Wikipedia

Oddział Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego w Mszanie Dolnej

Oddział Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego w Mszanie Dolnej – mszański oddział Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego działający od 1947 r.

Oddział Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego w Mszanie Dolnej
Ilustracja
Wejście do siedziby oddziału PTL Mszana Dolna
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Siedziba

Mszana Dolna
Piłsudskiego 58
34-730 Mszana Dolna

Data założenia

styczeń 1947

Rodzaj stowarzyszenia

OPP

Status

działa

Profil działalności

kultura, sztuka, ochrona dóbr kultury i tradycji, nauka, edukacja

Zasięg

region Zagórzan

Prezes

Teofila Latoś
(od 1998)

Członkowie

22

Powiązania

gmina Mszana Dolna, Miasto Mszana Dolna

Położenie na mapie Mszany Dolnej
Mapa konturowa Mszany Dolnej, w centrum znajduje się punkt z opisem „PTL Mszana Dolna”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „PTL Mszana Dolna”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „PTL Mszana Dolna”
Położenie na mapie powiatu limanowskiego
Mapa konturowa powiatu limanowskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „PTL Mszana Dolna”
Ziemia49°40′44″N 20°05′19″E/49,678889 20,088611
Strona internetowa

Historia edytuj

Oddział Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego w Mszanie Dolnej został założony z inicjatywy Sebastiana Flizaka. Pierwsze inauguracyjne zebranie mszańskiego oddziału PTL miało miejsce 3 stycznia 1947 r. Oficjalnie zatwierdzenie Oddziału miało miejsce w kwietniu tego samego roku[1].

W wyniku wyborów pierwszym prezesem został Sebastian Flizak. Oddział liczył sobie początkowo 18 osób, byłe jednym z sześciu działających w tamtym czasie oddziałów PTL.[2]Od samego początku działalności mszański oddział PTL zdobył aprobatę i merytoryczne wsparcie najbliższego znajdującego się oddziału PTL w Krakowie z prof. Romanem Reinfussem i dr. Leopoldem Węgrzynowiczem na czele[1].

Członkowie mszańskiego PTL skupili się głównie na działalności badawczej i popularyzacyjnej. Do największych osiągnięć Oddziału należy zaliczyć publikacje, które ukazały się w serii „Archiwum Etnograficzne”. Były to:

PTL Mszana Dolna zamieszczało też liczne artykuły na łamach przeróżnych pism, m.in., „Etnografii Ludowej”, „Lud”, „Orli Lot”, „Podhalanki”, „Polskiej Sztuki Ludowej”, „Poznaj swój kraj” czy „Wierchów”[1].

Po pierwszych siedmiu latach od rozpoczęcia działalności mszańskiego oddziału PTL zainteresowanie kulturą ludową wzrosło na tyle, że postanowiono o założeniu PTL z siedzibą w Limanowej. Największym sukcesem obu połączonych Oddziałów było utworzenie Muzeum Ziemi Limanowskiej[3].

Członkowie PTL w Mszanie Dolnej brali czynny udział w pracach Zarządu Głównego PTL byli to przede wszystkim: Tadeusz Prus-Wiśniowski, Piotr Kaleciak oraz Jan Kapłon. Dzięki ich wkładowi w pracę ZG PTL, a także całoroczną pracę w mszańskim oddziale PTL spowodowało to że miejsce 73 Walnego Zjazdu PTL wybrano właśnie Mszanę Dolną, Walny Zjazd zbiegł się z 50 rocznicą założenia mszańskiego oddziału PTL w 1997 r. Góralska gościnność oraz wspaniała atmosfera Walnego Zjazdu spowodowała że 10 lat później w 2007 r. po raz kolejny gościła uczestników Zjazdu członków PTL z całej Polski[4].

Obecnie oddział liczy sobie 22 członków z prezeskom Teofilą Latoś na czele. Działalność oddziału skupia się na przechowywaniu i udostępnianiu gromadzonych przez ponad 70 lat materiałów[1].

Pierwsza siedziba PTL Mszana Dolna znajdowała się w Gminnej Spółdzielni „Samopomoc chłopska” w centrum Mszany Dolnej na ul. Piłsudskiego 6.[5]

Aktualna siedziba Oddziału znajduje się w dawnym budynku miejskiej biblioteki w Mszanie Dolnej przy ul. Piłsudskiego 58 której udało się zdobyć pomieszczenie w którym otwarto Zagórzańską Izbę Regionalną gdzie znajdują się rzeczy codziennego użytku, stroje ludowe, pamiątki, fotografie z całego Zagórza[6]. Znajdują się tam też publikacje, książki oraz gazety związane z etnografią, etnologią i antropologią[1][7].

