Kalandra dwuplamista
Kalandra dwuplamista[4] (Melanocorypha bimaculata) – gatunek małego ptaka z rodziny skowronków (Alaudidae). Zamieszkuje Bliski Wschód i Azję Środkową, zimuje na południe od zasięgu letniego. W 2022 roku po raz stwierdzony w Polsce. Nie jest zagrożony wyginięciem.
| Melanocorypha bimaculata[1] | |||
| (Ménétries, 1832) | |||
.jpg)
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
kalandra dwuplamista | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 w sezonie lęgowym występuje przez cały rok zimowiska | |||
Systematyka edytuj
Jest to gatunek monotypowy[2][5]. Opisano podgatunki rufescens (Azja Mniejsza) i torquata (wschodni Iran i Afganistan), ale nie są one obecnie uznawane jako zbyt mało odróżniające się od reszty populacji[2].
Morfologia edytuj
Długość ciała 16–18 cm[6]. Upierzenie brązowoszare, jaśniejszy brzuch z ciemną plamą na piersi; masywny dziób[6]. Z wyglądu przypomina kalandrę szarą[6].
Zasięg występowania edytuj
W sezonie lęgowym występuje od zachodnio-środkowej Turcji na wschód do Armenii, południowego Azerbejdżanu oraz zachodniego i południowego Iranu, ponadto na wschód od Morza Kaspijskiego do południowo-wschodniego Kazachstanu, Kirgistanu, północno-wschodniego Iranu i północnego Afganistanu; izolowane populacje w Libanie, północnym Izraelu, południowej Syrii i północnym Iraku[2]. Zimuje w północno-wschodniej Afryce, północnej części Półwyspu Arabskiego oraz w południowej części Azji Środkowej i dalej na południowy wschód do północno-zachodnich Indii[2][3].
W Polsce po raz pierwszy zaobserwowano go 10 lutego 2022 roku w Przychojcu w woj. podkarpackim[7]; Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego zaakceptowała to stwierdzenie i wciągnęła kalandrę dwuplamistą na Listę awifauny krajowej[8][9].
Biotop edytuj
Zamieszkuje suche, kamieniste półpustynne równiny oraz stoki gór (spotykany także na polach, zwykle na większej wysokości)[6].
Rozród edytuj
Sezon lęgowy trwa od końca marca/początku kwietnia do połowy sierpnia. Czasami w sezonie wyprowadza drugi lęg. Gniazdo jest umieszczone w zagłębieniu w ziemi, zwykle osłonięte kępą roślinności lub niewielkim krzewem. Stanowi je luźno zbudowana miseczka z trawy i korzonków, z drobniejszego materiału wewnątrz niż na zewnątrz, a w zewnętrznych ściankach mogą się znajdować kawałki papieru, szmat czy nawet zaschniętego łajna. Budową gniazda zajmuje się wyłącznie samica. W zniesieniu 3–6 jaj, zwykle 4 lub 5. Wysiaduje tylko samica, a okres inkubacji podawany jest różnie – 12–13 lub 14–15 dni. Młode opuszczają gniazdo po 9–12 dniach, ale zdolność do lotu uzyskują w wieku około 15–16 dni; rodzice karmią je do około 30 dni od wyklucia[10].
Status edytuj
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje kalandrę dwuplamistą za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku[3]. Liczebność światowej populacji, wstępnie obliczona w oparciu o szacunki organizacji BirdLife International z 2015 roku, mieści się w przedziale 10–21 milionów dorosłych osobników. Ze względu na brak dowodów na spadki liczebności bądź istotne zagrożenia dla gatunku BirdLife International ocenia trend liczebności populacji jako prawdopodobnie stabilny[3].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Melanocorypha bimaculata, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d e Bimaculated Lark (Melanocorypha bimaculata). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2021-06-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-18)]. (ang.).
- ↑ a b c d Melanocorypha bimaculata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Alaudidae Vigors, 1825 - skowronki - Larks (wersja: 2020-11-17). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-06-13].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Nicators, Bearded Reedling, larks. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-06-13]. (ang.).
- ↑ a b c d Lars Svensson, Przewodnik Collinsa. Ptaki, Bielsko-Biała: MULTICO, 2021, s. 254, ISBN 978-83-7763-530-8 (pol.).
- ↑ wynik wyszukiwania: kalandra dwuplamista. [w:] Clanga.com [on-line]. [dostęp 2023-02-06]. (pol.).
- ↑ Orzeczenia wydane w roku 2022. Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej PTZool. [dostęp 2023-02-06].
- ↑ Lista awifauny krajowej. Gatunki ptaków stwierdzone w Polsce – stan z 31.12.2022. Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej PTZool. [dostęp 2023-02-06].
- ↑ P. Alström: Bimaculated Lark (Melanocorypha bimaculata), version 1.0. [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2023-02-06]. (ang.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).