Marian Kołodziej

polski scenograf teatralny i filmowy

Marian Kołodziej (ur. 6 grudnia 1921 w Raszkowie, zm. 13 października 2009 w Gdańsku[1]) – polski artysta plastyk, scenograf teatralny i filmowy.

Marian Kołodziej
Ilustracja
Autor rysunku: Edward Knapczyk
Data i miejsce urodzenia

6 grudnia 1921
Raszków

Data i miejsce śmierci

13 października 2009
Gdańsk

Narodowość

polska

Dziedzina sztuki

plastyka, scenografia

Odznaczenia
Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”

Życie i twórczość

edytuj

Przed II wojną światową uczył się w Gimnazjum Męskim im. Piłsudskiego w Ostrowie Wielkopolskim.

W 1940 został jednym z pierwszych więźniów niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz (numer obozowy 432)[2]. Do 1945 był więziony jeszcze w Groß-Rosen, Buchenwaldzie, Sachsenhausen i Mauthausen-Gusen.

Po wojnie ukończył studia na wydziale scenografii Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Brał udział w zajęciach z grafiki i malarstwa. Jego mistrzem był profesor Karol Frycz. Po ukończeniu studiów podjął pracę w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku, gdzie pracował do czasu przejścia na emeryturę. Dla Teatru Wybrzeże zrealizował blisko 200 scenografii. Realizował również scenografię dla innych teatrów w Polsce, m.in. dla sztuk reżyserowanych przez Adama Hanuszkiewicza, Kazimierza Kutza, Stanisława Różewicza oraz dla filmów Westerplatte, Krzyż Walecznych i innych.

 
Ołtarz papieski projektu Mariana Kołodzieja, obecnie znajdujący się w gdańskim Matemblewie
 
„Klisze pamięci” w Harmężach

Był twórcą ołtarza papieskiego w Gdańsku podczas pielgrzymek papieża Jana Pawła II w latach 1987 i 1999. W 1997 został Honorowym Obywatelem Miasta Gdańska. W ostatnich latach w swojej twórczości zaczął poruszać tematykę obozową. Stworzył cykle prac, odwołujących się do osobistych przeżyć z pobytu artysty w KL Auschwitz-Birkenau, których stała wystawa pt. „Klisze pamięci – labirynty” znajduje się we franciszkańskim Centrum św. Maksymiliana w Harmężach koło Oświęcimia[3].

W 2004 w Nadbałtyckim Centrum Kultury przedstawił wystawę cyklu portretów „A to Polska właśnie. Theatrum Mariana Kołodzieja”, przedstawiających znanych polityków, biznesmenów i artystów, pokazując ich w krzywym subiektywnym zwierciadle swojej sztuki.

6 lutego 2006, podczas uroczystości w siedzibie Nadbałtyckiego Centrum Kultury w Gdańsku, odebrał z rąk sekretarza stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa NarodowegoJarosława Sellina, nadany przez ministra Kazimierza Michała Ujazdowskiego Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[4].

13 października 2009 w wieku 88 lat zmarł w szpitalu w Gdańsku. 23 października prochy artysty spoczęły w podziemiach kościoła oo. franciszkanów pw. Matki Bożej Niepokalanej w Harmężach[5].

Był żonaty z Haliną Słojewską, aktorką Teatru Wybrzeże.

Nagrody

edytuj
  • Laureat Nagrody Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury (za 1995)[6]
  • Laureat Laureatów Nagrody Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury (za 2002)[7]

Upamiętnienie

edytuj

W 2021 został patronem jednego z gdańskich tramwajów[8].

Linki zewnętrzne

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Zmarł Marian Kołodziej. Wprost 24, 2009-10-14. [dostęp 2009-10-14].
  2. Marian Kołodziej, [w:] Twórcy [online], Culture.pl [dostęp 2009-10-14].
  3. „Klisze pamięci - labirynty” Mariana Kołodzieja. [dostęp 2020-02-03].
  4. Medale „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Nadbałtyckie Centrum Kultury, 6 lutego 2006. [dostęp 2011-06-29].
  5. Pogrzeb Mariana Kołodzieja [online], dziennikbaltycki.pl, 19 listopada 2009 [dostęp 2009-11-19].
  6. Splendor Gedanensis 2016. Dali najwięcej gdańskiej kulturze
  7. Laureaci Nagrody Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury. gdansk.pl, 2016-06-23. [dostęp 2016-06-23]. (pol.).
  8. Instytut Teatralny, Gdańsk. Marian Kołodziej patronem tramwaju | e-teatr.pl [online], Teatr w Polsce - polski wortal teatralny [dostęp 2023-06-13] (pol.).