W 2023 r. grupa Zagórzańskich Pasjonatów wstąpiła do mszańskiego PTL-u. Stowarzyszenie to zrzesza grupę rękodzielników reprezentujących m.in. koronkarstwo, haft, bibułkarstwo, zdobienia regionalne, malarstwo, makarmę. Stowarzyszenie działa od 2018 r.[8][9]

Od 2024 r. PTL znajduje się na liście organizacji pożytku publicznego[10].

Prezesi edytuj

Lp. Imię i nazwisko Daty sprawowania funkcji
1 Sebastian Flizak 1947–1972
2 Piotr Kaleciak 1972–1978
3 Józef Ceklarz 1978-1981
4 Julian Hanula 1981-1983
5 Jan Kapłon 1984-1998
6 Teofila Latoś[11] od 1998

Zasłużeni członkowie PTL Mszana Dolna[12] edytuj

Zagórzańska Izba Regionalna edytuj

Izba Regionalna została otwarta 27 stycznia 2023 przy oddziale PTL Mszana Dolna. Izba powstała z inicjatywy wieloletniej prezes mszańskiego oddziału PTL Teofilę Latoś, która przez ponad 25 lat zbierała te eksponaty i udało się zdobyć pomieszczenie w budynku „Sokół” gdzie znajdowała się Miejska Biblioteka w Mszanie Dolnej. W Izbie Regionalnej znajduje się ok. 500 eksponatów związanych z regionem górali zagórzańskich ich codziennym życiem. Niestety eksponaty przez wiele lat były przechowywane w tragiczny warunkach z powodu braku miejsca gdzie można by je wyeksponować i wiele z nich poniszczało[13].

Nagrody edytuj

  • Turystyczna Perła Powiatu Limanowskiego 2023[14]

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d e Katarzyna Ceklarz, 70-lecie oddziału Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego w Mszanie Dolnej 1947-2017, Mszana Dolna 2017, s. 2, 3, ISBN 978-83-64465-30-7 (pol.).
  2. ↑ Pozostałe oddziały w tamtym czasie znajdowały się w: Krakowie, Lublinie, Poznaniu, Toruniu i Wrocławiu.
  3. ↑ Historia muzeum – Muzeum Limanowa [online] [dostęp 2024-01-09] (pol.).
  4. ↑ Katarzyna Ceklarz, 70-lecie Oddziału Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego w Mszanie Dolnej 1947-2017, Mszana Dolna 2017, s. 3, ISBN 978-83-64465-30-7 (pol.).
  5. ↑ Nowa siedziba PTL w Mszana Dolna [online], archiwum.mszana-dolna.eu [dostęp 2024-04-25].
  6. ↑ Teren obejmujący gminę Mszana Dolna, Miasto Mszana Dolna oraz gminę Niedźwiedź.
  7. ↑ Mszański oddział Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego będzie miał siedzibę w dawnej bibliotece | Limanowa Nasze Miasto
  8. ↑ Zagórzańscy Pasjonaci - Stowarzyszenie Rękodzielników [online], zagorzanscypasjonaci.pl [dostęp 2024-04-25].
  9. ↑ Teofilia Latoś, Józefa Wsół, Zagórzańska Izba Regionalna przy siedzibie Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego Oddział w Mszanie Dolnej, 2023, s. 10 (pol.).
  10. ↑ PTL, PTL w wykazie OPP [online], ptl.info.pl [dostęp 2024-01-30] (pol.).
  11. ↑ Pierwsza kobieta na stanowisku prezesa oddziału PTL Mszana Dolna.
  12. ↑ Katarzyna Ceklarz, 70-lecie oddziału Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego w Mszanie Dolnej 1947-2017, 2017, s. 14, 15, 16, 17, 18, 19, ISBN 978-83-64465-30-7 (pol.).
  13. ↑ Teofila Latoś, Józefa Wsół, Zagórzańska Izba Regionalna przy siedzibie Polskiego Towarzystwa Ludosnawczego Oddział w Mszanie Dolnej., Mszana Dolna 2023, s. 3, 4 (pol.).
  14. ↑ Turystyczna Perła Powiatu Limanowskiego 2023 wybrana! : Powiat Limanowski [online] [dostęp 2024-04-25] (pol.).

Bibliografia edytuj

  • Katarzyna Ceklarz, Sebastian Flizak. Ludoznawca i etnograf na tle swojej epoki, Kraków 2019, s. 402, ISBN 978-83-62473-96-0.
  • Katarzyna Ceklarz, 70-lecie oddziału Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego w Mszanie Dolnej 1947-2017, 2017, s. 24, ISBN 978-83-64465-30-7.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Oddział_Polskiego_Towarzystwa_Ludoznawczego_w_Mszanie_Dolnej&oldid=73811849”