Henryk Buszko
Henryk Bronisław Buszko (ur. 3 września 1924 we Lwowie, zm. 31 lipca 2015 w Katowicach[1]) – polski architekt, przedstawiciel modernizmu, urbanista, nauczyciel akademicki, od 1949 członek Stowarzyszenia Architektów Polskich, jeden z najwybitniejszych architektów doby modernizmu w Polsce.
 Henryk Buszko (2014) | |
| Pełne imię i nazwisko |
Henryk Bronisław Buszko |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
3 września 1924 |
| Data i miejsce śmierci |
31 lipca 2015 |
| Narodowość | |
| Alma Mater | |
| Uczelnia | |
| Praca | |
| Biuro |
|
| Budynki |
|
| Odznaczenia | |
      
| |
.jpg)
Życiorys
edytujUrodzony we Lwowie, po śmierci ojca przeniósł się z matką do Hrubieszowa (1931), następnie (od 1936) mieszkał w Nowym Targu.
W czasie II wojny światowej walczył w kompanii obrony Podhala[2]. Po kampanii wrześniowej wrócił do Nowego Targu. Absolwent Technikum Wodno-Melioracyjnego w Nowym Targu (1941–1944).
Po wojnie naukę kontynuował na Wydziale Architektury (włączonym później do Politechniki Krakowskiej) przy Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie (1945–1949)[2]. W latach 1949–1958 pracował w biurze architektonicznym Miastoprojekt Katowice, we współpracy z Aleksandrem Frantą i Jerzym Gottfriedem. Od 1958 prowadził z Aleksandrem Frantą państwową Pracownię Projektów Budownictwa Ogólnego (PPBO) w Katowicach. W latach 1970–1978 uczył na Politechnice Śląskiej. W latach 1957–1959 – prezes Zarządu Okręgowego Stowarzyszenia Architektów Polskich (SARP) Katowice. W latach 1965–1969 i 1972–1975 – prezes Zarządu Głównego SARP. Przyczynił się m.in. do ustanowienia Honorowej Nagrody SARP (1966), adaptacji zamku w Tucznie na Dom Architekta (ukończona w 1976) oraz budowy pawilonu wystawowego przy Pałacu Zamoyskich – siedzibie SARP w Warszawie. Za swoje dokonania otrzymał wiele odznaczeń i wyróżnień[3].
Zmarł w Katowicach, pochowany 6 sierpnia 2015 na cmentarzu parafialnym w Zakopanem przy ul. Nowotarskiej[4].
Główne dzieła
edytujWspółpraca – Aleksander Franta i Jerzy Gottfried
edytuj- Dom Kultury huty „Zgoda” w Świętochłowicach, 1954–1955
- gmach Okręgowej Rady Związków Zawodowych w Katowicach, 1950–1954
- Teatr Ziemi Rybnickiej (obecnie Rybnickie Centrum Kultury) w Rybniku, 1958–1964
- Dom wczasowy transportowców w Bielsku-Białej Mikuszowicach, 1955–1958
Współpraca – Aleksander Franta
edytuj- Osiedle Tysiąclecia w Katowicach, 1958–1979 (z Marianem Dziewońskim i Tadeuszem Szewczykiem)
- Dzielnica Leczniczo-Rehabilitacyjna na Zawodziu w Ustroniu, 1967–1978 (z Tadeuszem Szewczykiem)
- Osiedle Gwiazdy w Katowicach, 1967–1979 (z Tadeuszem Szewczykiem)
- Pawilon pracowni PPBO w Katowicach, 1960
- Dom wczasowy Związku Nauczycielstwa Polskiego w Ustroniu, 1960–1963
- Urząd Stanu Cywilnego – Pawilon Ślubów w Chorzowie, 1963
- Sanatorium Górnik w Szczawnicy, 1959
- Ośrodek wypoczynkowy górnictwa miedzi (obecnie Hotel Malachit) w Świeradowie-Zdroju, 1977–1989
- Kościół pw. Podwyższenia Krzyża św. i Matki Bożej Uzdrowienia Chorych w Katowicach, 1977–1991 (z Lidią Baron)
- Katedra Matki Bożej Królowej Apostołów w Częstochowie[5]
Galeria
edytujRealizacje katowickie
edytuj-
H. Buszko, A. Franta i T. Szewczyk: Osiedle Roździeńskiego, Katowice, wieżowce mieszkalne – „gwiazdowce”. -
Osiedle Roździeńskiego, zwane też Osiedlem Gwiazdy -
Osiedle Tysiąclecia, Katowice, jeden z pięciu 28-kondygnacyjnych wieżowców mieszkalnych zwanych „kukurydzami”. -
.jpg)
.jpg)
Dzielnica leczniczo-rehabilitacyjna – Ustroń Zawodzie
edytuj-
Sanatorium i szpital uzdrowiskowy Równica. -
Sanatorium i szpital uzdrowiskowy Równica, elewacja boczna. -
Sanatorium i szpital uzdrowiskowy Równica, wnętrze. -
Jeden z 17 domów wczasowych – „piramid”. -
Dom zdrojowy.
