Jadłospis
Jadłospis, także menu, karta dań – arkusze papieru, lub tablica, na których umieszczono listę dań dostępnych w danym zakładzie gastronomicznym. Oprócz nazw dań jadłospis może zawierać ich ceny i listę składników potrawy[1]. Jadłospisy posiadają m.in. restauracje, bary, kawiarnie, wagony restauracyjne, samoloty na dalekich trasach[2]. Obecnie również są jadłospisy w wersji elektronicznej, publikowane w internecie bądź jako aplikacje na smartfony.
Historia edytuj
Początkowo jadłospis oznaczał wykaz dań w porządku podawania podczas przewidzianego posiłku i był używany przez kuchmistrza kontrolującego przebieg przyjęcia. Listę sporządzał gospodarz przyjęcia, dodając adnotacje dotyczące sposobu wykonania potraw, po czym wręczał kuchmistrzowi do realizacji i przed rozpoczęciem posiłku sprawdzał, czy wykonano wszystkie zalecenia. Jeden z pierwszych zachowanych francuskich jadłospisów pochodzi z roku 1571 – powstał on z okazji zaślubin mistrza Baulde’a Cuvillona[1].
Jadłospis w dzisiejszym sensie tego słowa, czyli lista dań dostępna w restauracji, rozpowszechnił się w Polsce w XIX wieku. Początkowo klientowi okazywano księgę ze spisem dań, wraz z ich opisem, z której miał wybrać składniki posiłku. Wraz z rozwojem popularności restauracji i innych lokali ewoluowały również jadłospisy, a ich rozmiar przekraczał nierzadko kilkadziesiąt pozycji[1].
Z okazji bankietów i innych przyjęć wydaje się okolicznościowe jadłospisy z uwzględnieniem wszystkich potraw oraz napojów alkoholowych (w przypadku alkoholi szlachetnych podaje się również ich rok produkcji). Jadłospisy tego typu są często opracowane i wykonane artystycznie. Takie jadłospisy nie zawierają cen[3].
Kolejność w jadłospisie edytuj
Istnieje tradycyjna kolejność podawania dań w jadłospisie[3]:
- przekąski zimne
- przekąski gorące
- zupy
- ryby i skorupiaki
- dania mięsne podstawowe
- dania mięsne firmowe
- drób
- dziczyzna
- dania z jaj i mączne
- jarzyny i grzyby
- desery i inne dania na słodko
Tak sporządzone listy mogą zawierać również napoje alkoholowe, choć część zakładów gastronomicznych dysponuje odrębnymi kartami win i wódek, podawanymi na żądanie konsumenta[3].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Kucharz gastronom. Wyd. 3. Warszawa: Wydawnictwo Przemysłu Lekkiego i Spożywczego, 1968, s. 59. OCLC 749395274.
- ↑ Kucharz gastronom. Wyd. 3. Warszawa: Wydawnictwo Przemysłu Lekkiego i Spożywczego, 1968, s. 62. OCLC 749395274.
- ↑ a b c Kucharz gastronom. Wyd. 3. Warszawa: Wydawnictwo Przemysłu Lekkiego i Spożywczego, 1968, s. 60. OCLC 749395274.