Klaudyna Potocka

polska szlachcianka

Klaudyna Potocka, z domu Działyńska (ur. 27 sierpnia 1801 na zamku w Kórniku, zm. 8 czerwca 1836 w Genewie) – polska szlachcianka, patriotka, zasłużyła się m.in. pomocą rannym w czasie powstania listopadowego

Klaudyna Potocka
Ilustracja
Herb
Ogończyk
Rodzina

Działyńscy herbu Ogończyk

Data i miejsce urodzenia

27 sierpnia 1801
Kórnik

Data i miejsce śmierci

8 czerwca 1836
Genewa

Ojciec

Ksawery Szymon Działyński

Matka

Justyna z Dzieduszyckich

Mąż

Andrzej Bernard Potocki

Odznaczenia
Gwiazda Wytrwałości

Życiorys

edytuj

Córka Ksawerego Działyńskiego (senatora-wojewody Księstwa Warszawskiego i Królestwa Kongresowego), siostra Tytusa Działyńskiego, żona Bernarda Potockiego – syna pisarza Jana Potockiego, autora Rękopisu znalezionego w Saragossie, przyjaciółka Emilii Sczanieckiej.

Pochodziła z zasłużonej dla kraju rodziny Działyńskich. Jej ojciec Ksawery Szymon Działyński, razem z bratem Ignacym, należał do aktywnych uczestników prac Sejmu Czteroletniego i twórców Konstytucji 3 maja. Po śmierci ojca, matka Klaudyny odbyła z nią podróż do Warszawy, Wiednia i Paryża. Tam Klaudyna pobierała lekcje gry na fortepianie, dykcji, tańca, rysunków u znanych mistrzów. W 1823 roku powróciła z matką do Konarzewa, gdzie 25 września 1825 poślubiła Andrzeja Bernarda Potockiego. Zmarła 8 czerwca 1836 z powodu powikłań chorób płuc i serca, będąc w siódmym miesiącu ciąży[1].

Zasłużyła się swą pełną poświęcenia pracą nad pielęgnowaniem rannych w dobie powstania listopadowego. Po jego upadku osiedliła się w Dreźnie, gdzie – spieniężywszy swe klejnoty – niosła pomoc emigrantom. Tam nawiązała bliski kontakt z Mickiewiczem, Polem, Odyńcem, Garczyńskim, którego pielęgnowała następnie w chorobie. Dzięki zapisanym przez nią funduszom powstała w Paryżu instytucja dobroczynna „Czci i chleba” roztaczająca opiekę nad emigrantami.

Właścicielka Wyspy Zamkowej na Jeziorze Góreckim wraz z romantycznym zamkiem. Utrzymywała Schronisko Polskie w Dreźnie, wspomagała prasę emigracyjną.

Została pochowana na cmentarzu w Montmorency koło Paryża.

W 1984 została odznaczona pośmiertnie Gwiazdą Wytrwałości[2] – odznaczeniem prywatnym nadawanym przez bliżej nieokreśloną kapitułę.

Upamiętnienie

edytuj
  • We Lwowie zostało założone Towarzystwo imienia Klaudii z Działyńskich Potockiej[3], podczas powstania styczniowego Komitet Dam Rewolucyjny tzw. „Komitet Sióstr Klaudii”, powszechnie określany jako „Klaudynki”[4][5].
  • Na samym początku historii skautingu w Polsce, w grudniu 1911 r., powstała I Drużyna Skautek im. Klaudii z Działyńskich Potockiej w Krakowie pod komendą Romy Wodziczko-Dediowej, w oparciu o pierwszy zastęp żeński założony we wrześniu przez Zofię Langierównę.[6]
  • Klaudyna Potocka została patronką V Liceum Ogólnokształcącego w Poznaniu oraz ulicy w tymże mieście.
  • W kościele św. Wojciecha w Poznaniu znajduje się tablica upamiętniająca Klaudynę Potocką.



Przypisy

edytuj
  1. Feminoteka,
  2. Stefan Melak, Gwiazda Wytrwałości, usqe ad finem, Warszawa 1997.
  3. Maria Baranowa: Powstanie Styczniowe. Przyczyny i udział w nim Galicji Wschodniej. kuriergalicyjski.com, 2018-02-04. [dostęp 2018-06-13].
  4. Maria Bruchnalska: Ciche bohaterki. Udział kobiet w powstaniu styczniowym. Miejsce Piastowe: 1934, s. 110.
  5. Zofia Romanowiczówna: Klaudynki. Kartka z dziejów patryotycznej pracy kobiet w Galicyi, w drugiej połowie ubiegłego stulecia. Lwów: 1913.
  6. Grzegorz Nowak: Vademecum Jubileuszowego Zlotu Stulecia Harcerstwa. Kraków-Łagiewniki: Komenda Zlotu, 25-28 sierpnia 2011, s. 18.