Jerzy Łagoda

generał polski, lotnik

Jerzy Łagoda (ur. 2 czerwca 1924 w Łomży, zm. 27 marca 2001 w Krakowie) – generał brygady pilot Wojska Polskiego.

Jerzy Łagoda
generał brygady pilot generał brygady pilot
Data i miejsce urodzenia

2 czerwca 1924
Łomża

Data i miejsce śmierci

27 marca 2001
Kraków

Przebieg służby
Lata służby

1943–1951, 1955–1984

Siły zbrojne

ludowe Wojsko Polskie

Formacja

Lotnictwo ludowego Wojska Polskiego

Stanowiska

dowódca 15 DLB, 7 BLB, 16 DLMSzt, 2 Brandenburskiej DLMSzt
zastępca dowódcy Wojsk Lotniczych
zastępca szefa Inspekcji Sił Zbrojnych
doradca szefa Głównego Zarządu Szkolenia Bojowego ds. lotnictwa

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Order Krzyża Grunwaldu III klasy Krzyż Walecznych (1920–1941, dwukrotnie) Medal „Za udział w walkach w obronie władzy ludowej” Medal 10-lecia Polski Ludowej Medal za Warszawę 1939–1945 Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 Złoty Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” Srebrny Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” Brązowy Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” Medal „Za udział w walkach o Berlin” Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju” Srebrny Medal „Za zasługi dla obronności kraju” Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju” Order Wojny Ojczyźnianej I klasy (ZSRR)

Życiorys

edytuj

Syn policjanta Aleksandra i Katarzyny z d. Kuźmin. Uczył się w gimnazjum w Suwałkach, a w latach 1939–1940 w Gimnazjum im. R. Traugutta w Swisłoczy, gdzie zdał małą maturę. Po zajęciu tych terenów przez Armię Czerwoną został 10 lutego 1940 wraz z rodziną deportowany przez NKWD do obwodu archangielskiego, osiedle Ługowoj, gdzie pracował jako robotnik. W 1942 wyjechał do południowego Kazachstanu, do miejscowości Burnoje, gdzie był nauczycielem w polskim sierocińcu. W tym okresie ukończył również radziecką szkołę 10-letnią.

Służbę wojskową w Polskich Siłach Zbrojnych w ZSRR rozpoczął jako ochotnik w maju 1943 w obozie w Sielcach nad Oką. Przydzielony do 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki, gdzie został działonowym w baterii artylerii 2 pułku piechoty. Po ukończeniu 11 października 1943 Oficerskiej Szkoły Artylerii przy 1 DP został przydzielony do 1 pułku artylerii lekkiej na stanowisko dowódcy plutonu dowodzenia 9 baterii. Wziął udział w bitwie pod Lenino, a 11 listopada 1943 na mocy rozkazu dowódcy 1 Korpusu Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR został awansowany na stopień podporucznika artylerii. Od grudnia 1943 zastępca komendanta Podoficerskiej Szkoły Artylerii przy 1 PAL do spraw liniowych. Od maja do czerwca 1944 pełnił krótko funkcję dowódcy szkoły podoficerów polityczno-wychowawczych, a następnie został szefem zwiadu dywizjonu artylerii. Podczas walk o Warszawę był ranny 22 sierpnia 1944 pod Górą Kalwarią oraz 14 września 1944 podczas walk o Pragę. Od października 1944 był szefem zwiadu 1 PAL, a od grudnia 1944 dowódcą baterii haubic w tym pułku. Uczestniczył w walkach w rejonie Warszawy (styczeń 1945), na Wale Pomorskim, w forsowaniu Odry i szturmie Berlina.

