Muhammad Ali Jinnah
Muhammad Ali Jinnah (urdu: محمد على جناح, ur. 25 grudnia 1876 w Karaczi w ówczesnych Indiach Brytyjskich, zm. 11 września 1948 tamże) – polityk indyjski i pakistański, z zawodu adwokat. Znany jest także jako Wielki Prowadzący (urdu: قائد اعظم - Kuaid-e-Azam) lub Ojciec Narodu (Baba-e-Kaum).
| ||
 1945 | ||
| Data i miejsce urodzenia | 25 grudnia 1876 Karaczi | |
| Data i miejsce śmierci | 11 września 1948 Karaczi | |
| Gubernator generalny Pakistanu | ||
| Okres | od 11 sierpnia 1947 do 11 września 1948 | |
| Przynależność polityczna | Liga Muzułmańska | |
| Poprzednik | Louis Mountbatten | |
| Następca | Khawaja Nazimuddin | |
| ||
ŻyciorysEdytuj
Jego ojczystym językiem, tak jak Mahatmy Gandhiego, „ojca Indii”, był gudźarati. Ukończył Christian Society High School w Karaczi. W 1893 wyjechał do Londynu do pracy. W 1894 zaczął tam studia prawnicze. Miał 2 siostry: Fatimę Jinnah i Szirin Bai. Od 1897 odbywał praktykę adwokata w Bombaju. Od 1910 należał do Zgromadzenia Prawodawczego przy wicekrólu. Od 1913 do 1928 prowadził działania na rzecz współpracy między Indyjskim Kongresem Narodowym (INC, był również jego członkiem) a Ligą Muzułmańską (wstąpił do niej w 1913).
Pakistański bohater narodowy. Przywódca muzułmanów w Indyjskim Kongresie Narodowym oraz długoletni przewodniczący Ligi Muzułmańskiej. W 1930 roku zerwał współpracę z Gandhim, oskarżając Indyjski Kongres Narodowy o prowadzenie polityki w duchu hinduskiego nacjonalizmu, i inspirując się myślą Muhammada Ikbala stworzył koncepcję utworzenia z północnych prowincji indyjskich oddzielnego państwa dla muzułmanów – Pakistanu. Projekt utworzenia Pakistanu jako osobnego państwa muzułmańskiego ogłosił w 1940 r. na posiedzeniu Ligi Muzułmańskiej w Lakhnau[1].
Jinnah był jednym z głównych orędowników podziału Indii na dwa niezależne państwa - Indie i Pakistan. Reprezentował muzułmanów i poprzez skoncentrowane działania dążąc do tego, aby Liga Muzułmańska stała się jedynym reprezentantem interesów muzułmanów indyjskich[1], pomimo że sam nie był szczególnie praktykującym wyznawcą Allaha[potrzebny przypis].
W trakcie toczonych od 1946 r. pomiędzy Wielką Brytanią, Indyjskim Kongresem Narodowym i Ligą Muzułmańską negocjacji nad kształtem przyszłości Indii uparcie blokował wszystkie propozycje nieobejmujące powstania dwóch osobnych państw i stosował radykalne środki, m.in. w postaci Dnia Akcji Bezpośredniej, które doprowadziły ostatecznie do podziału dawnej kolonii. Po uchwaleniu przez brytyjski parlament niepodległości Indii i Pakistanu został pierwszym gubernatorem generalnym Pakistanu i był nim do swojej śmierci[1].
Pisma Jinnaha znajdują się w Archiwum Narodowym w Islamabadzie i wpisane są na listę najważniejszych dokumentów świata przez UNESCO. Dzień jego narodzin jest świętem.
PrzypisyEdytuj
- ↑ a b c Magdalena Piech, Jak to się stało, że Indie i Pakistan odzyskały niepodległość?, 27 czerwca 2017 [dostęp 2018-02-27] (pol.).
BibliografiaEdytuj
- Muhammad Ali Chaudhuri, The Emergence of Pakistan, Nowy Jork, 1967
- Ayesha Jalal, The Sole Spokesman. Jinnah, the Muslim League and the Demand for Pakistan, Cambridge, 1985