Marek Waleriusz Messala Korwinus

rzymski polityk

Marcus Valerius Messala Corvinus (ur. 64 p.n.e., zm. 8[1]) – polityk rzymski, mówca i mecenas literatów. Syn Marka Waleriusza Messali Nigra konsula w 61 p.n.e.

Relief z Pałacu Krasińskich w Warszawie ze sceną triumfu Marka Waleriusza Korwinusa

Kariera polityczna

edytuj

Według Cycerona kształcił się między innymi w Atenach, gdzie poznał Horacego. Przywiązany do zasad republikańskich. W okresie między zabójstwem Cezara a uformowaniem się II Triumwiratu wrócił do Italii. Związał się ze stronnictwem senatorskim, a w szczególności z jednym z przywódców spisku antycezariańskiego, Gajuszem Kasjuszem. Został umieszczony przez triumwirów na listach proskrypcyjnych, gdy jednak wykazano jego nieobecność w Rzymie w czasie spisku, jego imię zostało wymazane z tych list a on sam otrzymał propozycję zachowania majątku i zapewnienie bezpieczeństwa. Messala odrzucił tę propozycję i podążył z Kasjuszem na Wschód, biorąc udział w wojnie domowej po stronie republikańskiej. W czasie bitwy pod Filippi był trzecim co do ważności dowódcą po Brutusie i Kasjuszu. W pierwszym dniu bitwy uzyskał przewagę nad flanką dowodzoną przez Oktawiana i szturmował nawet jego obóz. Po śmierci Brutusa i Kasjusza zebrał uciekinierów na wyspie Tazos i zorganizował ich pod swoim dowództwem. Zaakceptował wraz z nimi honorowe warunki zaproponowane przez Antoniusza i przyłączył się do jego sił. Wkrótce widząc zgubny wpływ Kleopatry na Antoniusza i przewidując jego porażkę, po raz kolejny zmienił front, przyłączając się do Augusta. Oddał mu znaczne usługi w walkach na Sycylii w 36 p.n.e., w wojnie z alpejskim plemieniem Salassenów w 34 p.n.e., w bitwie pod Akcjum w 31 p.n.e. Dekretem senatu Antoniuszowi odebrano konsulat i na wakujące miejsce jako konsul zastępczy (‘consul suffectus’) został wybrany Messala. Pod Akcjum dowodził centrum floty, a potem na Wschodzie likwidował pozostałości sił Antoniusza. W latach 28–27 był namiestnikiem Akwitanii w randze prokonsula, za swoje osiągnięcia w tej prowincji uzyskał triumf. Potem był prefektem w Azji Mniejszej. W 30 p.n.e. był wnioskodawcą przyznania przez senat Augustowi tytułu „Ojca ojczyzny” (‘Pater Patriae’). W 27 p.n.e. wycofał się z życia publicznego i zajmowania jakichkolwiek stanowisk, z wyjątkiem członkostwa w kolegium augurów.

Twórczość literacka i mecenat

edytuj

Waleriusz Messala był historykiem, poetą, gramatykiem i uznanym mówcą. Napisał między innymi komentarze do wojny domowej po śmierci Cezara, które stały się ważnym źródłem dla Swetoniusza i Plutarcha. Jako mówca był przedstawicielem okresu przejściowego, w którym zanikała sztuka przemawiania na forum do tłumów na rzecz finezyjnych, retorycznie cyzelowanych mów skierowanych do wybranego audytorium senatu czy dworu cesarskiego. Ceniono go w następnych pokoleniach bardziej niż Cycerona.

Polityczne znaczenie, bogactwo odziedziczone i powiększone w czasie wojen domowych, przychylność najpierw Antoniusza, a potem Augusta sprawiły, że Messala był ważną osobistością swoich czasów. Mógł dzięki temu stać się skutecznym patronem literatów. Długoletnią przyjaźnią był związany z Horacym. Zgromadził wokół siebie grono poetów, elegików, z których najwybitniejszym był Tibullus.

Potomkowie

edytuj
Marek Waleriusz Messala Korwinus
konsul zastępczy 31 p.n.e.; mówca
1. Kalpurnia
2. Aurelia
 
 
 
Marek Aureliusz Kotta Messalinus Maximus
Marek Waleriusz Messala Messalinus
Waleria
1. Tytus Statyliusz Taurus
 
 
 
Marek Aureliusz Kotta Maksimus
Waleria
1. Lucjusz Wipstaniusz Gallus
Marek Waleriusz Messala
konsul 20 n.e.
Tytus Statyliusz Taurus Korwinus
konsul 45 n.e.
Tytus Statyliusz Taurus
konsul 44 n.e.
Statilia Messalina
1. Lucjusz Waleriusz Katullus
 
 
 
Marek Messala Wipstaniusz Gallus
konsul zastępczy 48 n.e.
Lucjusz Wipstaniusz Poplikola
konsul 49 n.e.
Marek Waleriusz Mesala Korwinus
konsul w 58 n.e.
Lucjusz Waleriusz Katullus Messalinus
konsul 73 n.e.
Statilia Messalina
1. Neron
 
 
 
Wipstaniusz Messala
trybun militarny 69 n.e.
 
 
 
Lucjusz Wipstaniusz Messala
konsul 115 n.e.
 
 
 
Lucjusz Wipstaniusz Messala Poplikola

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Valerius Messalla Corvinus, Marcus – Oxford Reference [online], oxfordreference.com [dostęp 2024-04-24] (ang.).