Macica (łac. uterus) – narząd żeńskiego układu rozrodczego, w którym zachodzi rozwój embrionalny kręgowców lub odcinek dróg rodnych bezkręgowców, w którym gromadzone są jaja przechodzące wstępny rozwój.

Macica
Uterus
Uterus
Ilustracja
Przekrój czołowy przez macicę
Ilustracja
Przekrój strzałkowy przez układ rozrodczy.
Narządy

Żeński układ płciowy

Tętnice

tt. jajowodowa, tt. maciczna, gałęzie spiralne t. macicznej

Żyły

żż. maciczne

Prekursor

przewody Müllera

Rycina przedstawiająca układ rozrodczy klaczy, macica zaznaczona cyfrą 3.

Bezkręgowce edytuj

Odcinek dróg rodnych samicy, w którym zostają zgromadzone jaja i przechodzą bruzdkowanie. U widłonogów w macicy jaja są zaopatrywane w żółtko. U niektórych wirków i nicieni formowane są tu osłonki lub torebki jajowe. U przywr i tasiemców macica jest magazynem jaj, które przesuwając się w niej stopniowo dojrzewają. U niektórych tasiemców macica nie ma ujścia i w niej ostatecznie gromadzą się wszystkie jaja. W związku z tym jest ona bardzo obszerna i stanowi większą część dojrzałego członu tasiemca. Jaja zostają wydalone wtedy razem z całym członem.

Kręgowce edytuj

Odcinek leżący między jajowodami (oviductus) i pochwą (vagina). Nie jest pewne, czy macice różnych kręgowcównarządami homologicznymi.

U kręgowców niższych trudno jest zlokalizować macicę, jest ona odcinkiem przewodów Müllera. U torbaczy i łożyskowców przewody te wyraźnie różnicują się na kolejne odcinki dróg rodnych w tym macicę. U niektórych ssaków (w tym mrówników) spotykamy tzw. macicę podwójną (uterus duplex). Zrośnięcie macicy prawej i lewej przed ujściem pochwy występuje u niektórych gryzoni i drapieżnych – jest ona określana mianem macicy dwudzielnej (uterus bipartitus). U kopytnych i małpiatek występuje tzw. macica dwurożna (uterus bicornis), czyli macica (prawa i lewa) zrośnięta na dłuższym odcinku. Spośród zwierząt domowych mięsożerne, przeżuwacze i świnie mają macicę dwurożną przegrodową z przegrodą zwaną żaglem macicy, konie natomiast wyróżnia macica dwurożna bezprzegrodowa[1]. U leniwców, pancerników i antropoidów macica jest pojedyncza (uterus simplex) czyli prawa i lewa uległa całkowitemu zrośnięciu.

U kręgowców żyworodnych macica jest silnie umięśniona i rozciągliwa, w jej błonie następuje zagnieżdżanie (Implantacja (fizjologia)) i rozwój zarodka. Macica stanowi ochronę dla zarodka i pośredniczy w przekazywaniu substancji odżywczych i oddechowych (łożysko). Jej skurcze są głównym czynnikiem wydalającym płód z organizmu matki (poród).

Człowiek edytuj

Osobny artykuł: Macica człowieka.

Prawidłowa macica kobiety składa się z trzech części:

Galeria edytuj

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Helena Przespolewska, Henryk Kobryń, Tomasz Szara & Bartłomiej J. Bartyzel: Podstawy anatomii zwierząt domowych. Warszawa: PWN, 2014, s. 117. ISBN 978-83-62815-22-7.

Linki zewnętrzne edytuj