Leopold Gottlieb
Leopold Gottlieb (ur. 3 czerwca 1879 w Drohobyczu, zm. 24 kwietnia 1934 w Paryżu) – polski malarz.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
3 czerwca 1879 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
24 kwietnia 1934 |
| Narodowość | |
| Dziedzina sztuki | |
| Epoka | |
| Ważne dzieła | |
|
Kobiety i tulipan | |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys
edytujPochodził z utalentowanej artystycznie rodziny. Był najmłodszym bratem malarza Maurycego, urodził się w rodzinie zasymilowanego przemysłowca żydowskiego pochodzenia[1]. W latach 1896–1902 studiował w krakowskiej ASP u Jacka Malczewskiego i Teodora Axentowicza. Po zakończeniu nauki opuścił Kraków i udał się do Monachium, gdzie kopiował dzieła holenderskie w Starej Pinakotece. W 1904 r. zamieszkał na stałe w Paryżu.
Był pomysłodawcą powstania w roku 1905 krakowskiej Grupy Pięciu, w skład której weszli Wlastimil Hofman, Mieczysław Jakimowicz, Jan Rembowski i Witold Wojtkiewicz. Razem z Grupą Pięciu wystawiał swoje prace w Krakowie, Lwowie, Wiedniu, Berlinie i Warszawie. W 1906 r. wyjechał do Jerozolimy, gdzie objął katedrę malarstwa w Szkole Sztuki i Rzemiosła Bezalel. Po powrocie do Paryża w 1908 r. przebywał w kręgu artystów i krytyków Montparnasse'u. Jego prace promowali Adolfa Baslera i André Salmona, przyjaźnił się również z Melą Muter. Wystawiał swoje obraz podczas paryskich Salonów, Jesiennego i Niezależnych, oraz Société Nationale des Beaux Artes i Tuileries. Brał udział w wystawach organizowanych przez wiedeńską Secesję. W 1912 r. w mieszczącej się w Barcelonie Galeries Jose Dalmau miała miejsce ekspozycja sztuki polskiej, Gottlieb brał w niej udział jako malarz polski. W tym samym roku Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych we Lwowie zorganizowało pierwszą indywidualną wystawę twórczości Leopolda Gottlieba.
W październiku 1914 r. przybył do Krakowa, gdzie wstąpił do Legionów Polskich, służył w tzw. Pułku Piłsudskiego. W późniejszym czasie przeniesiono go do 1 Brygady, od połowy roku 1915 walczył w 5 pułku piechoty I Brygady legionów, dowodzonej przez Józefa Piłsudskiego[2]. Zajmował się wtedy m.in. dokumentacją rysunkową wojskowego życia będąc malarzem urzędowym. To wówczas wykonał ponad tysiąc portretów żołnierzy i oficerów, malował sceny militarne oraz z codziennego życia Legionistów, tworzył również grafiki i litografie. Po raz pierwszy twórczość związaną z Legionami pokazał na zorganizowanej w 1917 r. w Lublinie wystawie, większość obiektów wydano w formie tzw. Teki Legionów. Rozkazem nr 281 Komendy Legionów Polskich z 24 marca 1917 roku został mianowany tytularnym chorążym[3].
Od 1917 r. do 1919 r. wystawiał razem z grupą Ekspresjonistów Polskich, tworzoną przez formistów. Po zakończeniu wojny artysta zamieszkał w Polsce, ale przed rokiem 1920 przeniósł się do Wiednia, a następnie do Niemiec. Mimo przeprowadzki do Niemiec, a w 1926 r. do Paryża, od roku 1920 do roku 1930 należał do działającego w Wiedniu Hagenbundu. W Paryżu wstawiał w Galerie aux Quatre Chemins (1927), Galerie d'Art de Montparnasse (1928), Bonaparte (1930) i Galerie Zak (1934). W latach 1929–1930 wystawiał razem z twórcami zrzeszonymi w Stowarzyszeniu Artystów Polskich „Rytm”.
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie, 11 listopada 1934)[4]
Przypisy
edytuj- ↑ Marek Gałęzowski: Żydzi w Legionach. Uwarzam Że Historia, 10 listopada 2012. (pol.).
- ↑ Leopold Gottlieb, [w:] Twórcy [online], Culture.pl [dostęp 2017-11-24].
- ↑ CAW ↓, sygn. I.120.1.301a s. 75.
- ↑ M.P. z 1934 r. nr 259, poz. 337 „za zasługi na polu pracy artystycznej”.
Bibliografia
edytuj- Komenda Legionów (Dowództwo Polskiego Korpusu Posiłkowego). Centralne Archiwum Wojskowe. [dostęp 2017-12-08].
- Artur Tanikowski: Wizerunki człowieczeństwa, rytuały powszedniości: Leopold Gottlieb i jego dzieło, Kraków : Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas : Muzeum Historii Żydów Polskich, cop. 2011. ISBN 978-83-242-1625-3.
- Wiktor Krzysztof Cygan, Słownik biograficzny oficerów Legionów Polskich, Warszawa: Gryf, 1992, ISBN 83-85209-08-5, OCLC 749422765.
- Leopold Gottlieb (katalog wystawy), tekst: Artur Tanikowski, Wejman Gallery, Warszawa 2018, ISBN 978-83-951925-1-7.
Linki zewnętrzne
edytuj- Leopold Gottlieb, [w:] Twórcy [online], Culture.pl [dostęp 2024-03-22].
- Grażyna i Przemysław Witekowie „Artyści w strzeleckim zbrojnym ruchu niepodległościowym I wojny światowej”, Oleandry nr. 16 (maj 2005). jozwa22.republika.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-11-25)].
- Malarstwo polskich Żydów w: Zwoje (The Scrolls) 1(26)/2001. zwoje-scrolls.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-10-25)].
- Portret doktora Bera Kupczyka w zasobach Centralnej Biblioteki Judaistycznej
- Leopold Gottlieb – prace w bibliotece Polona