Omega Carinae

gwiazda w gwiazdozbiorze Kila

Omega Carinae (ω Car) – gwiazda w gwiazdozbiorze Kila, znajdująca się w odległości około 342 lat świetlnych od Słońca.

Omega Carinae
ω Car
Ilustracja
Położenie w gwiazdozbiorze
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór

Kil

Rektascensja

10h 13m 44,217s

Deklinacja

−70° 02′ 16,46″

Paralaksa (π)

0,00954 ± 0,00009[1]

Odległość

341,9 ± 3,3 ly
104,8 ± 1,0 pc

Wielkość obserwowana

3,33m[1]

Ruch własny (RA)

−36,01 ± 0,10 mas/rok[1]

Ruch własny (DEC)

7,09 ± 0,08 mas/rok[1]

Prędkość radialna

10,4 ± 2,5 km/s[1]

Charakterystyka fizyczna
Typ widmowy

B8 IIIe[1]

Masa

4,8–5 M[2]

Promień

6,2 R[2]

Jasność

1040 L[2]

Okres obrotu

<1,2 d[2]

Prędkość obrotu

260 km/s[2]

Inklinacja

65°[2]

Wiek

<100 mln lat[2]

Temperatura

13 180 K[2]

Alternatywne oznaczenia
2MASS: J10134421-7002164
Fundamentalny katalog gwiazd: FK5 385
Boss General Catalogue: GC 14074
Katalog Henry’ego Drapera: HD 89080
Katalog Hipparcosa: HIP 50099
Katalog jasnych gwiazd: HR 4037
SAO Star Catalog: SAO 250885
CPD−69°1178

Charakterystyka edytuj

Jest to gorąca błękitna gwiazda należąca do typu widmowego B, sklasyfikowana jako olbrzym, ale będąca raczej podolbrzymem. Ma temperaturę 13 180 K i jest 1040 razy jaśniejsza od Słońca, co pozwala obliczyć, że jej promień jest 6,2 raza większy niż promień Słońca, a masa 4,8–5 razy większa niż masa Słońca. Rozpoczęła życie około 100 milionów lat temu, w przyszłości zakończy je odrzuciwszy otoczkę, jako biały karzeł o masie 0,85 M. Jest to szybko rotująca gwiazda zmienna typu Gamma Cassiopeiae, otoczona przez pierścień materii. Gwiazda obraca się wokół osi z prędkością co najmniej 235 km/s, w czasie poniżej 1,2 dnia. Obserwacje dysku materii wokół gwiazdy sugerują, że jej oś jest nachylona pod kątem 65° do kierunku obserwacji, zatem rzeczywista prędkość obrotu jest równa 260 km/s, co stanowi 85% wartości, jaka rozerwałaby gwiazdę. Skutkuje to znacznym spłaszczeniem i przekłada się na nierównomierną temperaturę (gwiazda jest najgorętsza na biegunach, gdzie otoczka jądra jest cieńsza)[2].

 
„Diamentowy Krzyż”

Omega Carinae należy do asteryzmu „Diamentowego Krzyża”, leżącego na niebie niedaleko Krzyża Południa; asteryzm ten ma kształt bliższy równoległoboku. Oprócz ω Car tworzą go inne gwiazdy konstelacji Kila: Miaplacidus, υ Car i θ Car[3]. Około 5800 roku naszej ery na skutek precesji Omega Carinae znajdzie się w odległości kątowej mniejszej niż 1° od południowego bieguna niebieskiego i będzie pełniła rolę południowej Gwiazdy Polarnej[4].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f Omega Carinae w bazie SIMBAD (ang.)
  2. a b c d e f g h i Jim Kaler: Omega Carinae. STARS, 2011-01-28. [dostęp 2017-08-08]. (ang.).
  3. John C. Barentine: Uncharted Constellations: Asterisms, Single-Source and Rebrands. Springer, 2016, s. 21. ISBN 978-3-319-27619-9.
  4. Kieron Taylor: Precession. [w:] Sheffield Astronomical Society Newsletter [on-line]. 2004. [dostęp 2017-08-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-23)]. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj