Jan Ossoliński (kasztelan wiślicki)

kasztelan wiślicki

Jan Ossoliński, właśc. Jan lub Jaśko z Balic, Goźlic i Ossolina, herbu Topór (zm. 1396) – kasztelan wiślicki, protoplasta rodu Ossolińskich

Jan Ossoliński (Jan z Ossolina)
Herb
Topór
Rodzina

Ossolińscy herbu Topór

Data śmierci

1396

Ojciec

Jan z Balic ?

Żona

1) NN, 2) Elżbieta (zm. po 1419)

Dzieci

synowie: 1) Andrzej Balicki i Jan, kanonik sandomierski, 2) Jan, kasztelan radomski, Mikołaj, kasztelan wiślicki i wojnicki; córka Anna

Rodzina

edytuj

Był prawdopodobnie synem Jana z Balic, poświadczonego w roku 1366, a bratem Grzegorza i Prokopa[a].

Kariera

edytuj
  • 1387 – świadkuje[b] na dokumencie Władysława Jagiełły wystawionym w Krakowie dla Piotra z Rożnowa,
  • 1388 – obejmuje urząd kasztelana wiślickiego po Mikołaju z Bogorii; od tego czasu prawie stale przebywa na dworze królewskim, towarzyszy Jagielle w objazdach kraju,
  • 1390 – bierze udział w wyprawie Władysława Jagiełły przeciw księciu litewskiemu Witoldowi (oblężenie Grodna)[c],
  • 1392 – przebywa w Łucku,
  • 1393 – uczestniczy w wiecu piotrkowskim, testuje przywilej królowej Jadwigi dla Jana z Tarnowa,
  • 25 stycznia 1396 – jest wraz z najwyższymi dostojnikami państwowymi świadkiem na dokumentach Władysława Jagiełły dla królowej Jadwigi, na mocy których otrzymała ona w wianie ziemię kujawską i ruską oraz 2000 grzywien na żupach bocheńsko-wielickich,
  • 1396 – w połowie tego roku dochodzi do sporu o granicę Słupczy i Dwikozów z awanturnikiem Grotem ze Słupczy[d].
     
    Ruiny zamku w Ossolinie zbudowanego w roku 1633 przez Jerzego Ossolińskiego[e]
    Podczas tego sporu z rąk awanturnika poniósł śmierć kasztelan Jan Ossoliński. Kasztelanię wiślicką jeszcze tego samego roku objął Piotr Rpiszka
  • Przed rokiem 1419 odżyły dawne spory Ossolińskich z awanturniczym Grotem ze Słupczy. Za wyrządzone szkody i podpalenie oskarżyli go synowie Jana Ossolińskiego: Jan, kasztelan radomski i Mikołaj, kasztelan wiślicki i wojnicki. Grot obronił się przed sądem przysięgą, a król przeprowadził w roku 1422 między zwaśnionymi jednanie pod zakładem 1000 grzywien[f].

Zobacz też

edytuj
  1. został ścięty przez Węgrów w roku 1401
  2. jeszcze bez żadnej godności
  3. Według tradycji rodzinnej Jan Ossoliński oddał królowi znaczne zasługi w chrystianizacji Litwy, za co ten nadał mu miasto Wojsław (niezidentyfikowane) z kilkoma wsiami w ziemi krakowskiej
  4. wsie Słupcza i Dwikozy należały do prebendy Jana, kanonika sandomierskiego (syna Jana Ossolińskiego z pierwszego małżeństwa)
  5. Budowla istniała do 1816 roku, w którym to ówczesny dziedzic Antoni Ledóchowski kazał wysadzić zamek w powietrze w nadziei odnalezienia rzekomych skarbów
  6. Syn zabójcy Jana Ossolińskiego Łukasz Grot ze Słupczy herbu Rawicz (zm. 1471) był również człowiekiem bardzo gwałtownym, był znienawidzony przez szlachtę i włościan

Bibliografia

edytuj
  • Polski Słownik Biograficzny, 1979, t. 24, s. 400 – 401; w nim: Ossoliński Jan (zm. 1396) (Franciszek Sikora, s. 400), Ossoliński Jan (zm. 1436) (Franciszek Sikora, s. 400-401), Ossoliński Jan (zm. 1504) (Franciszek Sikora, s. 401-402)

Linki zewnętrzne

edytuj