Johann Gottfried Herder

Johann Gottfried von Herder (ur. 25 sierpnia 1744 w Morągu (ówczesnym Mohrungen), zm. 18 grudnia 1803 w Weimarze) – niemiecki filozof, pastor i pisarz, którego poglądy wpłynęły znacząco na późniejszy rozwój idei narodu (koncepcja Volk) oraz filozofii i historii kultury. Był jednym z klasyków weimarskich.

Johann Gottfried Herder
Data i miejsce urodzenia	25 sierpnia 1744 Morąg
Data i miejsce śmierci	18 grudnia 1803 Weimar

Studiował na Uniwersytecie Albertyna w Królewcu.

Johann Gottfried Herder wprowadził do filozofii romantycznej pojęcie ludowości, ponieważ był zafascynowany jej naturalnością i pierwotnością. Była przez niego traktowana jako źródło prawdy i tożsamości. Jego dzieło pod tytułem Głosy ludów w pieśniach było czytane przez romantyków i zapoczątkowało zbieranie utworów ludowych, czego przykładem jest działalność braci Grimmów.

Herder rozumiał historię jako ciągłość realizującą boski plan. Świat opiera się na ładzie, przyroda jest wzniosła, piękna i bogata w sens. Człowiek posiada rozum i wolność. Współuczestniczy w dziejach, poprzez swe działania tworzy tradycję, którą Herder nazwał łańcuchem kultury. Celem człowieka jest stopniowa humanizacja. Ludzkość to dopiero „pąk kwiatu”. Polscy romantycy przejęli część tej koncepcji – obraz świata wyjaśniający przeznaczenie narodu i jednostki. Naród to jedność pokoleń przeszłych, obecnych i przyszłych, która łączy się ze wspólnym językiem.

Ożenił się z Caroline Flachland, której siostra – Frederike Flachland, była żoną heskiego polityka Andreasa Petera von Hessego.

Jego imieniem nazwano ulice w Olsztynie, Ostródzie i Morągu. W Morągu znajduje się muzeum jego imienia.

Dzieła

• Abhandlung über den Ursprung der Sprache (1772)
• Fragmente über die neuere deutsche Literatur (1767)
• Über Ossian und die Literatur alter Völker (1773)
• Myśli o filozofii dziejów (1784-1791, wyd. polskie tom 1–2, 1962)
• Wybór pism (wyd. polskie 1988)
• Journal meiner Reise im Jahr 1769

Zobacz też

• Daniel Gotthilf Moldenhawer
• Centrum Herdera
• Instytut im. Herdera
• Nagroda im. Herdera

Linki zewnętrzne

• Johann Gottfried Herder Gutenberg-De
• Strona muzeum im. Johanna Gottfrieda Herdera w Morągu
• Przekłady utworów Johanna Gottfrieda von Herdera w Ogrodzie Petenery.