Lista polskich filmów fabularnych nagrodzonych przez Międzynarodową Federację Krytyków Filmowych (1959–1989)

zestawienie nagród filmowych

Lista polskich filmów fabularnych nagrodzonych przez Międzynarodową Federację Krytyków Filmowych (1959–1989). Międzynarodowa Federacja Krytyków Filmowych (FIPRESCI), utworzona w 1925 w Paryżu, nagradza najlepsze filmy (także wyświetlane poza konkursami głównymi, niezależnie od festiwalowego jury) na różnych międzynarodowych festiwalach filmowych[1]. Jeszcze przed wybuchem II wojny światowej w składzie Federacji znajdowali się polscy krytycy filmowi[1], ale dopiero od 1946 FIPRESCI regularnie organizuje własne jury złożone z krytyków filmowych, które typuje najlepsze filmy na prestiżowych wydarzeniach filmowych[1]. Jury FIPRESCI przy danym festiwalu składa się zwykle z trzech do dziewięciu osób, a nagrodą dla filmowca jest dyplom Federacji[2].

Do 1959 żaden polski film fabularny (definiowany w tej liście jako dzieło filmowe dłuższe niż 60 minut, niebędące filmem dokumentalnym, animowanym ani oświatowym) nie otrzymał nagrody FIPRESCI. Precedens ustanowiły: nagrodzony na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji film Popiół i diament (1958) Andrzeja Wajdy, wyróżnione na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Locarno Pożegnania (1958) Wojciecha Jerzego Hasa oraz uhonorowany na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w San Sebastian Zamach (1959) Jerzego Passendorfera, wszystkie zaliczane do polskiej szkoły filmowej[3]. Począwszy od 1959 (roku ustanawiającego precedens), a kończąc na roku 1989 (faktycznej zmianie ustroju dotychczasowej Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej), zaszczytu otrzymania nagrody Federacji dostąpiło 31 polskich filmów fabularnych, przy czym w omawianym okresie najczęściej – czterokrotnie – nagrodę otrzymali Wajda oraz Krzysztof Kieślowski. Więcej niż jednokrotnie w kategorii filmów fabularnych zostali nagrodzeni również Wojciech Jerzy Has oraz Janusz Zaorski (patrz tabela poniżej).

Lista filmów

edytuj

Uwaga: Lista filmów jest posortowana wedle roku produkcji.

Rok Film Reżyser Festiwal
1958 Popiół i diament Andrzej Wajda Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji (1959)[3][4]
1958 Pożegnania Wojciech Jerzy Has Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Locarno (1959)[3][5]
1959 Zamach Jerzy Passendorfer Międzynarodowy Festiwal Filmowy w San Sebastian (1959)[3][6]
1961 Nóż w wodzie Roman Polański Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji (1962)[7][8]
1961 Jak być kochaną Wojciech Jerzy Has Międzynarodowy Festiwal Filmowy w San Francisco (1963)[9][10]
1963 Naganiacz Czesław Petelski, Ewa Petelska Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Locarno (1964)[11][12]
1963 Pasażerka Andrzej Munk Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Cannes (1964)[11][13]
1965 Sublokator Janusz Majewski Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Mannheim i Heidelbergu (1966)[14][15]
1970 Brzezina Andrzej Wajda Międzynarodowe Targi Filmowe i Telewizyjne w Mediolanie (1970)[16][17]
1973 Iluminacja Krzysztof Zanussi Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Locarno (1973)[18][19]
1973 Na wylot Grzegorz Królikiewicz Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Mannheim i Heidelbergu (1973)[18][20]
1974 Zapis zbrodni Andrzej Trzos-Rastawiecki Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Mannheim i Heidelbergu (1974)[21][22]
1976 Człowiek z marmuru Andrzej Wajda Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Cannes (1978)[23][24]
1977 Pani Bovary to ja Zbigniew Kamiński Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Mannheim i Heidelbergu (1977)[23][25]
1977 Pokój z widokiem na morze Janusz Zaorski Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Locarno (1978)[26][27]
1978 Aktorzy prowincjonalni Agnieszka Holland Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Cannes (1980)[28][29]
1979 Amator Krzysztof Kieślowski Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Moskwie (1979)[30][31]
1979 Dyrygent Andrzej Wajda Międzynarodowy Festiwal Filmowy w San Sebastian (1980)[32][33]
1979 Kung-fu Janusz Kijowski Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Locarno (1980)[32][34]
1980 Bez miłości Barbara Sass Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Mannheim i Heidelbergu (1980)[32][35]
1981 Dreszcze Wojciech Marczewski Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie (1982)[36][37]
1981 Wielki bieg Jerzy Domaradzki Festiwal Filmowy w Montrealu (1987)[38][39]
1982 Matka Królów Janusz Zaorski Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie (1988)[40][41]
1983 Nadzór Wiesław Saniewski Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Mannheim i Heidelbergu (1985)[42][43]
1984 Kobieta w kapeluszu Stanisław Różewicz Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Moskwie (1985)[42][44]
1984 Yesterday Radosław Piwowarski Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji (1985)[42][45]
1986 Siekierezada Witold Leszczyński Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie (1987)[38][46]
1986 Bohater roku Feliks Falk Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Moskwie (1987)[38][47]
1987 Krótki film o zabijaniu Krzysztof Kieślowski Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Cannes (1987)[40][48]
1988 Krótki film o miłości Krzysztof Kieślowski Międzynarodowy Festiwal Filmowy w San Sebastian (1988)[40][49]
1988 Dekalog[a] Krzysztof Kieślowski Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji (1989)[50][51]

Zobacz też

edytuj
  1. Cykl filmów, uwzględniony tu jako pełnometrażowy film fabularny.

