Kretowiny

wieś w województwie warmińsko-mazurskim

Kretowiny (niem. Kranthau, Krantaw) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Morąg, nad jeziorem Narie. Na półwyspie kretowińskim znajdują się siedziby licznych ośrodków turystycznych, hoteli i kempingu. Wypożyczalnie sprzętu wodnego, baza nurkowa, szkoła windsurfingu. Stacja PKP i najbliższa większa miejscowość to Żabi Róg.

Artykuł

53°53′7″N 20°1′20″E

- błąd

38 m

WD

53°52'59.9"N, 20°1'0.1"E

- błąd

14 m

Odległość

447 m

Kretowiny
wieś
Ilustracja
Widok z molo głównego
Państwo

 Polska

Województwo

 warmińsko-mazurskie

Powiat

ostródzki

Gmina

Morąg

Liczba ludności (2022)

69[1]

Strefa numeracyjna

89

Kod pocztowy

14-300[2]

Tablice rejestracyjne

NOS

SIMC

0482588

Położenie na mapie gminy Morąg
Mapa konturowa gminy Morąg, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Kretowiny”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Kretowiny”
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Kretowiny”
Położenie na mapie powiatu ostródzkiego
Mapa konturowa powiatu ostródzkiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Kretowiny”
Ziemia53°53′07″N 20°01′20″E/53,885278 20,022222
Strona internetowa
Molo główne w ośrodku wypoczynkowym w Kretowinach
Główny deptak w Kretowinach

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Miejscowość leży w historycznym regionie Prus Górnych[3].

Historia edytuj

Okolice wsi zamieszkane były już w epoce żelaza. Znaleziono tu także pozostałości po dawnej osadzie obronnej Prusów. Ta dawna osada położona była na wysokim wzgórzu, w północnej części półwyspu[4].

Wieś wzmiankowana w dokumentach z roku 1448, jako wieś pruska na 12 włókach. Pierwotna nazwa wsi brzmiała Pelisten. W roku 1782 we wsi odnotowano 9 domów (dymów), natomiast w 1858 w 11 gospodarstwach domowych było 81 mieszkańców. W latach 19371939 mieszkało tu 98 osób. W roku 1973 wieś należała do powiatu morąskiego, gmina Morąg, poczta Żabi Róg.

Przypisy edytuj

  1. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych, Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 627 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. Marian Biskup Wojna pruska, str. 29: "Ukształtowanie terenowe Prus powodowało, że już w XV wieku dzielono je na tak zwane Prusy Górne (Oberland), sięgające od linii dolnej Wisły do Pasłęki, i Prusy Dolne (Niederland) obejmujące nizinne obszary na Wschód od Pregoły (...).
  4. Robert Klimek: Grodziska i szlaki Prusów. [dostęp 2017-12-10]. (pol.).

Bibliografia edytuj

  • Morąg – z dziejów miasta i powiatu”, Pojezierze, Olsztyn 1973