Hokkaido

wyspa, region i prefektura w Japonii

Hokkaido (jap. 北海道 Hokkaidō; ajn. Mosir, dawniej Ezo lub Yezo) – największa pod względem powierzchni jednostka podziału administracyjnego Japonii, w skład której wchodzi druga pod względem wielkości wyspa tego państwa. Od Honsiu oddziela ją cieśnina Tsugaru, ale obie wyspy są połączone podwodnym tunelem Seikan. Największym miastem i zarazem stolicą tego dystryktu (regionu administracyjnego i jednocześnie geograficznego) jest Sapporo.

Hokkaido
prefektura
ilustracja
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Japonia

Wyspa

Hokkaido

Region

Hokkaido

Siedziba

Sapporo

Kod ISO 3166-2

JP-01

Gubernator

Naomichi Suzuki

Powierzchnia

83 424,44[1] km²

Populacja (2020)
• liczba ludności


5 224 614[2]

• gęstość

66,6 os./km²

Kod pocztowy

060-8588

Adres urzędu:
Hokkaidō, Sapporo-shi,
Chūō-ku, Kita 3,
Nishi 6 chōme
Szczegółowy podział administracyjny
Plan
Liczba jednostek administracyjnych

207

Symbole japońskie
Drzewo

świerk ajański

Kwiat

róża pomarszczona

Ptak

żuraw mandżurski

Położenie na mapie
Położenie na mapie
Strona internetowa

Historia edytuj

Hokkaido, które do okresu Edo zwane było przez Japończyków Ezo, było ojczyzną Ajnów. Oni sami swą wyspę zwali Ainu Moshiri, co w ich języku oznacza „wyspę człowieka” (ainu to „człowiek”, moshiri oznacza „wyspa, świat”). Wiele miejscowości do dziś nosi nazwy z języka Ajnów, np. Sapporo.

Pierwsi japońscy osadnicy z Honsiu pojawili się na wyspie w okresie Muromachi (1336–1537).

W 1781 r. Ajnowie wzniecili powstanie, dosyć szybko i okrutnie stłumione. W 1802 r. rozpoczęła się kolonizacja wyspy przez Japończyków. W Hakodate powstał urząd administracyjny, tworzono obozy pracy dla więźniów.

W 1868 r. (początek okresu Meiji), grupa poddanych Tokugawy dowodzona przez Takeaki Enomoto ogłosiła niepodległość wyspy, która jako państwo miała się nazywać Republiką Ezo. Przetrwała jednakże zaledwie do 1869 roku.

Przez kilka następnych lat Hokkaido było podzielone na 4 prefektury. W latach 1869–1883 istniał tu Kaitakushi (Urząd ds. Rozwoju, zwany też Urzędem ds. Kolonizacji). Nasilił się wtedy napływ osadników z pobliskiej wyspy Honsiu. W ciągu kilkudziesięciu lat liczba ludności zwiększyła się od 120 tys. do miliona. Ajnom zabroniono kultywowania swoich tradycji i stali się oni obywatelami drugiej kategorii.

W badaniach nad kulturą i zwyczajami tego ludu wsławił się Bronisław Piłsudski, brat Józefa Piłsudskiego, który został zesłany na rosyjską wyspę Sachalin, na której również żyli Ajnowie. W 1998 r. uchwalono ustawę poddającą ochronie kulturę Ajnów.

W 1972 r. w Sapporo odbyła się olimpiada zimowa.

Geografia edytuj

 
Zdjęcie satelitarne wyspy
 
Sōun-kyō, jeden z przełomów w Parku Narodowym Daisetsu-zan

Wyspa Hokkaido, stanowiąca główny obszar prefektury o tej samej nazwie, położona jest na północnym krańcu Japonii, w pobliżu Rosji. Otoczona jest Morzem Japońskim, Morzem Ochockim i Oceanem Spokojnym. W centrum wyspy znajdują się liczne góry i wzgórza wulkaniczne. Na wybrzeżach dominują równiny. Główne miasta to Sapporo oraz Asahikawa w środkowej części regionu i Hakodate w południowej. Powierzchnia wyspy wynosi 77 984,49 km²[3] i stanowi ona ponad 93% powierzchni prefektury.

Najbardziej na południe wysuniętą częścią wyspy jest półwysep Oshima.

Do prefektury Hokkaido zalicza się wiele małych wysepek, m.in. Rishiri, Okushiri, Rebun. Japończycy do tej prefektury zaliczają także kilka południowych Wysp Kurylskich, o które prowadzą spór z Rosją: Iturup (jap. Etorofu), Kunaszyr (Kunashiri), Szykotan (Shikotan) i wysepki Habomai. Powierzchnia prefektury wynosi 83 424,44 km², w tym powierzchnia jej części znajdującej się we władaniu Japonii 78 421,39 km², a części znajdującej się we władaniu Rosji 5 003,05 km²[4]. Łącznie małe wysepki będące we władaniu Japonii, wchodzące w skład prefektury mają powierzchnię 436,9 km² (0,56% tej części prefektury).

W 2020 r. prefekturze mieszkało 5 224 614 osób, w 2 469 063 gospodarstwach domowych[2]. Podana liczba ludności dotyczyła jedynie terenów będących we władaniu Japonii (bez obszarów będących we władaniu Rosji), tym samym gęstość zaludnienia wynosiła 66,6 os./km²[2]. W 2010 r. w prefekturze mieszkało 5 506 419 osób, w 2 418 305 gospodarstwach domowych[5].

