Ostrowo (powiat gostyński)

wieś w województwie wielkopolskim, powiecie gostyńskim

Ostrowowieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie gostyńskim, w gminie Gostyń.

Ostrowo
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Powiat

gostyński

Gmina

Gostyń

Liczba ludności (2011)

243

Strefa numeracyjna

65

Kod pocztowy

63-800[2]

Tablice rejestracyjne

PGS

SIMC

0369900

Położenie na mapie gminy Gostyń
Mapa konturowa gminy Gostyń, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Ostrowo”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Ostrowo”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Ostrowo”
Położenie na mapie powiatu gostyńskiego
Mapa konturowa powiatu gostyńskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Ostrowo”
Ziemia51°55′03″N 17°02′06″E/51,917500 17,035000[1]

Nazwa wsi wzięła się do jej położenia. Ostrowo położone jest na wyspie w rozlewisku utworzonym przez rzekę Obrę i uchodzącą do niej rzekę Kanię. Taki rodzaj wyspy położonej na rzece zwany jest ostrowem[3].

Miejscowość pierwotnie związana była z Wielkopolską. Ma metrykę średniowieczną i istnieje co najmniej od początku XIV wieku. Wymieniona w łacińskim dokumencie z 1334 „Ostrów”, 1424 „Ostrów”, 1510 „Ostrowo”, 1563 „Osthrow”[3].

Historia

edytuj

Miejscowość była wsią kościelną należącą do biskupów poznańskich i leżącą w kluczu Dolsk. W 1530 wieś leżała w powiecie kościańskim Korony Królestwa Polskiego. W 1510 należała do parafii Kunowo[3].

W 1334 biskup poznański Jan na prośby Macieja, Piotra, Michała, Wacława i Szymona braci, sołtysów w Ostrowie koło Gostynia odnowił utracony przez nich przywilej sołecki mówiący o tym, że sołectwo bracia ci odziedziczyli po matce. Przy okazji opisana została wieś oraz jej okolica. Ostrowo liczyło 14 łanów, z czego 2,5 łana należało do uposażenia sołeckiego. Sołtysi mieli prawo polowania w okolicy wsi oraz posiadali młyn wodny na rzece Obrze zwany „Ostrowskim Młynem”. Płacili od niego biskupowi 0,5 grzywny rocznie. W okolicy wsi przy brzegu rzeki Bukowicy stał kolejny młyn, ale należał do biskupa. Sołtysi płacili także do biskupstwa 1/3 opłat sądowych. Mieszkańcy wsi płacili do Poznania biskupowi czynsz na Dzień Świętego Marcina przypadający 11 listopada w wysokości 2 ćwiertni pszenicy, 4 ćwiertni żyta i 6 ćwiertni owsa oraz 6 skudów[3].

W 1424 biskup poznański jako właściciel wsi Brzednia i Ostrowo pozwany został przez Czemę z Lubiatowa Małego w sprawach kościelnych. W 1457 odnotowane zostały dwa stajania roli należące do młynarza z Ostrowskiego Młyna, leżące pomiędzy rolami kmieci ostrowskich. 1555 odnotowano, że woda z nowego stawu w Kunowie zalała łąki wieśniaków w Ostrowie[3].

Miejscowość odnotowano również w historycznych rejestrach poborowych. W 1510 we wsi były 3 łany opuszczone, 2 łany osiadłe, jeden łan sołecki oraz młyn. W 1530 zapłacono podatki od połowy łana. W 1563 do Poznania płacono pobór od 2 łanów, a sołtys nie zapłacił od 2,5 łana sołtysiego. W 1571 pobór odbył się od 2 łanów kmiecych, od młyna walnego o dwóch kołach wodnych – „Ostrowski Młyn”. W 1580 pobrano podatek od 2 łanów osiadłych oraz jednego opuszczonego[3].

W 1510 we wsi odnotowany zostal cud związany z obrazem NMP znajdującym się w Bazylice na Świętej Górze pod Gostyniem. Maciej z Ostrowa zwany Kiczką (oryg. „Kyczka”) oraz jego żona Dorota, posiadacze ok. 40 łanów, zeznali, że ich córka Jadwiga w wieku 5 lat, wpadła do dołu koło domu i utopiła się. Po wydobyciu jej z wody złożono w bazylice wotum ku czci NMP i po godzinie dziewczynka wypluła z siebie wodę oraz błoto i żyła przez długie lata[3].

W 1548 szlachcic Wawrzyniec Bogusławski sołtys w Ostrowie zeznał przed sądem ziemskim, że zgodnie z wyceną komisarzy otrzymał od biskupa poznańskiego Benedykta Izdbieńskiego 32 grzywny z tytułu wykupu sołectwa, w tym 25 grzywien za ziemię oraz 7 grzywien za budynki. Bogusławski przedłożył oryginalny dokument pergaminowy z 1334 oraz wystawiony w 1534 przez biskupa poznańskiego Jana Latalskiego dokument darowizny sołectwa dokonany na rzecz tegoż Bogusławskiego przez jego ojca Mikołaja Bogusławskiego. W 1549 biskup poznański Benedykt Izdbieński sprzedał sołectwo w Ostrowie Marcinowi Wilkońskiemu dziedzicowi w Lubiatowie za 32 grzywny[3].

W 1600 biskup poznański Jan Tarnowski dał w dożywocie Janowi Wilkońskiemu sołectwo w Ostrowie wakujące po śmierci jego stryja Marcina Wilkońskiego, który w 1549 otrzymał je od biskupa Izdbieńskiego[3].

Wieś Ostrow położona była w 1581 roku w powiecie kościańskim województwa poznańskiego w Rzeczypospolitej Obojga Narodów[4]. Wskutek II rozbioru Polski w 1793 r., miejscowość przeszła pod władanie Prus i jak cała Wielkopolska znalazła się w zaborze pruskim.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa leszczyńskiego.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 95176
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 903 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. a b c d e f g h i Gąsiorowski 1992 ↓, s. 511.
  4. Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, Wielkopolska t. I, Warszawa 1883, s. 74.

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj