Komenda Rejonu Uzupełnień Bielsk Podlaski

Komenda Rejonu Uzupełnień Bielsk Podlaski (KRU Bielsk Podlaski) – organ wojskowy właściwy w sprawach uzupełnień Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej i administracji rezerw w powierzonym mu rejonie[2].

Komenda Rejonu Uzupełnień Bielsk Podlaski
Powiatowa Komenda Uzupełnień
Bielsk Podlaski
Historia
Państwo

 Polska

Rozformowanie

1939

Tradycje
Rodowód

PKU Bielsk[1]
PKU Bielsk Podlaski

Komendanci
Ostatni

mjr Jan Kłoś

Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja

Bielsk Podlaski

Podległość

DOK IX

Skład

PKU typ III

Komendy rejonów uzupełnień OK IX

Historia komendy edytuj

22 grudnia 1928 roku minister spraw wojskowych zmienił nazwę PKU Bielsk na PKU Bielsk Podlaski[3].

18 listopada 1924 roku weszła w życie ustawa z dnia 23 maja 1924 roku o powszechnym obowiązku służby wojskowej[4], a 15 kwietnia 1925 roku rozporządzenie wykonawcze ministra spraw wojskowych do tejże ustawy, wydane 21 marca tego roku wspólnie z ministrami: spraw wewnętrznych, zagranicznych, sprawiedliwości, skarbu, kolei, wyznań religijnych i oświecenia publicznego, rolnictwa i dóbr państwowych oraz przemysłu i handlu[5]. Wydanie obu aktów prawnych wiązało się z przejęciem przez władze cywilne (administracji I instancji) większości zadań związanych z przygotowaniem i przeprowadzeniem poboru[6][7]. Przekazanie większości zadań władzom cywilnym umożliwiło organom służby poborowej zajęcie się wyłącznie racjonalnym rozdziałem rekruta oraz ewidencją i administracją rezerw. Do tych zadań dostosowana została organizacja wewnętrzna powiatowych komend uzupełnień i ich składy osobowe. Poszczególne komendy różniły się między sobą składem osobowym w zależności od wielkości administrowanego terenu[8].

W marcu 1930 roku PKU Bielsk nadal podlegała Dowództwu Okręgu Korpusu Nr IX i administrowała powiatem bielskim[9]. W grudniu tego roku posiadała skład osobowy typ III[10].

31 lipca 1931 roku gen. dyw. Kazimierz Fabrycy, w zastępstwie ministra spraw wojskowych, rozkazem B. Og. Org. 4031 Org. wprowadził zmiany w organizacji służby poborowej na stopie pokojowej. Zmiany te polegały między innymi na zamianie stanowisk oficerów administracji w PKU na stanowiska oficerów broni (piechoty) oraz zmniejszeniu składu osobowego PKU typ I–IV o jednego oficera i zwiększeniu o jednego urzędnika II kategorii. Liczba szeregowych zawodowych i niezawodowych oraz urzędników III kategorii i niższych funkcjonariuszy pozostała bez zmian[11].

1 lipca 1938 roku weszła w życie nowa organizacja służby uzupełnień, zgodnie z którą dotychczasowa PKU Bielsk została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Bielsk Podlaski przy czym nazwa ta zaczęła obowiązywać 1 września 1938 roku[12], z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku wojskowym[13]. Obok wspomnianej ustawy i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność KRU Bielsk Podlaski normowały przepisy służbowe MSWojsk. D.D.O. L. 500/Org. Tjn. Organizacja służby uzupełnień na stopie pokojowej z 13 czerwca 1938 roku. Zgodnie z tymi przepisami komenda rejonu uzupełnień była organem wykonawczym służby uzupełnień[14].

Komendant rejonu uzupełnień w sprawach dotyczących uzupełnień Sił Zbrojnych i administracji rezerw podlegał bezpośrednio dowódcy Okręgu Korpusu Nr IX, który był okręgowym organem kierowniczym służby uzupełnień. Rejon uzupełnień nie uległ zmianie i nadal obejmował powiat bielski[2].

Obsada personalna edytuj

Poniżej przedstawiono wykaz oficerów zajmujących stanowisko komendanta Powiatowej Komendy Uzupełnień i komendanta rejonu uzupełnień oraz wykaz osób funkcyjnych (oficerów i urzędników wojskowych) pełniących służbę w PKU Bielsk oraz PKU i KRU Bielsk Podlaski, z uwzględnieniem najważniejszych zmian organizacyjnych przeprowadzonych w 1926 i 1938 roku.

Komendanci
  • płk piech. Fabian Kobordo (1922 – II 1924 → 3 psp[15])
  • ppłk piech. Bolesław I Sokołowski[a] (II 1924[15] – 31 VII 1926 → stan spoczynku[18])
  • ppłk piech. Piotr II Raczko[b] (1 VIII 1926[21] – IV 1928 → dyspozycja dowódcy OK IX[22])
  • mjr piech. Konstanty Bilczyński (od III 1929[23], był w 1935[24])
  • mjr piech. Władysław Roman Mażewski (do V 1939[25] → dowódca I/75 pp)
  • mjr piech. Jan Kłoś (V – IX 1939, zaginął[26])
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1921–1925[27][28]
  • I referent
  • II referent
    • urzędnik wojsk. XI rangi / por. kanc. Czesław Wituski (do X 1925 → kierownik Registratury w Dep. I MSWojsk.[30])
    • por. kanc. Władysław IV Zaleski (XI 1925[31] – II 1926 → kierownik II referatu)
  • oficer instrukcyjny
  • oficer ewidencyjny Bielsk Podlaski – urzędnik wojsk. XI rangi / por. kanc. Tadeusz Bielicki (od I 1923[37])
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1926–1938[38][39][40][41][42]
  • kierownik I referatu administracji rezerw i zastępca komendanta
    • kpt. kanc. Włodzimierz Dzerowicz (II 1926 – IX 1927 → kierownik kancelarii 15 DP[43])
    • mjr piech. Konstanty Bilczyński (X 1927[44] – III 1929 → komendant)
    • mjr piech. Edwin Krakowski[d] (p.o. III[48] – VII 1929[49] → dyspozycja dowódcy OK IX)
    • mjr piech. Michał Witek (III 1930[50] – 15 VII 1931[51]PKU Sosnowiec)
    • kpt. piech. Antoni Pasikowski[e] (VII 1931[51] – IV 1934[54] → dyspozycja dowódcy OK IX)
    • kpt. piech. Ludwik Władysław Babiński (VI 1934[55] – VI 1938 → kierownik I referatu KRU)
  • kierownik II referatu poborowego
    • por. kanc. Władysław IV Zaleski (II 1926 – IX 1927 → kierownik II referatu PKU Sarny[56])
    • por. piech. Andrzej Jarski[f] (od IV 1928[60], był w VI 1935)
  • referent
    • por. piech. Aleksander Jeśman (od II 1926)
    • por. piech. Kazimierz II Kujawski (1928)
Obsada personalna RKU w marcu 1939 roku[25][g]
  • komendant – mjr piech. Władysław Roman Mażewski
  • kierownik I referatu ewidencji – kpt. adm. (piech.) Ludwik Władysław Babiński[h] (do IX 1939, zaginął[63])
  • kierownik II referatu uzupełnień – kpt. piech. Stefan Ciosański[i]

Uwagi edytuj

  1. Bolesław I Sokołowski (ur. 9 grudnia 1873). Do 23 maja 1923 pełnił służbę na stanowisku komendanta PKU Modlin, a następnie został przydzielony do Rezerwa Oficerów Sztabowych DOK I[16]. 31 marca 1924 został mianowany podpułkownikiem ze starszeństwem z 1 lipca 1923 i 2. lokatą w korpusie oficerów piechoty[17].
  2. W lutym 1925 roku, jako oficer rezerwy powołany do służby czynnej został odkomenderowany z 68 pp do PKU Radom na sześć miesięcy celem odbycia praktyki poborowej[19]. Z dniem 1 marca 1925 roku został przemianowany na oficera zawodowego w stopniu podpułkownika ze starszeństwem z 1 lipca 1919 roku i 3. lokatą w korpusie oficerów piechoty[20]. Z dniem 1 sierpnia 1926 roku został przydzielony z PKU Radom do PKU Bielsk Podlaski na stanowisko komendanta. W kwietniu 1928 roku został zwolniony z zajmowanego stanowiska i oddany do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr IX.
  3. Kpt. piech. Zbigniew Ciągliński (ur. 19 lipca 1988 w Siedlcach) był odznaczony Krzyżem Walecznych. Pełnił służbę w Dowództwie Okręgu Korpusu Nr IX w Brześciu. W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku dostał się do niemieckiej niewoli. Przebywał w Oflagu II B, a od 17 września 1940 roku w Oflagu II C Woldenberg[34].
  4. Mjr piech. Edwin Krakowski (ur. 6 października 1887) w czasie I wojny światowej walczył w szeregach armii austro-węgierskiej. Jego oddziałem macierzystym był 58 pp. Na stopień porucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 lipca 1915 roku. Był odznaczony Signum Laudis – Brązowym Medalem Zasługi Wojskowej z mieczami na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej, Srebrnym Medalem Waleczności 1 i 2 klasy, Krzyżem Wojskowym Karola i Krzyżem Pamiątkowym Mobilizacji 1912–1913[45]. Na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z 1 lipca 1923 roku w korpusie oficerów piechoty. W 1928 roku był komendantem kadry baonu zapasowego 67 pp w Brodnicy[46]. Z dniem 30 listopada 1929 roku został przeniesiony w stan spoczynku[47].
  5. Kpt. piech. Antoni Pasikowski (ur. 17 września 1891) był odznaczony Medalem Niepodległości[52]. Do Wojska Polskiego został przyjęty z byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej. Z dniem 31 sierpnia 1934 roku został przeniesiony w stan spoczynku[53].
  6. Por. piech. Andrzej Jarski (ur. 10 lipca 1896) był odznaczony Krzyżem Walecznych (dwukrotnie)[57]. Do Wojska Polskiego został przyjęty z armii austro-węgierskiej. Pełnił służbę w PKU Złoczów na stanowisku oficera ewidencyjnego na powiat zborowski, pozostając oficerem nadetatowym 78 s. 1 maja 1923 roku został przydzielony do PKU Buczacz na stanowisko I referenta. W maju 1926 roku został zatwierdzony w PKU Buczacz na stanowisku kierownika II referatu poborowego. W kwietniu 1928 roku został przydzielony do PKU Bielsk Podlaski na takie samo stanowisko. W grudniu 1929 roku ogłoszono jego przydział do PKU Czortków na stanowisko referenta[58], lecz 29 stycznia 1930 roku zarządzenie w tej sprawie zostało unieważnione[59]. Do lata 1941 roku przebywał w Obozie NKWD w Griazowcu.
  7. Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939 roku[61].
  8. Kpt. adm. (piech.) Ludwik Władysław Babiński (ur. 28 października 1892) był odznaczony Krzyżem Walecznych, Medalem Niepodległości i Srebrnym Krzyżem Zasługi[62].
  9. Kpt. piech. Stefan Ciosański (ur. 10 lipca 1899) był odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi. Na stopień kapitana został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1937 roku i 5. lokatą w korpusie oficerów piechoty[64].

Przypisy edytuj

  1. Almanach oficerski 1923/24 ↓, s. 38.
  2. a b Dz.U. z 1939 r. nr 20, poz. 131.
  3. Dz.Rozk. MSWojsk. Nr 36 z 22 grudnia 1928 roku, poz. 401.
  4. Dz.U. z 1924 r. nr 61, poz. 609.
  5. Dz.U. z 1925 r. nr 37, poz. 252.
  6. Jarno 2001 ↓, s. 169.
  7. Moczyński 1928 ↓, s. 393, autor użył sformułowania „wszystkie czynności przygotowawcze do poboru, jak również jego przeprowadzenie przeszły do władz administracyjnych”, co nie odpowiadało podziałowi kompetencji władz wojskowych i cywilnych, określonych we wspomnianych aktach prawa.
  8. Moczyński 1928 ↓, s. 393–394.
  9. Dz.U. z 1930 r. nr 31, poz. 270.
  10. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 40 z 23 grudnia 1930 roku, poz. 471.
  11. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 23 z 31 lipca 1931 roku, poz. 290.
  12. Jarno 2001 ↓, s. 173.
  13. Dz.U. z 1938 r. nr 25, poz. 220.
  14. Historia WKU Suwałki ↓.
  15. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 7 lutego 1924 roku, s. 49.
  16. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 36 z 5 czerwca 1923 roku, s. 376.
  17. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 2 kwietnia 1924 roku, s. 166.
  18. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 28 z 19 lipca 1926 roku, s. 223.
  19. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 24 lutego 1925 roku, s. 92.
  20. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 31 z 17 marca 1925 roku, s. 147.
  21. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 30 z 31 lipca 1926 roku, s. 240.
  22. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 128.
  23. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 12 marca 1929 roku, s. 92.
  24. Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 16.
  25. a b Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 844.
  26. Porycki 2011 ↓, s. 29.
  27. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1460, 1553, 1570.
  28. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1328.
  29. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 110 z 15 października 1924 roku, s. 613.
  30. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 115 z 30 października 1925 roku, s. 622.
  31. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 119 z 12 listopada 1925 roku, s. 644.
  32. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 76 z 12 grudnia 1923 roku, s. 712.
  33. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 125 z 28 listopada 1924 roku, s. 705.
  34. Straty ↓.
  35. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 57 z 27 maja 1925 roku, s. 285.
  36. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 6.
  37. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 20 stycznia 1923 roku, s. 55.
  38. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 18.
  39. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 122, 142, 144.
  40. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 510.
  41. Lista starszeństwa 1933 ↓, s. 16, 39, 86.
  42. Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 16, 53, 86.
  43. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 23 z 10 września 1927 roku, s. 274.
  44. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 31 października 1927 roku, s. 301.
  45. Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1918. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1918, s. 148, 645.
  46. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 81, 171.
  47. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 18 października 1929 roku, s. 330.
  48. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 12 marca 1929 roku, s. 90.
  49. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929 roku, s. 186.
  50. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 31 marca 1930 roku, s. 103.
  51. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 12.
  52. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 19 marca 1934 roku, s. 112.
  53. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 283.
  54. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 30 marca 1934 roku, s. 134.
  55. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 155.
  56. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 24 z 26 września 1927 roku, s. 287.
  57. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 80.
  58. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 400.
  59. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 29 stycznia 1930 roku, s. 39.
  60. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 158.
  61. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. VI.
  62. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 298.
  63. Porycki 2011 ↓, s. 4.
  64. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 52.

Bibliografia edytuj