Hannes Alfvén

szwedzki fizyk, noblista

Hannes Olof Gösta Alfvén (ur. 30 maja 1908 w Norrköping, zm. 2 kwietnia 1995 w Djursholm[1]) – szwedzki fizyk, laureat Nagrody Nobla z dziedziny fizyki w roku 1970 za badania w zakresie magnetohydrodynamiki i ich zastosowanie do fizyki plazmy[2]. Zajmował się też astrofizyką.

Hannes Alfvén
Ilustracja
Państwo działania

Szwecja

Data i miejsce urodzenia

30 maja 1908
Norrköping

Data i miejsce śmierci

2 kwietnia 1995
Djursholm

profesor
Specjalność: fizyka
Uczelnia

Królewskie Instytut Technologiczny

Nagrody

Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki

Życiorys

edytuj

Twórca podstaw elektrodynamiki kosmicznej, współtwórca magnetohydrodynamiki. W latach 1940–1973 profesor Królewskiego Instytutu Technologicznego w Sztokholmie, członek Szwedzkiej Akademii Nauk. Odkrywca fal magnetohydrodynamicznych w plazmie nazwanych na jego cześć falami Alfvena.

Noblista wykazał, że szybki ruch wirowy młodego Słońca mógł przez pola magnetyczne przenieść się na otaczający go obłok gazowy, z którego uformowały się planety. Powiązał burze słoneczne z powstawaniem zórz polarnych. Zajmował się również problemami astrofizyki, m.in. przedstawił teorię promieniowania radioźródeł.

Alfvén w swoich pracach rozważał teorie, które zwykle szły wbrew głównym prądom nauki. Zdaniem Alfvéna to plazma i oddziaływania elektromagnetyczne, a nie grawitacja, jak postuluje model standardowy, odpowiada za ewolucję Wszechświata i inne procesy występujące w kosmosie. Według głoszonych przez niego idei we Wszechświecie panuje równowaga pomiędzy materią i antymaterią. Dla podkreślenia, jak poważnie traktuje swoje teorie, Alfvén ufundował, i dał do przechowania dla Amerykańskiej Unii Geofizycznej, medal dla osoby, która jako pierwsza udowodni, iż najbliższa po Słońcu nam gwiazda Alfa Centauri nie jest zbudowana z antymaterii.

Na bazie prac i idei Alfvéna zaproponowany został przez Ralpha E. Juergensa budzący kontrowersje elektryczny model kosmosu.

Za podstawowe prace z dziedziny magnetohydrodynamiki i fizyki plazmy oraz ich zastosowanie otrzymał w roku 1970 Nagrodę Nobla[2].

Wybór publikacji (książki)[3]

edytuj
  • 1950 – Cosmical Electrodynamics,
  • 1954 – On the Origin of the Solar System,
  • 1966 – Worlds-Antiworlds: Antimatter in Cosmology,
  • 1968 – The Great Computer: A Vision (jako Olof Johannesson),
  • 1969 – Atom, Man, and the Universe: A Long Chain of Complications,
  • 1972 – Living on the Third Planet,
  • 1975 – Structure and Evolutionary History of the Solar System (wsp. Gustaf Arrhenius),
  • 1981 – Cosmic Plasma.

Odznaczenia[4]

edytuj
  • 1950 – The Polhem Prize
  • 1958 – John Ericsson Medal
  • 1967 – Gold Medal of the Royal Royal Astronomical Society
  • 1970 – Nobel Prize in Physics
  • 1971 – M.V. Lomonosov Gold Medal
  • 1971 – Franklin Medal
  • 1980 – Roland Eötvös Medal, COSPAR
  • 1982 – Carl XVI Gustaf Medal
  • 1988 – William Bowie Medal, AGU
  • H.T. Cedergren Medal
  • Anders Celsius Medal

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Alfvén Hannes Olof Gösta, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-03-31].
  2. a b Hannes Alfvén - Facts. [w:] The Nobel Prize in Physics 1970 > Hannes Alfvén, Louis Néel [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-02-14]. (ang.)., Biographical, Nobel Lecture, December 11, 1970, Plasma Physics, Space Research and the Origin of the Solar System
  3. AKA Hannes Olof Gösta Alfvén. [w:] NNDB [on-line]. Soylent Communications. [dostęp 2014-02-14]. (ang.).
  4. Hannes Alfvén - Awards & Honours. [w:] Strona internetowa School of Electrical Engineering [on-line]. www.alfvenlab.kth.se. [dostęp 2014-02-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-22)]. (ang.).

Linki zewnętrzne

edytuj