Johan Svendsen

Johan Svendsen
Imię i nazwisko	Johan Severin Svendsen
Data i miejsce urodzenia	30 września 1840 ; Oslo
Pochodzenie	norweskie
Data i miejsce śmierci	14 czerwca 1911 ; Kopenhaga
Gatunki	muzyka poważna
Zawód	kompozytor, dyrygent
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Johan Severin Svendsen (ur. 30 września 1840 w Oslo, zm. 14 czerwca 1911 w Kopenhadze^[1]^[2]) – norweski kompozytor i dyrygent.

Życiorys edytuj

Syn muzyka wojskowego, który nauczył syna gry na skrzypcach, klarnecie i flecie^[1]^[2]. W wieku 9 lat został członkiem orkiestry tanecznej w Oslo, mając 11 lat komponował dla niej tańce i marsze^[1]. W 1855 roku wstąpił do armii, gdzie grał na klarnecie w orkiestrze wojskowej^[1]^[2]. W latach 1857–1859 uczestniczył w koncertach abonamentowych jako skrzypek orkiestry teatralnej, a w 1860 roku debiutował w Bergen jako dyrygent^[1]. Pobierał lekcje gry na skrzypcach u Fredrika Ursina i Carla Arnolda^[1]^[2]. W latach 1863–1867, dzięki otrzymanemu stypendium królewskiemu, studiował w konserwatorium w Lipsku u Ferdinanda Davida, Moritza Hauptmanna, Ernsta Friedricha Richtera i Carla Reineckego^[2]. Studia ukończył z pierwszą nagrodą za kompozycję^[2]. W 1867 roku dał koncert w rodzinnym Oslo, jednak pomimo pozytywnej opinii ze strony Edvarda Griega spotkał się z chłodnym przyjęciem i wrócił do Lipska^[2]. W latach 1868–1870 przebywał w Paryżu^[1]. W 1871 roku odwiedził Nowy Jork, gdzie poślubił poznaną wcześniej w Paryżu amerykańską pianistkę Sarę Levett^[1]^[2]. Po powrocie do Lipska został koncertmistrzem orkiestry Euterpe^[1]^[2].

W 1872 roku wziął udział jako skrzypek w prowadzonym przez Richarda Wagnera wykonaniu IX symfonii Ludwiga van Beethovena z okazji otwarcia Teatru Operowego w Bayreuth^[1]^[2]. W latach 1872–1877 dyrygował koncertami norweskiego towarzystwa muzycznego w Oslo^[1]^[2]. W 1874 roku otrzymał roczną pensję rządową^[1]^[2]. W kolejnych latach odwiedził Rzym (1877–1878) i Londyn (1878), następnie po ponownym pobycie w Paryżu powrócił w 1880 roku do Oslo^[2]. Od 1883 roku mieszkał w Kopenhadze, gdzie był dyrygentem opery królewskiej i organizatorem corocznych koncertów symfonicznych^[1]. Gościnnie występował w Wiedniu, Petersburgu, Moskwie, Helsinkach, Brukseli, Paryżu i Londynie^[1]^[2]. W 1901 roku rozwiódł się ze swoją pierwszą żoną i poślubił tancerkę Juliette Haase^[2]. W 1908 roku przeszedł na emeryturę^[1]^[2].

Odznaczony został krzyżem kawalerskim norweskiego Orderu Świętego Olafa oraz komandorią duńskiego Orderu Danebroga i złotym Medalem Zasługi^[3].

Twórczość edytuj

Był najważniejszą obok Edvarda Griega postacią norweskiego życia muzycznego XIX wieku^[1] i podobnie jak on był reprezentantem szkoły narodowej w duchu romantycznym, preferując jednak w przeciwieństwie do niego duże formy orkiestrowe^[2]. Był pierwszym norweskim symfonikiem^[2]. Przejawiał jednak większe zainteresowanie wykonawstwem niż twórczością^[1]. Był wysoko ceniony przez współczesnych jako dyrygent^[1].

Wybrane kompozycje edytuj

(na podstawie materiałów źródłowych^[1]^[2])

Utwory orkiestrowe

Kaprys na skrzypce i orkiestrę (1863)
2 symfonie (I D-dur 1867, II B-dur 1874)
introdukcja symfoniczna do sztuki Bjørnstjerna Bjørnsona Sigurd Slembe (1872)
epizod symfoniczny Karneval i Paris (1872)
marsz żałobny dla króla Karola XV (1872)
Festival Polonaise (1873)
marsz koronacyjny dla króla Oskara II (1873)
legenda symfoniczna Zorahayda (1874)
Norsk kunstnerkarneval (1874)
fantazja symfoniczna Romeo og Julie (1876)
4 rapsodie norweskie (1876)
Koncert skrzypcowy A-dur (1870)
Koncert wiolonczelowy d-moll (1870)
Romans na skrzypce i orkiestrę (1881)
Polonaise (1882)
Andante funèbre (1894)
Preludium (1898)
wariacje na temat norweskiej pieśni ludowej I fjol gjætt’e gjeitinn na orkiestrę smyczkową (1874)

Utwory kameralne

Oktet smyczkowy A-dur (1866)
Kwintet smyczkowy C-dur (1867)
Kwartet smyczkowy a-moll (1865)

Utwory fortepianowe

polka Anna (1854)
walc Til saeters (1856)

Utwory wokalno-instrumentalne

2 pieśni na głos i fortepian (1878, 1880)
5 pieśni na głos i fortepian (1879)
4 pieśni na głos i fortepian (1879)
4 kantaty (1881, 1881, 1884, 1892)
Hymn (1892)

Balet

Foraaret kommer (1892)

Przypisy edytuj

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 10. Część biograficzna sm–ś. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2007, s. 205–206. ISBN 978-83-224-0866-7.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 6 Stre–Zyli. New York: Schirmer Books, 2001, s. 3548–3549. ISBN 0-02-865571-0.
↑ Johan Svendsen. Norsk Biografisk Leksikon. [dostęp 2020-08-11]. (norw.).

Linki zewnętrzne edytuj

Johan Svendsen – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project

[encmuz-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 10. Część biograficzna sm–ś. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2007, s. 205–206. ISBN 978-83-224-0866-7.

[baker-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 6 Stre–Zyli. New York: Schirmer Books, 2001, s. 3548–3549. ISBN 0-02-865571-0.

[leksikon-3] Johan Svendsen. Norsk Biografisk Leksikon. [dostęp 2020-08-11]. (norw.).

[1]

[2]

[3]