Wikipedia

Lubuska Brygada WOP

Lubuska Brygada Wojsk Ochrony Pogranicza (LBWOP) – zlikwidowana brygada Wojsk Ochrony Pogranicza pełniąca służbę na granicy państwowej z Niemiecką Republiką Demokratyczną.

Lubuska Brygada WOP
Ilustracja
Emblemat brygady
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1958

Rozformowanie

listopad 1989

Nazwa wyróżniająca

Lubuska

Tradycje
Nadanie sztandaru

1963

Rodowód

9 Brygada WOP

Kontynuacja

Lubuski Oddział SG

Dowódcy
Pierwszy

płk Stanisław Czesławski

Ostatni

płk Andrzej Żurek

Organizacja
Kryptonim

Refren[a]

Dyslokacja

Krosno Odrzańskie

Formacja

Wojska Ochrony Pogranicza

Odznaczenia
Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego
Koszary Lubuskiej Brygady WOP[b]

Formowanie i zmiany organizacyjne edytuj

9 Lubuska Brygada WOP została sformowana na podstawie zarządzenia ministra spraw wewnętrznych nr 075/58 z 22 kwietnia 1958, na bazie 9 Brygady WOP [1].

W 1961 dowództwo posiadało kryptonim Refren.

W 1962 wprowadzono nowy plan mobilizacyjny PM–62. Zakładał on na wypadek wojny znaczne rozwiniecie jednostki. Zgodnie z etatem czasu „P”, 1 lipca 1965 Brygada liczyła 2988 żołnierzy, a etat czasu „W” przewidywał 3971 żołnierzy[2]. W ramach zadań mobilizacyjnych jednostka mobilizowała 1 zapasowy batalion WOP[2].

31 maja 1968 przeformowano brygadę z etatu 352/70 na etat 33/11 o stanie osobowym 2823 żołnierzy i 51 pracowników cywilnych[c].

Lubuska Brygada WOP rozformowana została w listopadzie 1989. Lewy odcinek na Nysie Łużyckiej został przekazany Łużyckiej Brygadzie WOP w Lubaniu Śląskim, zaś prawy odcinek na Odrze Pomorskiej Brygadzie WOP w Szczecinie. Na bazie dowództwa Lubuskiej Brygady WOP został utworzony Ośrodek Szkolenia Wojsk Ochrony Pogranicza w Krośnie Odrzańskim.

Zarządzeniem nr 012 Komendanta Głównego Straży Granicznej z 7 maja 1991 w sprawie rozwiązania jednostek WOP oraz utworzenia jednostek organizacyjnych Straży Granicznej Minister Spraw Wewnętrznych polecił z dniem 16 maja 1991 rozwiązać Ośrodek Szkolenia WOP w Krośnie Odrzańskim istniejący według etatu nr 44/0140 o stanie osobowym na okres „W” 844 żołnierzy i 32 pracowników cywilnych oraz na okres „P” 657 żołnierzy i 32 pracowników cywilnych[3]. Na jego bazie powstał Lubuski Oddział Straży Granicznej w Krośnie Odrzańskim[4].

Struktura organizacyjna edytuj

W 1976 strażnice i GPK podlegały bezpośrednio pod sztab brygady, a w miejsce dawnych batalionów zorganizowano:

  • Ośrodek Szkolenia – Słubice
  • Ośrodek Szkolenia – Gubin
  • Batalion odwodowy – Tuplice.

Oficerowie brygady edytuj

Dowódcy brygady[5]
płk Stanisław Czesławski 1.12.1956–5.02.1963
płk Kazimierz Weron 6.02.1963–17.06.1970
płk Walerian Mikołajczak 18.06.1970–18.06.1982
płk Andrzej Żurek 16.12.1982–1989
Kierownicy sekcji KRG[6]
kpt. Longin Wasilewicz
mjr Rudolf Wołkowski
mjr Władysław Kwinta
ppłk Tadeusz Styła
ppłk Stanisław Kwinta
ppłk Waldemar Markun

Symbole brygady edytuj

Wojewódzki Komitet Obchodów 20-lecia LWP w Zielonej Górze w związku ze zmianą wzoru sztandarów wojskowych wystąpił z inicjatywą ufundowania dla brygady lubuskiej nowego sztandaru[7].

21 lipca 1963 przed gmachem Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Zielonej Górze odbyła się uroczystość wręczenia sztandaru. Sztandar z rąk dowódcy WOP otrzymał dowódca Lubuskiej Brygady WOP ppłk dypl. Kazimierz Weron, a następnie przekazał go dla pocztu sztandarowego[8].