25 września 2003 roku o godzinie 19:50:07 czasu UTC blisko wybrzeży wyspy wystąpiło trzęsienie ziemi o magnitudzie 8 w skali Richtera. Trzęsienia ziemi są częste w tym rejonie.

Klimat edytuj

 
Rzeka Tomioka zimą, Sapporo

Na Hokkaido panuje klimat umiarkowany, morski. Lato jest tu chłodniejsze niż w pozostałych regionach Japonii, co przyciąga turystów z pozostałych jej części. Zima jest dosyć surowa i trwa 4–5 miesięcy, na ogół z bardzo obfitymi opadami śniegu. Średnia temperatura w najcieplejszym miesiącu w roku – sierpniu wynosi od +17 °C do +22 °C, natomiast w najchłodniejszych styczniu i lutym od –12 °C do –4 °C w zależności od wysokości i szerokości geograficznej. Podczas zimy zamarza Morze Ochockie, czyniąc północne wybrzeże niezdatnym do żeglugi i uniemożliwiając rybakom wypływanie na połów.

Podprefektury edytuj

Hokkaido jest prefekturą podzieloną na 14 podprefektur. Urzędy w poszczególnych podprefekturach wykonują takie same zadania, jak prefektury w innych regionach kraju. Poniżej znajduje się lista wszystkich podprefektur. Obecny podział administracyjny i nowe nazewnictwo zostały ustanowione 1 kwietnia 2010 r. Dotychczasowe jednostki administracji shichō zostały zastąpione jednostkami o nazwach shinkō-kyoku (pięć) i sōgō-shinkō-kyoku (dziewięć).

Podprefektury shinkō-kyoku to:

Podprefektury sōgō-shinkō-kyoku to:

Nazwa podprefektury Powierzchnia
(km²)[6]
Ludność[2] Kod[a]
jednostki
Mapa
Polska nazwa Rōmaji Kanji
Hidaka Hidaka-shinkō-kyoku 日高振興局 4 811,16 63 372 01600  
Hiyama Hiyama-shinkō-kyoku 檜山振興局 2 630,29 33 609 01360  
Iburi Iburi-sōgō-shinkō-kyoku 胆振総合振興局 3 697,22 382 354 01570  
Ishikari Ishikari shinkō-kyoku 石狩振興局 3 540,15 2 396 732 01300  
Kamikawa Kamikawa-sōgō-shinkō-kyoku 上川総合振興局 10 618,70 481 953 01450  
Kushiro Kushiro-sōgō-shinkō-kyoku 釧路総合振興局 5 997,47 222 613 01660  
Nemuro Nemuro shinkō-kyoku 根室振興局 8 500,39[b] 71 771 01690  
Ohōtsuku Ohōtsuku-sōgō-shinkō-kyoku オホーツク総合振興局 10 690,53 273 362 01540  
Oshima Oshima-sōgō-shinkō-kyoku 渡島総合振興局 3 937,45 380 158 01330  
Rumoi Rumoi-shinkō-kyoku 留萌振興局 3 445,89 43 050 01480  
Shiribeshi Shiribeshi-sōgō-shinkō-kyoku 後志総合振興局 4 305,87 198 888 01390  
Sorachi Sorachi-sōgō-shinkō-kyoku 空知総合振興局 5 791,59 281 964 01420  
Sōya Sōya-sōgō-shinkō-kyoku 宗谷総合振興局 4 626,09 62 140 01510  
Tokachi Tokachi-sōgō-shinkō-kyoku 十勝総合振興局 10 831,62 332 648 01630  
Prefektura Hokkaido Hokkaidō 北海道 83 424,44[c] 5 224 614 01
* Japonia uważa za swoje terytorium południową część Wysp Kurylskich o powierzchni 5 003,05 km², tzw. Terytoria Północne, które od 1945 r.
znajdują się we władaniu Rosji. Ich powierzchnia została doliczona do powierzchni podprefektury Nemuro i całej prefektury Hokkaido.

Główne miasta edytuj

Największym miastem Hokkaido jest jego stolica, Sapporo. Inne większe miasta to Hakodate na południu i Asahikawa w środkowej części wyspy.

Obszary chronione edytuj

Na Hokkaido jest wiele obszarów zalesionych, dzikiej przyrody, włączając w to:

Gospodarka edytuj

 
Pole tulipanów w Kamiyubetsu

Hokkaido jest głównym producentem ryżu w Japonii oraz przoduje w połowach ryb, a także w uprawach warzyw, rozwija się tu przemysł drzewny i papierniczy oraz leśnictwo. Lokalną ekonomię napędza także browar Sapporo. Duże zyski zapewniają także turyści, którzy tłumnie zjeżdżają latem do gorących źródeł, a zimą – by uprawiać sporty zimowe.

Warto zobaczyć edytuj

Uwagi edytuj

  1. Każda jednostka samorządu terytorialnego w Japonii posiada przypisany unikalny kod używany do przetwarzania statystycznego i używany w statystykach.
  2. Bez terenów spornych 3 497,34 km².
  3. Bez terenów spornych 78 421,39 km².

Przypisy edytuj

Bibliografia edytuj