Odznaczenia i nagrody
edytuj- Złoty Krzyż Zasługi (1956)
- Brązowa Odznaka SARP
- Srebrna Odznaka SARP
- Złota Odznaka SARP (1964)
- Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju” (1966)
- Srebrna odznaka Zasłużonemu w Rozwoju Województwa Katowickiego (1963)
- Odznaka Honorowa Politechniki Krakowskiej (1966)
- Złota odznaka Zasłużonemu w Rozwoju Województwa Katowickiego (1968)
- Odznaka 100 Lat Sportu Polskiego (1968)
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1969)
- Odznaka Honorowa „Harcerskiej Służbie Ziemi Śląskiej” (1969)
- Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego
- Honorowa Złota Odznaka NOT (1972)
- Odznaka „Zasłużony Pracownik Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska” (1974)
- Medal Honorowy Członka Instytutu AIA (1974)
- Medal Honorowy Instytutu Architektów Meksyku (1974)
- Honorowa Nagroda SARP (1975)
- Odznaka Honorowa Miasta Poznania (1975)
- Medal 40-lecia Polski Ludowej (1984)
- Złota odznaka honorowa „Za zasługi dla gospodarki przestrzennej i gospodarki komunalnej” (1986)
- Medal Honorowy Związku Architektów Rosji (2001)
- Medal im. Profesora Zygmunta Majerskiego (2010)
- Nagroda im. Karola Miarki (2012)[6]
Upamiętnienie
edytujHenryk Buszko został upamiętniony w sali ludzi kultury w Panteonie Górnośląskim w Katowicach[7].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Nie żyje wybitny architekt Henryk Buszko [online], Onet.p, 31 lipca 2015 [dostęp 2015-08-03] [zarchiwizowane z adresu 2015-08-06] (pol.).
- ↑ a b Tadeusz Barucki: Zielone Konie. Henryk Buszko, Aleksander Franta, Jerzy Gottfried. Warszawa: Wydawnictwo Salix Alba, 2015, s. 10–12. ISBN 978-83-930937-8-6.
- ↑ Henryk Buszko [online], SARP [dostęp 2024-05-28] (pol.).
- ↑ Katowice: Henryk Buszko, wybitny architekt, twórca "gwiazd" i Tysiąclecia, nie żyje [online], Dziennik Zachodni, 3 sierpnia 2015 [dostęp 2025-03-20].
- ↑ Filip Springer: Ta druga katedra częstochowska. Niewykończona, przysłonięta billboardami, zapomniana.... [dostęp 2015-09-26]. (pol.).
- ↑ Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego, Wyróżnieni Nagrodą im. Karola Miarki [online] [dostęp 2016-11-01] [zarchiwizowane z adresu 2017-10-03].
- ↑ Buszko Henryk (1924–2015) – PANTEON GÓRNOŚLĄSKI [online] [dostęp 2025-03-20].
Linki zewnętrzne
edytuj- Henryk Buszko – strona w serwisie ArchINFORM (ang. • niem.)