Henryk I Kardynał
Henryk I Kardynał (port. Dom Henrique, O Grande Inquisidor, ur. 31 stycznia 1512 w Lizbonie, zm. 31 stycznia 1580 w Almeirim) – król Portugalii w latach 1578–1580, piąty syn króla Manuela I i jego drugiej żony, Marii Aragońskiej.
| Król Portugalii, Algarve i innych ziem za morzem w Afryce, Lord Gwinei | |
| |
| |
| Król Portugalii | |
| Okres |
od 4 sierpnia 1578 |
|---|---|
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data urodzenia |
31 stycznia 1512 |
| Data śmierci |
31 stycznia 1580 |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Odznaczenia | |
  
| |
| Kardynał prezbiter | |
| |
| Kraj działania | |
|---|---|
| Data urodzenia |
31 stycznia 1512 lub 1512 |
| Data śmierci |
31 stycznia 1580, 29 stycznia 1580 lub 1580 |
| Miejsce pochówku | |
| Arcybiskup Bragi | |
| Okres sprawowania |
1533–1540 |
| Arcybiskup Évory | |
| Okres sprawowania |
1540–1564 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Sakra biskupia |
13 kwietnia 1539[1] |
| Kreacja kardynalska |
16 grudnia 1545 |
| Kościół tytularny | |
ŻyciorysEdytuj
Urodził się 31 stycznia 1512 roku w Lizbonie, jako piąty syn Manuela I[2]. Henryk nie liczył na sukcesję tronu. Oddał się więc duchowieństwu, postanowił w ten sposób reprezentować interesy portugalskie, w czasach, gdy na półwyspie Iberyjskim Kościołowi katolickiemu przewodziła Hiszpania. Szybko wspinał się po szczeblach hierarchii kościelnej. Był arcybiskupem Bragi, pierwszym arcybiskupem Evory, aż w końcu arcybiskupem Lizbony[1]. 16 grudnia 1545 roku został kreowany kardynałem prezbiterem i otrzymał kościół tytularny Santi Quattro Coronati[1]. Od 1539 do 1579 był zwierzchnikiem inkwizycji portugalskiej[2]. Choć nie uczestniczył w żadnym, został uznany za jednego z faworytów do sukcesji na tronie watykańskim na konklawe 1549–1550, oraz Konklawe 1559 (brat Henryka, król Portugalii – Jan III poprosił swojego kuzyna, cesarza Karola V, żeby poparł jego kandydaturę, kupując głosy kardynałów)[2].
Był zwolennikiem niezależności Portugalii, przyciągnął do swych przekonań jezuitów, z których usług chciał korzystać również w Imperium zamorskim. W 1550 roku ustanowił uniwersytet w Evorze. W latach 1562–1568 regent, opiekował się nieletnim infantem Sebastianem I z dynastii Aviz. Po tragicznej bitwie w 1578 pod Alcácer-Quibir, w której młody Sebastian zginął, Henryk wstąpił na tron Portugalii, w Mosteiro de Alcobaça po otrzymaniu potwierdzenia o śmierci kuzyna. Gdy wstąpił na tron zrezygnował z duchowieństwa, i szukał sposobu na zapewnienie kontynuacji dynastii Aviz, ale jego prośbom nie przychylił się ówczesny papież Grzegorz XIII, który był spowinowacony z Habsburgami.
Pomimo problemów z sukcesją, Henryk I nigdy nie ustanowił swoim następcą kuzyna o Prior do Crato (port. Przeor Crato; Tytuł – najwyższy w hierarchii w zakonie Hospitalários. Nazwa pochodzi od dominium w Crato, które zakonowi przekazał król Sancho II w 1232 roku), ponieważ nie uznawał legitymizmu Dom Antonia. Wskutek tego, po śmierci Henryka nastąpił okres kryzysu w sukcesji tronu portugalskiego. Antonio, Prior do Crato wstąpił ostatecznie na tron, ale nie udało się mu go utrzymać. Stracił go na rzecz swojego kuzyna – Filipa II, króla Hiszpanii.
Zmarł 31 stycznia 1580 roku w Almeirim[2]. W listopadzie Filip II wysłał księcia Alby, aby zdobył Portugalię. Lizbona upadła bardzo szybko i Filip II Hiszpański został wybrany królem portugalskim przyjmując imię Filipa I. Wybór został przeprowadzony pod warunkiem, że teren Portugalii oraz jej terytoria zamorskie nie zostaną jedną z prowincji hiszpańskich.
PrzypisyEdytuj
- ↑ a b c Henryk I Kardynał. catholic-hierarchy.org. [dostęp 2019-01-21]. (ang.).
- ↑ a b c d Henryk I Kardynał. The Cardinals of the Holy Roman Church. [dostęp 2019-01-21]. (ang.).