Po zakończeniu wojny, w lipcu 1945 powrócił na stanowisko szefa zwiadu 1 PAL. Od listopada 1946 do czerwca 1947 szkolił się w Centrum Wyszkolenia Artylerii w Toruniu, gdzie ukończył kurs szefów sztabu pułków artylerii. W pierwszych latach powojennych brał udział w walkach z podziemiem o utrwalenie władzy ludowej. Od czerwca 1947 do marca 1948 ukończył kurs dowódców jednostek lotniczych w Oficerskiej Szkole Lotniczej w Dęblinie oraz kurs pilotażu i uzyskał tytuł pilota wojskowego. Rozpoczął wówczas służbę w Wojskach Lotniczych na stanowisku zastępcy dowódcy 7 pułku bombowców nurkujących ds. liniowych. W grudniu 1949, ze względu na przeszłość jego ojca został przeniesiony do dyspozycji Departamentu Personalnego ON, a w styczniu 1950 wyznaczony na dowódcę 26 szkolnej eskadry oficerów lotnictwa w OSL w Dęblinie. Z kolei w kwietniu 1951 został dowódcą 9 eskadry szkolenia podstawowego OSL w Dęblinie. W związku z faktem, że jego ojciec Aleksander został skazany na 12 lat więzienia za "działalność antyludową w okresie okupacji", ze względów politycznych został w grudniu 1951 zwolniony z wojska i przeniesiony do rezerwy. Od kwietnia 1952 pracował jako instruktor w Lidze Lotniczej przy Lidze Przyjaciół Żołnierza.

Po przemianach politycznych w kraju został w maju 1955 przywrócony do zawodowej służby wojskowej (na wniosek prezesa Zarządu Głównego Ligi Przyjaciół Żołnierza gen. bryg. Józefa Turskiego). Początkowo służył na stanowisku kierownika wyszkolenia Aeroklubu LPŻ w Warszawie, a od lutego 1957 był pomocnikiem dowódcy 7 pułku lotnictwa bombowego do spraw pilotowania. 30 września 1959 został dowódcą tego pułku. W kolejnych latach służby pełnił następujące funkcje dowódcze:

9 października 1968 na mocy uchwały Rady Państwa PRL został awansowany na stopień generała brygady; nominację wręczył mu w Belwederze 12 października 1968 przewodniczący Rady Państwa marszałek Polski Marian Spychalski.

Był pilotem wojskowym I klasy z nalotem ogólnym około 4000 godzin[1].

16 kwietnia 1984 został przeniesiony w stan spoczynku. 2 kwietnia 1984 uroczyście pożegnany przez ministra obrony narodowej gen. armii Floriana Siwickiego oraz szefa Głównego Zarządu Politycznego WP gen. broni dr Józefa Baryłę w związku z zakończeniem zadowodej służby wojskowej. Był jednym z dwóch dowódców jedynej polskiej dywizji lotnictwa bombowego.

Zmarł w szpitalu w Krakowie. Pochowany na Cmentarzu wojskowym przy ul. Prandoty w Krakowie (kwatera 4 woj.-III-10)[2].

Awanse

edytuj

W trakcie wieloletniej służby w ludowym Wojsku Polskim otrzymywał awanse na kolejne stopnie wojskowe[3]:

Życie prywatne

edytuj

Jego ojciec w czasie okupacji był podoficerem AK, po wojnie był represjonowany. Po przejściu w stan spoczynku gen. Łagoda mieszkał w Ustroniu koło Cieszyna. Od 1953 był żonaty z Antoniną Teresą z domu Gontarz[4].

 
Grób gen. Jerzego Łagody na cmentarzu wojskowym przy ul. Prandoty w Krakowie

Odznaczenia (wybrane)

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943−1990, t. II, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2010, ISBN 978-83-7611-801-7, OCLC 833638240., s. 392
  2. Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów. Jerzy Łagoda. rakowice.eu. [dostęp 2018-08-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-27)].
  3. Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943-1990 t. II: I-M, Toruń 2010, s. 390-393
  4. Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943−1990, t. II, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2010, ISBN 978-83-7611-801-7, OCLC 833638240., s. 390-393
  5. Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m.st. Warszawy, nr 11, 30 czerwca 1965, s. 7.

Bibliografia

edytuj
  • S. Czmur, W. Wójcik, Generałowie w stalowych mundurach, Wydawnictwo WLOP, Poznań – Warszawa 2003, s. 110-112;
  • J. Konieczny, Kronika lotnictwa polskiego 1945-1981, Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, Warszawa 1984;
  • H.P. Kosk, Generalicja Polska, tom I, Wydawnictwo Ajaks, Warszawa – Pruszków 1999;
  • Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943−1990, t. II, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2010, ISBN 978-83-7611-801-7, OCLC 833638240.
  • Minister obrony narodowej przyjął gen. bryg. pil. Jerzego Łagodę /w/ „Żołnierz Wolności” z 17.04.1984, str. 2.