Jan Albrecht (duchowny)
Jan Albrecht, ps. „A.”, „Ks. J.A.”, „X.A”, „X.J.A” (ur. 23 czerwca 1872 w Tomaszowie Mazowieckim, zm. 6 lipca 1929 w Warszawie) – polski ksiądz, polityk chadecki, senator I i II kadencji w latach 1922–1929, działacz społeczny i publicysta[1][2].
| |
| Data i miejsce urodzenia |
23 czerwca 1872 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
6 lipca 1929 |
| Senator II kadencji (II RP) | |
| Okres |
od 1928 |
| Przynależność polityczna | |
| Odznaczenia | |
| |
.JPG)
Życiorys
edytujMłodość
edytujUrodził się w rodzinie Franciszka i Pelagii z domu Lipkowskiej. W 1889 został absolwentem gimnazjum w Piotrkowie, później uczęszczał do seminarium duchownego w Warszawie, gdzie zdobył święcenia kapłańskie w 1897[2].
Działalność kapłańska i społeczna w Królestwie Polskim
edytujAlbrecht zaczął karierę duchowną jako wikary w Złakowie Kościelnym i Zgierzu, a następnie w 1899 przeniósł się do Łodzi na stanowisko proboszcza. W 1905 założył Stowarzyszenie Robotników Chrześcijańskich, od 1918 był patronem łódzkiego okręgu Stowarzyszenia, zaś w 1919 został patronem całego Stowarzyszenia. W latach 1911–1919 był proboszczem parafii św. Kazimierza[3]. Od 1915 wchodził w skład Komitetu Obywatelskiego i zarządu Giełdy Pracy w Łodzi[2]. W wyborach do Rady Miejskiej w Łodzi, przeprowadzonych w styczniu 1917, uzyskał mandat radnego, startując z listy Polskiego Komitetu Wyborczego[4][5].
Działalność kościelna i społeczno-polityczna w II Rzeczypospolitej
edytujW 1919 został nominowany przez kardynała Edmunda Dalbora, na sekretarza archidiecezji warszawskiej do spraw społecznych. Od 1919 pełnił funkcję rektora Kościoła św. Marcina w Warszawie przy ul. Piwnej 11/9 i pod tym adresem zamieszkiwał. W 1921 został członkiem zarządu Centrali Stowarzyszeń Spożywczych Robotników Chrześcijańskich, w tym okresie był również członkiem kierownictwa Spółdzielni Budowlano – Mieszkaniowej „Zgoda”[2][6]. Startował w wyborach do Senatu w 1922 z listy nr 8 (ChZJN – lista państwowa) i do Sejmu z listy nr 8 (ChZJN) w Łodzi (okręg wyborczy nr 14). W Senacie zasiadał w komisjach: administracyjnej, gospodarstwa społecznego, spraw zagranicznych i wojskowych oraz w podkomisji emigracyjnej. Był także członkiem władz chadecji – od 1920 Rady Naczelnej, od 1921 Komisji Programowej, zaś od 1928 Zarządu Głównego, a w 1929 został członkiem Rady Głównej Stronnictwa. W 1919 otrzymał od Piusa XI odznaczenie Pro Ecclesia et Pontifice, a w 1925 został mianowany tajnym szambelanem papieskim. W połowie lat 20. współzakładał Chrześcijański Uniwersytet Robotniczy zaś w pracy parlamentarnej referował budżet Ministerstwa Pracy i Opieki Społecznej. Od 1928 ponownie pełnił funkcję senatora z ramienia chadecji. Był wiceprezesem jej klubu parlamentarnego i członkiem komisji skarbowo-budżetowej. Również w 1928 reprezentował Polskę na Kongresie Katolickich Stowarzyszeń Robotniczych w Kolonii. Był honorowym kanonikiem warszawskim, publikował w czasopiśmie „Pracownik Polski”[2]. Pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 315-5-7)[7].
Przypisy
edytuj- ↑ Jacek Majchrowski: Kto był kim w drugiej Rzeczypospolitej. Warszawa: BGW, 1994. ISBN 83-7066-569-1.
- ↑ a b c d e Małgorzata Smogorzewska: Posłowie i Senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919-1939. Słownik biograficzny. Tom I A-D. Wyd. I. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 1998. ISBN 83-7059-392-5.
- ↑ Strona parafii św. Kazimierza w Łodzi. archidiecezja.lodz.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-03)]..
- ↑ Antoni Goerne. Wybory do Rady Miejskiej w Łodzi w Styczniu 1917 r.. „Informator m. Łodzi z kalendarzem na rok 1919”. Rok pierwszy, s. 81 (PDF – 83), luty 1919. Wydział Statystyczny Magistratu m. Łodzi (oprac.). Łódź: Nakładem Magistratu m. Łodzi. [dostęp 2022-01-04].
- ↑ Aneta Stawiszyńska: Łódź w latach I wojny światowej. Wyd. I. Oświęcim: Wydawnictwo „Napoleon V”, 2016, s. 673. ISBN 978-83-65495-27-3.
- ↑ Jacek Majchrowski: Kto był kim w drugiej Rzeczypospolitej. Warszawa: BGW, 1994. ISBN 83-7066-569-1. podaje, że Spółdzielnia ta nosiła nazwę Spółdzielni Mieszkaniowej Robotników Chrześcijańskich „Zgoda”.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: ARTUR ALBRECHT, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-10-29].
Bibliografia
edytuj- Ś. p. ks. sen. Jan Albrecht. „Kurier Warszawski”, s. 12, nr 182 z 6 lipca 1929.