Medale i odznaki honorowe przyznane Lubuskiej Brygadzie WOP edytuj

 
Sztandar brygady
  • Złota odznaka honorowa „Za zasługi dla rozwoju województwa zielonogórskiego” − 1965[9]
  • Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego − 1966
  • „Złoty znak” Związku Ochotniczych Straży Pożarnych − 1969
  • Odznaka „Za Zasługi dla ZBoWiD” − 1969
  • Krzyż „Za Zasługi dla ZHP” − 1971
  • Medal pamiątkowy 25-lecia ORMO − 1971
  • Medal „Za zasługi w ochronie granic PRL” − 1973
  • Brązowy medal 30-lecia LWP − 1973
  • Medal pamiątkowy 200 rocznicy Komisji Edukacji Narodowej − 1974
  • Złota Odznaka „Zasłużony Działacz LOK” − 1974
  • Zasłużony Honorowy Dawca Krwi PCK − 1975
  • Medal „Za zasługi dla LOK” − 1977
  • Złota odznaka honorowa „Za zasługi dla województwa gorzowskiego” − 1978
  • Medal pamiątkowy z okazji 35 rocznicy LWP − 1978.

Przekształcenia edytuj

2 Oddział Ochrony Pogranicza → 2 Poznański Oddział WOP → 10 Brygada Ochrony Pogranicza → 9 Brygada WOP → 9 Lubuska Brygada WOP → Lubuska Brygada WOP → Ośrodek Szkolenia WOP w Krośnie Odrzańskim → Lubuski Oddział Straży Granicznej → Nadodrzański Oddział Straży Granicznej.

Galeria edytuj

  •  
    Pieczątka Lubuskiej Brygady WOP
  •  
    Dawne koszary WOP w Gubinie
  •  
    Dawny magazyn WOP w Słubicach
  •  
    Pamiątkowy medal GPK Gubin
  •  
    Brosza LBWOP

Uwagi edytuj

  1. ↑ Kryptonim brygady w 1961.
  2. ↑ Widok budynków koszarowych z okresu późniejszego (2009).
  3. ↑ Zarządzenie szefa Wojsk Ochrony Pogranicza nr 015/WOP z 25.03.1968.
  4. ↑ Strukturę organizacyjną brygady podano za (Jackiewicz 1998 ↓, s. 52).

Przypisy edytuj

  1. ↑ Jackiewicz 1998 ↓, s. 52.
  2. ↑ a b Goryński 2021 ↓, s. 185.
  3. ↑ Goryński 2012 ↓, s. 197.
  4. ↑ Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z 28 stycznia 2020 w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o Straży Granicznej (Dz.U. 2020. poz. 305). dziennikustaw.gov.pl, 2020-02-26. [dostęp 2020-03-22]. (pol.).
  5. ↑ Błażej 1985 ↓, s. 149.
  6. ↑ Jarmoliński 2013 ↓, s. 158.
  7. ↑ Błażej 1985 ↓, s. 99.
  8. ↑ Błażej 1985 ↓, s. 100.
  9. ↑ Błażej 1985 ↓, s. 148.

Bibliografia edytuj

  • Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
  • Grzegorz Goryński: Trudne początki – nieznane dokumenty dotyczące narodzin Straży Granicznej i ruchu związkowego. W: Biuletyn 1–2/2012. T. Z historii ochrony granic. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej, 2012, s. 153–204.
  • Grzegorz Goryński. Plany mobilizacyjne Wojsk Ochrony Pogranicza okresu zimnej wojny – zadania na rzecz MON. „Biuletyn Historyczny Muzeum Marynarki Wojennej”. 36/2021, 2021. Gdynia: Muzeum Marynarki Wojennej. ISSN 0137-5539. 
  • Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza (1945-1991). Krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
  • Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945-1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
  • Józef Ostrowski: Lubuska Brygada Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1989. Ludzie – wydarzenia. Krosno Odrzańskie: Drukarnia Dem-druk w Lubsku, 2005.
  • Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Gubińskiej, Gubińskie Towarzystwo Kultury czerwiec 2010 – Kalendarium Gubina 1945–2009 ISBN 978-83-927655-6-1
  • Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949…. Gubin: Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Gubińskiej, 2011, s. 101. ISBN 978-83-88059-54-4.
  • Andrzej Błażej: Zarys dziejów Lubuskiej Brygady WOP (1945–1985). Krosno Odrzańskie: 1985.
  • ASGr.Historia Lubuskiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza. Krosno Odrzańskie 1965
  • Tadeusz Jarmoliński: Kontrola ruchu granicznego w Polsce w latach 1945 – 1990. Warszawa–Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej im. Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego ul. Marszałka Józefa Piłsudskiego 92; 75-531 Koszalin, 2013.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lubuska_Brygada_WOP&oldid=73130635”