Macica

Macica
Uterus
	Uterus
	; Przekrój czołowy przez macicę ludzką
	; Przekrój strzałkowy przez układ rozrodczy kobiety. Legenda: 1. Więzadło obłe macicy; 2. Macica; 3. Jama macicy; 4. Jelitowa powierzchnia macicy; 5. Powierzchnia pęcherzowa; 6. Dno macicy; 7. Trzon macicy; 8. Fałdy pierzaste kanału szyjki macicy; 9. Kanał szyjki; 10. Warga tylna; 11. Ujście zewnętrzne macicy; 12. Cieśń macicy; 13. Nadpochwowa część szyjki macicy; 14. Pochwowa część szyjki macicy; 15. Warga przednia; 16. Szyjka macicy
Narządy	Żeński układ płciowy
Tętnice	tt. jajowodowa, tt. maciczna, gałęzie spiralne t. macicznej
Żyły	żż. maciczne
Prekursor	przewody Müllera
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ten artykuł od 2007-12 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Macica (łac. uterus^[1]) – narząd żeńskiego układu rozrodczego, w którym zachodzi rozwój embrionalny kręgowców (najwyraźniej rozwinięta jest u torbaczy i łożyskowców)^[2]^[3] lub odcinek dróg rodnych bezkręgowców, w którym gromadzone są jaja przechodzące wstępny rozwój^[4].

Bezkręgowce

U bezkręgowców jest to odcinek dróg rodnych samicy, w którym zostają zgromadzone jaja i przechodzą bruzdkowanie. U widłonogów w macicy jaja są zaopatrywane w żółtko. U niektórych wirków i nicieni formowane są tu osłonki lub torebki jajowe. U przywr i tasiemców macica jest magazynem jaj, które przesuwając się w niej stopniowo dojrzewają. U niektórych tasiemców macica nie ma ujścia i w niej ostatecznie gromadzą się wszystkie jaja. W związku z tym jest ona bardzo obszerna i stanowi większą część dojrzałego członu tasiemca. Jaja zostają wydalone wtedy razem z całym członem.

Kręgowce

U kręgowców macica to odcinek leżący między jajowodami (oviductus) i pochwą (vagina). Nie jest pewne, czy macice różnych kręgowców są narządami homologicznymi^[3].

U kręgowców niższych trudno jest zlokalizować macicę, jest ona odcinkiem przewodów Müllera. U torbaczy i łożyskowców przewody te wyraźnie różnicują się na kolejne odcinki dróg rodnych, w tym macicę. U niektórych ssaków (w tym mrówników) występuje macica podwójna (uterus duplex). Zrośnięcie macicy prawej i lewej przed ujściem pochwy występuje u niektórych gryzoni i drapieżnych – jest ona określana mianem macicy dwudzielnej (uterus bipartitus). U kopytnych i małpiatek występuje macica dwurożna (uterus bicornis), czyli macica (prawa i lewa) zrośnięta na dłuższym odcinku^[3]. Spośród zwierząt domowych mięsożerne, przeżuwacze i świnie mają macicę dwurożną przegrodową z przegrodą zwaną żaglem macicy, konie natomiast wyróżnia macica dwurożna bezprzegrodowa^[5]. U leniwców, pancerników i antropoidów macica jest pojedyncza (uterus simplex) czyli prawa i lewa uległa całkowitemu zrośnięciu^[3].

U łożyskowców macica jest silnie umięśniona i rozciągliwa^[2], w jej błonie następuje zagnieżdżanie (implantacja) i rozwój zarodka. Macica stanowi ochronę dla zarodka i pośredniczy w przekazywaniu substancji odżywczych i oddechowych (łożysko). Jej skurcze są głównym czynnikiem wydalającym płód z organizmu matki (poród).

Człowiek

Osobny artykuł: Macica człowieka.

Prawidłowa macica kobiety składa się z trzech części:

trzon macicy (corpus uteri) pokryty od zewnątrz otrzewną
cieśń macicy (isthmus uteri) jest miejscem przejścia trzonu macicy w jej szyjkę
szyjka macicy (cervix uteri) składająca się z części nadpochwowej i pochwowej

Galeria – macica człowieka

Układ rozrodczy (żeński)
Rycina przedstawiająca macicę z podręcznika do anatomii Graya
Ukrwienie tętnicze macicy
Ukrwienie żylno-tętnicze macicy

Zobacz też

Przypisy

↑ Polska Akademia Nauk Wydział NaukP.A.N.W.N. Medycznych, Wielki słownik medyczny, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 1996, s. 697, ISBN 83-200-1923-0 .
↑ ^a ^b Halina Wojciechowska: macica samic ssaków. W: Encyklopedia biologiczna. Czesław Jura, Halina Krzanowska (red). T. VI: Ks–Mn. Kraków: Agencja Publicystyczno-Wydawnicza Opres, 1998, s. 230–231. ISBN 83-85909-45-1.
↑ ^a ^b ^c ^d HenrykH. Szarski HenrykH., Narządy rozrodcze, [w:] HenrykH. Szarski (red.), Anatomia porównawcza kręgowców. Część druga, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987, s. 722–734, ISBN 83-01-02274-4 .
↑ Czesław Jura: macica. W: Encyklopedia biologiczna. Czesław Jura, Halina Krzanowska (red). T. VI: Ks–Mn. Kraków: Agencja Publicystyczno-Wydawnicza Opres, 1998, s. 230. ISBN 83-85909-45-1.
↑ Helena Przespolewska, Henryk Kobryń, Tomasz Szara & Bartłomiej J. Bartyzel: Podstawy anatomii zwierząt domowych. Warszawa: PWN, 2014, s. 117. ISBN 978-83-62815-22-7.

[WSM-1] Polska Akademia Nauk Wydział NaukP.A.N.W.N. Medycznych, Wielki słownik medyczny, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 1996, s. 697, ISBN 83-200-1923-0 .

[EncyBio6a-2] Halina Wojciechowska: macica samic ssaków. W: Encyklopedia biologiczna. Czesław Jura, Halina Krzanowska (red). T. VI: Ks–Mn. Kraków: Agencja Publicystyczno-Wydawnicza Opres, 1998, s. 230–231. ISBN 83-85909-45-1.

[Szarski-3] HenrykH. Szarski HenrykH., Narządy rozrodcze, [w:] HenrykH. Szarski (red.), Anatomia porównawcza kręgowców. Część druga, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987, s. 722–734, ISBN 83-01-02274-4 .

[EncyBio6b-4] Czesław Jura: macica. W: Encyklopedia biologiczna. Czesław Jura, Halina Krzanowska (red). T. VI: Ks–Mn. Kraków: Agencja Publicystyczno-Wydawnicza Opres, 1998, s. 230. ISBN 83-85909-45-1.

[pa-5] Helena Przespolewska, Henryk Kobryń, Tomasz Szara & Bartłomiej J. Bartyzel: Podstawy anatomii zwierząt domowych. Warszawa: PWN, 2014, s. 117. ISBN 978-83-62815-22-7.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]