Obszar chronionego krajobrazu

Obszar chronionego krajobrazu – forma ochrony przyrody. Obszary takie zajmują różnej wielkości tereny, zwykle rozległe, obejmujące pełne jednostki środowiska naturalnego takie jak doliny rzeczne, kompleksy leśne, ciągi wzgórz, pola wydmowe, torfowiska.

Polska

Bolimowsko-Radziejowicki z doliną środkowej Rawki Obszar Chronionego Krajobrazu

W Polsce podstawą prawną dla wyznaczania obszarów chronionego krajobrazu jest Ustawa o ochronie przyrody, która określiła je jako tereny chronione ze względu na wyróżniający się krajobraz o zróżnicowanych ekosystemach, wartościowe ze względu na możliwość zaspokajania potrzeb związanych z turystyką i wypoczynkiem lub pełnioną funkcją korytarzy ekologicznych^[1].

Obszary chronionego krajobrazu wyznacza sejmik województwa, jednak ich likwidacja lub zmiana granic może nastąpić po zaopiniowaniu przez właściwe miejscowo rady gmin. Ponadto projekty uchwał sejmiku województwa związane z obszarami wymagają uzgodnienia z właściwym regionalnym dyrektorem ochrony środowiska^[1]. Do 2009 r. obszary chronionego krajobrazu wyznaczał wojewoda^[2].

Na obszarze chronionego krajobrazu może być wprowadzonych 9 określonych przez ustawę zakazów. Ustalenia dotyczące czynnej ochrony ekosystemów oraz zakazy właściwe dla danego obszaru chronionego krajobrazu lub jego części, wybrane spośród zakazów wynikające z potrzeb jego ochrony określa sejmik województwa^[1].

Według danych z 2015 r. w Polsce istniały 383 obszary chronionego krajobrazu, które zajmowały 22,7% powierzchni kraju^[3].

Obszary chronionego krajobrazu są formą ochrony przyrody, o niewielkich rygorach ochronności. Obszary chronionego krajobrazu są przeznaczone głównie na rekreację, a działalność gospodarcza podlega tylko niewielkim ograniczeniom (zakaz wznoszenia obiektów szkodliwych dla środowiska i niszczenia środowiska naturalnego).

Czechy

CHKO Kras Morawski

Podstawą prawną funkcjonowania obszarów chronionego krajobrazu w Czechach (czes. Chráněná krajinná oblast, CHKO) jest czeska Ustawa o ochronie przyrody i krajobrazu (zákon č. 114/1992 Sb. o ochraně přírody a krajiny). Na obszarze Czech ustanowiono 25 obszarów chronionego krajobrazu o łącznej powierzchni 1 041 612 ha. Dyrekcje poszczególnych CHKO podlegają Agencji Ochrony Przyrody i Krajobrazu (Agentura ochrany přírody a krajiny) z siedzibą w Pradze.

Czeskie CHKO pod względem rygoru ochronnego są odpowiednikami polskich parków krajobrazowych.

Największym pod względem powierzchni jest CHKO Beskidy (116 000 ha), a najmniejszym CHKO Blaník (4000 ha). Najstarszy CHKO Czeski Raj powstał w 1955 roku, a najnowszy CHKO Czeski Las w 2005.

W innych językach

Wyrażenie „obszar chronionego krajobrazu” występuje również w innych językach^[4], m.in. w językach:

angielskim – landscape protection area
bułgarskim – priroden park (природен парк)
czeskim – přírodní park
estońskim – maastikukaitseala - MKA
niemieckim – Landschaftsschutzgebiet
słowackim – chránený areál, Chránená krajinná oblasť, CHKO

Zobacz też

Przypisy

↑ ^a ^b ^c (Art. 23 i 24) Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U. z 2022 r. poz. 916).
↑ (Art. 21) Ustawa z dnia 23 stycznia 2009 r. o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. z 2009 r. nr 92, poz. 753).
↑ MariaM. Florkiewicz MariaM. i inni, Ochrona środowiska 2016, HalinaH. Sztrantowicz, Dariusz Bochenek, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, Departament Badań Regionalnych i Środowiska, 6 grudnia 2016, s. 280, ISSN 0867-3217 (pol. • ang.).
↑ Eionet: GEMETE.: G. Thesaurus Eionet: GEMETE.: G., strefa chronionego krajobrazu [online], Eionet is a partnership network of the European Environment Agency (EEA) [dostęp 2008-11-09] (pol.).

Linki zewnętrzne

Obszary chronionego krajobrazu w Polsce [online], pttk.pl [zarchiwizowane z adresu 2006-05-12] .

[UoOP2004-1] (Art. 23 i 24) Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U. z 2022 r. poz. 916).

[2] (Art. 21) Ustawa z dnia 23 stycznia 2009 r. o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. z 2009 r. nr 92, poz. 753).

[3] MariaM. Florkiewicz MariaM. i inni, Ochrona środowiska 2016, HalinaH. Sztrantowicz, Dariusz Bochenek, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, Departament Badań Regionalnych i Środowiska, 6 grudnia 2016, s. 280, ISSN 0867-3217 (pol. • ang.).

[4] Eionet: GEMETE.: G. Thesaurus Eionet: GEMETE.: G., strefa chronionego krajobrazu [online], Eionet is a partnership network of the European Environment Agency (EEA) [dostęp 2008-11-09] (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]