następnych wiekach niemieckiej nazwy na oznaczenie tej wsi. W 1628 odnotowano we wsi kościół filialny parafii Róża[4].
Wieś królewska starostwa wałeckiego, pod koniec XVI wieku leżała w powiecie wałeckim województwa poznańskiego w Rzeczypospolitej Obojga Narodów[7].
W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Gostomia, po jej zniesieniu w gromadzie Różewo. W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa pilskiego.
We wsi krzyżuje się droga wojewódzka nr 178 oraz droga wojewódzka nr 179.
We wsi znajduje się kościół filialny pw. św. Jana Chrzciciela o stylu neoromańskim, który wybudowano w 1820 roku[8].
Wieś stanowi sołectwo, które obejmuje jedynie Gostomię[9].
Gostomia posiada także wydzieloną część wsi Łąki, która znajduje się ok. 2,3 km na południowy zachód i stanowi osobne sołectwo Łąki.
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 35287
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-07].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 323 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c d e Chmielewski 1982 ↓, s. 6.
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
- ↑ a b GUS. Rejestr TERYT.
- ↑ Atlas historyczny Polski. Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku. Część II. Komentarz. Indeksy, Warszawa 2017, s. 242.
- ↑ Informacje o parafii Różewo, św. Wawrzyńca. Kuria diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej. [dostęp 2009-10-07].
- ↑ Uchwała Nr XX/105/08 Rady Gminy w Wałczu z dnia 27 marca 2008 r. ws. uchwalenia statutów sołectw Gminy Wałcz (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2008 r. Nr 57, poz. 1312).
Bibliografia edytuj
- Stefan Chmielewski: Słownik historyczno-geograficzny województwa poznańskiego w średniowieczu, cz. I (A–H), hasło „Arnsfeld”. Wrocław: Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1982, s. 6. ISBN 83-04-00938-2.
- Katalog zabytków sztuki w Polsce, Tom V, Zeszyt 28, Warszawa 1970.