Józef Wielowieyski
Józef Wielowieyski[a] (ur. 17 lipca 1879 w Swojczanach, zm. 18 września 1951) – polski działacz niepodległościowy, prawnik, dyplomata, ziemianin, polityk, senator III kadencji w II RP.
| Data i miejsce urodzenia |
17 lipca 1879 |
|---|---|
| Data śmierci |
18 września 1951 |
| Senator III kadencji (II RP) | |
| Okres |
od 1930 |
| Odznaczenia | |
    
| |
,_concerned_by_France_as_provisional_Polish_goverment.jpg)
Siedzą od lewej: M. Zamoyski, R. Dmowski, E. Piltz, stoją S. Kozicki, Jan E. Rozwadowski, K. Skirmunt, Franciszek Fronczak, W. Sobański, M. Seyda, J. Wielowieyski
Życiorys
edytujUkończył Cesarską Szkołę Prawniczą w Petersburgu. Był on politykiem Stronnictwa Polityki Realnej, członkiem Komitetu Narodowego Polskiego. W odpowiedzi na deklarację wodza naczelnego wojsk rosyjskich wielkiego księcia Mikołaja Mikołajewicza Romanowa z 14 sierpnia 1914 roku, podpisał telegram dziękczynny, głoszący m.in., że „krew synów Polski, przelana łącznie z krwią synów Rosyi w walce ze wspólnym wrogiem, stanie się największą rękojmią nowego życia w pokoju i przyjaźni dwóch narodów słowiańskich”[1]. Był współzałożycielem Towarzystwa Popierania Pracy Społecznej (1918) i Polskiego Czerwonego Krzyża. Działacz Centralnego Komitetu Obywatelskiego w Warszawie. Był jednym z organizatorów Polskiego Zjazdu Politycznego w Moskwie w sierpniu 1917 roku, członek Rady Polskiej Zjednoczenia Międzypartyjnego w Piotrogrodzie (1917–1918), gdzie wraz z Władysławem Grabskim kierował jej Wydziałem Zagranicznym[2]. W czasie pobytu w Paryżu był sekretarzem generalnym i szefem departamentu wojskowego Komitetu Narodowego Polskiego. Był ekspertem delegacji polskiej na konferencji pokojowej w Paryżu w 1919 roku zajmującym się zagadnieniami politycznymi i dyplomatycznymi[3], delegatem na pierwsze ogólne zebranie Ligi Narodowej.
W 1921 roku został radcą poselstwa RP w Paryżu, następnie w Bukareszcie (1923), był tam ministrem pełnomocnym i posłem (w okresie 13 listopada 1923 – 4 listopada 1926). W 1927 roku został polskim komisarzem w stałej komisji pojednania polsko-niemieckiego.
W latach 1930–1936 był urzędującym wiceprezesem Rady Naczelnej Organizacji Ziemiańskich, od 1936 roku – prezesem Stowarzyszenia Weteranów byłej Armii Polskiej we Francji[4].
W wyborach parlamentarnych w 1930 roku został wybrany senatorem na III kadencję (1930–1935)[5].
Odznaczenia
edytuj- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1923)[6]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Wielki Oficer Legii Honorowej
- Order Gwiazdy Rumunii I klasy
- Order Korony Rumunii I klasy[4].
Życie prywatne
edytujBył synem Kazimierza i Wandy z hr. Gurowskich. Ożenił się z Magdaleną Lefebre[7] (Lefebvre[4]). Józef Wielowieyski był ojcem chrzestnym Andrzeja Wielowieyskiego.
Uwagi
edytuj- ↑ Biblioteka Sejmowa podaje nazwisko Wielowiejski
Przypisy
edytuj- ↑ Kazimierz Władysław Kumaniecki, Zbiór najważniejszych dokumentów do powstania państwa polskiego, Warszawa, Kraków 1920, s. 30.
- ↑ Roman Dmowski, Polityka polska i odbudowanie państwa. Przedmową do obecnego wydania i komentarzem opatrzył Tomasz Wituch, t. II, Warszawa 1988, s. 32.
- ↑ Eugeniusz Romer, Pamiętnik Paryski 1918–1919. przypisy Andrzej Garlicki, Ryszard Świętek, t. I Wrocław 2010, s. 25.
- ↑ a b c Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938, s. 794–795. reprint Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa, 1984
- ↑ Biblioteka sejmowa – Parlamentarzyści RP: Józef Wielowiejski. [dostęp 2012-06-14].
- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 21.
- ↑ Józef Wielowieyski w Wielkiej genealogii Minakowskiego. [dostęp 2012-06-14].