Nikol A-2

polski prototypowy samolot-amfibia

Nikol A-2polski prototypowy szkolny samolot–amfibia wybudowany w 1939 roku.

Nikol A-2
Ilustracja
Samolot-amfibia Nikol A-2 na lotnisku w Rostoku. Jesień 1939 lub zima 1940 r.
Dane podstawowe
Państwo

 Polska

Producent

Warsztaty parku lotniczego MDL

Konstruktor

Jerzy Nikol

Typ

szkolny samolot-amfibia

Konstrukcja

drewniana

Załoga

2 (instruktor, uczeń)

Historia
Data oblotu

4 marca 1939

Lata produkcji

1939

Liczba egz.

1 prototyp

Dane techniczne
Napęd

De Havilland Gipsy Major

Moc

130 KM (96 kW)

Wymiary
Rozpiętość

12,6 m

Długość

7,70 m

Wysokość

3,10 m

Powierzchnia nośna

21,50 m²

Masa
Własna

630 kg

Użyteczna

320 kg

Startowa

950 kg

Zapas paliwa

235 l

Osiągi
Prędkość maks.

150 km/h

Prędkość przelotowa

120 km/h

Prędkość minimalna

80 km/h

Prędkość wznoszenia

2,4 m/s

Pułap

3800 m

Zasięg

600 km

Dane operacyjne
Liczba miejsc
2
Użytkownicy
Polska, Niemcy

Historia

edytuj

W maju 1929 roku inż. Jerzy Nikol rozpoczął projektowanie samolotu–amfibii, był to jego osobisty projekt[1]. W 1930 roku dokonano badań w tunelu aerodynamicznym w Warszawie kadłuba samolotu. W 1935 roku takim badaniom poddano modelu całego samolotu. Następnie własnym staraniem konstruktora projekt i obliczenia udało mu się zatwierdzić w Instytucie Badań Technicznych Lotnictwa w Warszawie[2]. Konstruktor nadał mu wtedy nazwę Nikol A-2.

Nowym samolotem w 1935 roku zainteresowało się Kierownictwo Marynarki Wojennej, które zamierzało zastosować samolot-amfibię Nikol A-2 jako samolot pokładowy stawiacza min ORP „Gryf”. Inż. Jerzy Nikol opracował projekt katapulty umożliwiającej start amfibii z pokładu „Gryfa”[3]. Także Morski Dywizjon Lotniczy chciał go używać jako samolot szkolny i patrolowy. Przewidywano, że samolot będzie też używany przez Rzeczną Eskadrę Lotniczą Flotylli Pińskiej[2].

Do budowy prototypu samolotu Nikol A-2 przystąpiono w warsztatach parku lotniczego MDL w Pucku w 1936 roku. Budowa prototypu trwała długo, ze względu na miejsce jego budowy i zakończona została dopiero w marcu 1939 roku.

Pierwszy lot samolotu Nikol A-2 odbył się 4 marca 1939 roku, a próby w locie trwały do końca sierpnia 1939 roku. Pilotem doświadczalnym był bosm. pil. W. Kaczmarczyk. Do końca sierpnia ukończono cykl prób w locie oraz startów i lądowań z wody i wodowania[1].

Po wybuchu II wojny światowej samolot-amfibia Nikol A-2 1 września 1939 roku został ewakuowany z Pucka do portu wojennego na Helu, gdzie został zakotwiczony i zamaskowany. Tam został kilkakrotnie ostrzelany i uszkodzony w czasie bombardowań portu przez lotnictwo niemieckie[2].

Po zajęciu Helu przez Niemców, samolotem Nikol A-2 zainteresowało się lotnictwo niemieckiej marynarki wojennej i wywiozło go do Niemiec. Tam został wyremontowany i służył jako eksponat w bazie morskiej w Rostoku. Nadano mu fikcyjne znaki rejestracyjne D-GÖTZ.[4]. Najprawdopodobniej został zniszczony w wyniku działań wojennych.

Konstrukcja

edytuj

Samolot Nikol A-2 był dwumiejscowym szkolnym samolotem-amfibią, grzbietopłatem o konstrukcji drewnianej. Podwozie Podwozie pływakowe – stałe, kołowe podnoszone za pomocą korby. Napęd: 1 silnik rzędowy chłodzony powietrzem 4-cylindrowy de Havilland Gipsy Major, śmigło pchające, trójłopatowe drewniane[1].

Kadłub o spodniej części łodziowej miał konstrukcję półskorupową, drewnianą i był kryty sklejką. Podzielono go na kilka grodzi wodoszczelnych. Z przodu w górnej części kadłuba znajdowała się zakryta kabina załogi z dwoma miejscami obok siebie, wyposażona w dwie sterownice i niezbędne przyrządy pokładowe. Osłona kabina była otwierana ze stałym wiatrochronem, istniała możliwość jej odrzucenia w przypadku awarii. Za kabiną umieszczono bagażnik, a za nim główny zbiornik paliwa o pojemności 200 l. Za skrzydłami wykonano na grzbiecie kadłuba hermetyczny właz do bagażnika, głównego zbiornika paliwa i pompy. Na końcu kadłuba zamocowano usterzenie klasyczne z dwoma usterzeniami pionowymi. Stateczniki kryte były sklejką, stery płótnem.

Do środkowej części kadłuba przytwierdzono płat o konstrukcji drewnianej i kształcie trapezowym, wolnonośny, dwudźwigarowy, do tylnego dźwigara kryte był sklejką, a dalej płótnem. W środkowej części płata usytuowano zbiornik paliwa o pojemności 35 l.

Nad płatem w środkowej części zamontowano na łożu w kształcie piramidki z rurek stalowych i duralowych silnik rzędowy ze śmigłem pchającym.

Pływaki podskrzydłowe drewniane z przegrodami wodoszczelnymi były kryte sklejką i mocowane do skrzydeł za pomocą rurek stalowych. Podwozie kołowe główne, z kołami wyposażonymi w hamulce, było podnoszone do góry za pomocą korby i opuszczane pod własnym ciężarem.

Przypisy

edytuj
  1. a b c Glass 1976 ↓, s. 118.
  2. a b c Zasieczny 2006 ↓, s. 28.
  3. Wyrzutnia okrętowa dla amfibii Nikol A-2. „Skrzydlata Polska”. 51-52/1962, s. 15, 23-30 grudnia 1962. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783. 
  4. Wojenne losy amfibii Nikol A-2. Warszawa: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich, 1988, s. 39, seria: Technika lotnicza i astronautyczna. 9`83. ISSN 0040-1145. OCLC 839130718.

Bibliografia

edytuj