Wikipedia

Pʽipso Semczen Sungkjop Kʽorju

Pʽipso Semczen Sungkjop Kʽorju[1] (ang. Phibsoo Wildlife Sanctuary) – obszar chroniony w południowo-środkowym Bhutanie.

Pʽipso Semczen Sungkjop Kʽorju
ilustracja
Państwo

 Bhutan

Data utworzenia

1974

Powierzchnia

268,93 km²

Położenie na mapie Bhutanu
Mapa konturowa Bhutanu, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Pʽipso Semczen Sungkjop Kʽorju”
Ziemia26°47′53″N 90°02′41″E/26,798056 90,044722

Geografia edytuj

Obszar ten położony jest południowo-środkowej części Bhutanu[2], około 50 km na wschód od Phuntsholing[3]. Zajmuje powierzchnię 268,93[4] lub 278[3] km², stanowiąc najmniejszy[5] lub przedostatni pod względem powierzchni obszar chroniony kraju[4]. Administracyjnie znajduje się na terenie dystryktu Sarpang[2].

Od południa, od rzeki Sankosz na zachodzie po rzekę Sanathang na wschodzie, teren ten graniczy z Indiami, zachowując ciągłość z położonymi tam obszarami chronionymi: Petu Reserve Forest, Buxa Tiger Reserve, Ripu-Chirang Reserve Forest i Dhaneshi Ridge[5]. Od północy graniczy z gewogiem Beteni, a od wschodu z Hile[3]. Położony jest na wysokościach od 200 do 1600 m n.p.m.[4]. Połączony jest z Parkiem Narodowym Gjepo Manas korytarzem ekologicznym[6].

Historia edytuj

Obiekt ten został utworzony w 1974 roku wraz z pięcioma innymi obszarami chronionymi. Nadano mu wówczas nazwę Phibsoo Reserved Forest. W ramach przeprowadzonej w 1993 roku rewizji systemu obszarów chronionych w kraju zmieniono mu status na „sanktuarium dzikiej przyrody” (dzong. trb. semczen sungkjop kʽorju, ang. wildlife sancutary) i nazwę na obecną[7][5]. W przypadku braku planu zarządzania rolę zarządcy pełni Sarpang Forest Division[7]. Obszar ten przez dłuższy czas egzystował jako chroniony jedynie na papierze. Pierwsze faktyczne kroki ku ochronie tutejszej przyrody nastąpiły w 2009 roku[5]. Później obszar objęty został planem zarządzania na lata 2012–2017[7].

Flora edytuj

Przeważają tu ekosystemy subtropikalne i tropikalne[3]. Na potrzeby planu zarządzania wyróżniono na tym obszarze 7 typów roślinności: częściowo wiecznie zielone lasy, wilgotne lasy liściaste niższych wzgórz, lasy nadrzeczne, wiecznie zielone lasy wzgórz średniej wysokości, wtórne zakrzewienia twardolistne, plantacje oraz łąki aluwialne[7]. Na terenie tym występują ostatnie w Bhutanie naturalne lasy z dominacją damarzyka mocnego[4][2].

W sumie z terenu tego wykazano co najmniej 637 gatunków roślin nasiennych, w tym: 528 dwuliściennych i 109 jednoliściennych. Wśród nich: 199 gatunków drzew, 134 krzewów, 79 roślin pnących, 143 roślin zielnych, 34 traw, 15 storczyków i 25 paproci. Do rzadkich i zagrożónych gatunków należą: kariota parząca, Arundina graminifolia, Typha elephantina, Acer oblongum, Ilex godjam, Aristolochia tagala, Mesua ferrea, czapetka jambos, kleiszcze smakowite oraz Aquillaria malaccensis[7].

Fauna edytuj

Obszar ten jest pierwotnym[3] i jedynym w kraju miejscem występowania aksisa czytala[2][5]. Spośród pozostałych 35-40 stwierdzonych tu gatunków ssaków wymienić można: słonia indyjskiego, tygrysa, gaura[4], langura złocistego[2], lamparta, mundżaka indyjskiego, sambara jednobarwnego i cyjona rudego[7]. Prawdopodobnie żyje tu też suzu gangesowy[4].

Szybkie liczenia ptaków w marcu 2009 i styczniu 2010 wykazały występowanie tu 131 gatunków, w tym dzioborożca rudego (Aceros nipalensis). Ogólnie tutejsza awifauna szacowana jest na około 200 gatunków[7].

W rzekach spotkać można m.in. 3 gatunki ryb z rodzaju Tor[4].

Ludność edytuj

Obszar ten jest prawie niezamieszkany. Osiedla ludzkie znajdują się głównie południowo-zachodniej jego części[3]. Dane z 2009 roku mówią o 1 254 osobach zamieszkujących wewnątrz granic obszaru, w osadach: Allay, Apgachi, Basiney, Bichgaon, Daragaon, Katarey, Mangalabari, Solmoley i Suntaley w gewogu Nichula oraz w osadach: Phibsoo, Pingkhua i Thremba w gewogu Senge. Ponadto 1 357 zamieszkiwało w 2009 roku na obrzeżach parku, w gewogu Senge[7].

Miejscowa ludność utrzymuje się uprawy roli (głównie ryżu i kukurydzy), hodowli zwierząt (głównie bydła, kóz i drobiu) oraz pozyskiwania produktów leśnych takich jak drewno konstrukcyjne i opałowe, czy rośliny lecznicze i paszowe[7].

Zagrożenia edytuj

Najważniejsze zagrożenia dla obszaru obejmują: konflikty między ludnością a zwierzętami (straty w produktach rolnych i reakcje na nie), kłusownictwo oraz wolny wypas w siedliskach leśnych[7].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami RP. Zeszyt 4. Azja Południowa: Nazewnictwo Geograficzne Świata. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2005, s. 29.
  2. ↑ a b c d e Ramesh Chandra Bisht: International Encyclopaedia Of Himalayas. Vol. 2. Bhutan Himalayas. New Delhi (Indie): Mittal Publications, 2008, s. 68-69. ISBN 81-8324-267-7.
  3. ↑ a b c d e f Phipsoo Wildlife Sanctuary. Himalayas. [dostęp 2015-12-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-07)].
  4. ↑ a b c d e f g Parks of Bhutan. Bhutan Trust Fund for Environmental Conservation,, 2015. [dostęp 2015-12-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-21)].
  5. ↑ a b c d e Phibsoo Wildlife Sanctuary (PWS). [w:] Bhutan Biological Conservation Complex [on-line]. World Wide Fund For Nature. [dostęp 2015-12-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-10)].
  6. ↑ Royal Manas National Park. Department of Forests and Park Services, Ministry of Agriculture and Forests, Royal Government of Bhutan, 2015. [dostęp 2015-12-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
  7. ↑ a b c d e f g h i j Ugen P. Norbu, Sonam Tobgay: Phibsoo Wildlife Sanctuary. Conservation Management Plan, 2012-2017. WWF. [dostęp 2015-12-23].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Pʽipso_Semczen_Sungkjop_Kʽorju&oldid=73402671”