Hans Asperger

austriacki lekarz pediatra i psychiatra

Hans Asperger (ur. 18 lutego 1906 w Hausbrunn, zm. 21 października 1980 w Wiedniu) – austriacki lekarz pediatra, psychiatra. Od jego nazwiska pochodzi nazwa zaburzenia zespół Aspergera.

Hans Asperger
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

18 lutego 1906
Hausbrunn

Data i miejsce śmierci

21 października 1980
Wiedeń

Zawód, zajęcie

lekarz pediatra, psychiatra

Życiorys

edytuj

Hans Asperger urodził się w rodzinie rolników niedaleko Wiednia. Już od najmłodszych lat wykazywał talent do języków. Po zdaniu matury o profilu humanistycznym studiował medycynę na uniwersytecie w Wiedniu, gdzie obronił doktorat w 1931. W 1932 zatrudnił się w uniwersyteckiej klinice dziecięcej. W 1934 przeniósł się do szpitala psychiatrycznego w Lipsku. Istnieją dowody, że aktywnie uczestniczył w akcji T4, polegającej na eksterminacji dzieci chorych psychicznie[1][2].

Od 1943[3] był lekarzem wojskowym w oddziałach okupujących Chorwację. W 1944, po opublikowaniu swojego artykułu na temat objawów autyzmu, otrzymał etat na Uniwersytecie Wiedeńskim. Krótko po zakończeniu wojny został dyrektorem miejskiej kliniki dla dzieci i szefem uniwersyteckiej katedry pediatrii, którą to funkcję piastował przez kolejne 20 lat. W 1964 został dyrektorem wioski dziecięcej SOS w Hinterbrühl. Asperger jest autorem ponad 300 publikacji z zakresu psychologii.

Zespół Aspergera

edytuj
Osobny artykuł: Zespół Aspergera.

Pierwsze studium zespołu, nazwanego później jego imieniem, Asperger opublikował w 1944. W studium tym, na przykładzie czwórki małych pacjentów, opisał objawy autystycznej psychopatii. Zachowania pacjentów charakteryzowały się brakiem empatii, niezdolnością do tworzenia więzi emocjonalnych (np. przyjaźni) z otoczeniem, zaburzeniami motorycznymi i pochłonięciem swoimi wąskimi zainteresowaniami. Asperger wyrażał się z tego powodu o swoich pacjentach „mali profesorowie”, sądził też, że wykorzystają swoje szczególne talenty w dorosłym życiu.

Archiwum Aspergera zawierające wiele jego nieopublikowanych prac uległo zniszczeniu pod koniec wojny. Do końca swojego życia Asperger publikował niemal wyłącznie po niemiecku, a jego prace rzadko były tłumaczone na angielski. Spowodowało to, że, w odróżnieniu na przykład od dzieł Leo Kannera, dorobek Aspergera był mało znany wśród psychiatrów. Dopiero w 1981 brytyjska badaczka Lorna Wing użyła terminu „zespół Aspergera” i spowodowała zainteresowanie się dziełami Austriaka.

Dzieła (wybór)

edytuj

Wśród prac opublikowanych przez H. Aspergera znajdują się[4]:

  • Das psychisch abnormale Kind, w: Wiener klinische Wochenzeitschrift, 51 1938, s. 1314–1317
  • Die „Autistischen Psychopathen” im Kindesalter., [w: Archiv für Psychiatrie und Nervenkrankheiten 117 (1944) 73-136]
  • Die medizinischen Grundlagen der Heilpädagogik, [w:] Mitschrift für Kinderheilkunde, Band 99, Wien 1950, s. 105–107
  • Heilpädagogik, Wien 1952
  • Erlebtes Leben, Fünfzig Jahre Pädiatrie, w: Pädiatrie und Pädiologie, 12 1977, s. 214–223

Przypisy

edytuj
  1. Herwig Czech, Hans Asperger, National Socialism, and “race hygiene” in Nazi-era Vienna, „Molecular Autism”, 19 kwietnia 2018 [dostęp 2018-04-19].
  2. Simon Baron-Cohen: The truth about Hans Asperger’s Nazi collusion. nature.com, 8 maja 2018. [dostęp 2018-05-22]. (ang.).
  3. Hans Asperger. Obrońca niepełnosprawnych dzieci czy nazistowski zbrodniarz? [online], menway.interia.pl [dostęp 2020-05-20] (pol.).
  4. Materiały dot. Hansa Aspergera. Katalog Niemieckiej Biblioteki Narodowej. [dostęp 2018-05-22]. (niem.).

Bibliografia

edytuj
  • Lorna Wing: Asperger’s syndrome: a clinical account., [w: PsycholMed 11 (1981) 115-129]
  • Tony Attwood: Das Asperger-Syndrom: Ein Ratgeber für Eltern. Trias – Verlag / Georg Thieme, Stuttgart 2000, s. 240
  • Asperger, M.: Zum Sehen geboren, Zum Schauen bestellt... Hans Asperger 1906-1980, Leben und Werk, [w:] Heilpädagogik, 49 2006/H.3, s. 2–11
  • Manfred Berger: Hans Asperger – Sein Leben und Wirken, [w:] heilpaedagogik.de 2007/H. 4, s. 29–32
  • Klein, F./Neuhäuser, G.: Heilpädagogik als therapeutische Erziehung, München 2006
  • Hans Asperger assisted Nazi regime of euthanasia, report claims – Irish Times 19/04/2018
  • Adam A. Zych (Hrsg.), Encyklopedia starości, starzenia się i niepełnosprawności. Thesaurus Silesiae, Katowice 2017, t. 1, ISBN 978-83-60781-25-8, s. 116–117