Przypisy

edytuj
  1. a b c History [online], FIPRESCI [dostęp 2020-02-22] (ang.).
  2. FIPRESCI Prize [online], FIPRESCI [dostęp 2020-02-22] (ang.).
  3. a b c d Hendrykowska 2012 ↓, s. 235.
  4. Ashes And Diamonds – Andrzej Wajda [online], Culture.pl [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  5. Farewell [online], Akademia Polskiego Filmu [dostęp 2022-09-10].
  6. 7th San Sebastian International Film Festival [online], FIPRESCI [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  7. Hendrykowska 2012 ↓, s. 255.
  8. Knife in the Water – Roman Polański [online], Culture.pl [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  9. Hendrykowska 2012 ↓, s. 261.
  10. How To Be Loved – Films – Studio Filmowe Kadr [online], sfkadr.com [dostęp 2022-09-10].
  11. a b Hendrykowska 2012 ↓, s. 267.
  12. Naganiacz [online], Akademia Polskiego Filmu [dostęp 2022-09-10].
  13. The Passenger – Andrzej Munk [online], Culture.pl [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  14. Hendrykowska 2012 ↓, s. 282.
  15. Joanna Boros, Janusz Majewski [online], dzieje.pl, 31 grudnia 2013 [dostęp 2022-09-10] (pol.).
  16. Hendrykowska 2012 ↓, s. 307.
  17. Birchwood [online], Akademia Polskiego Filmu [dostęp 2022-09-10].
  18. a b Hendrykowska 2012 ↓, s. 328.
  19. The Illumination – Krzysztof Zanussi [online], Culture.pl [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  20. Na wylot [online], Akademia Polskiego Filmu [dostęp 2022-09-10].
  21. Hendrykowska 2012 ↓, s. 337.
  22. Andrzej Trzos-Rastawiecki [online], Akademia Polskiego FIlmu [dostęp 2022-09-10].
  23. a b Hendrykowska 2012 ↓, s. 359.
  24. Man of Marble – Andrzej Wajda [online], Culture.pl [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  25. Madame Bovary, That’s Me – Films – Studio Filmowe Kadr [online], sfkadr.com [dostęp 2022-09-10].
  26. Hendrykowska 2012 ↓, s. 367.
  27. 31st Locarno International Film Festival [online], FIPRESCI [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  28. Aktorzy prowincjonalni [online], FilmPolski [dostęp 2020-02-22].
  29. Provincial Actors – Films – Studio Filmowe Kadr [online], sfkadr.com [dostęp 2022-09-10].
  30. Hendrykowska 2012 ↓, s. 374.
  31. Camera Buff [online], Akademia Polskiego Filmu [dostęp 2022-09-10].
  32. a b c Hendrykowska 2012 ↓, s. 382.
  33. The Orchestra Director | Polish Film Festival in Los Angeles [online] [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  34. 33rd Locarno International Film Festival [online], FIPRESCI [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  35. 29th International Filmfestival Mannheim-Heidelberg [online], FIPRESCI [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  36. Hendrykowska 2012 ↓, s. 401.
  37. Shivers – Wojciech Marczewski [online], Culture.pl [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  38. a b c Hendrykowska 2012 ↓, s. 438.
  39. 11st Montreal World Film Festival [online], FIPRESCI [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  40. a b c Hendrykowska 2012 ↓, s. 447.
  41. Matka Królów [online], Culture.pl [dostęp 2022-09-10] (pol.).
  42. a b c Hendrykowska 2012 ↓, s. 423.
  43. 34th International Filmfestival Mannheim-Heidelberg [online], FIPRESCI [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  44. 14th Moscow International Film Festival [online], FIPRESCI [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  45. 42nd Venice Film Festival [online], FIPRESCI [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  46. 37th Berlinale – Berlin International Film Festival [online], FIPRESCI [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  47. 15th Moscow International Film Festival [online] [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  48. A Short Film About Killing (Decalogue V) – Krzysztof Kieślowski [online], Culture.pl [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  49. A Short Film About Love [online], Akademia Polskiego Filmu [dostęp 2022-09-10].
  50. Hendrykowska 2012 ↓, s. 455.
  51. Nellie Andreeva, Entertainment One To Produce NBC Limited Series ‘The Decalogue’ [online], Deadline, 17 lutego 2015 [dostęp 2022-09-10] (ang.).

Bibliografia

edytuj
  • Małgorzata Hendrykowska, Kronika kinematografii polskiej 1895–2011, Poznań: Ars Nova, 2012, ISBN 978-83-87433-83-3.

Linki zewnętrzne

edytuj