Państwowy Instytut Wydawniczy

polskie wydawnictwo
(Przekierowano z PIW)

Państwowy Instytut Wydawniczy (PIW) – polskie wydawnictwo założone w 1946 w Warszawie, w latach 2012–2015 w stanie likwidacji; w latach 2005–2015 dyrektorem (od 2012 likwidatorem) wydawnictwa był Rafał Skąpski; od 2017 państwowa instytucja kultury.

Państwowy Instytut Wydawniczy
Skrót

PIW

Status prawny

państwowa instytucji kultury

Adres

ul. Foksal 17
00-372 Warszawa

Data założenia

25 czerwca 1946[1]

Publikacji rocznie

29 (2016)
65 (2014)
263 (1973)

Wszystkich publikacji

8000+

Dyrektor

Łukasz Michalski

Redaktor naczelny

Agnieszka Wróblewska, zastępca dyrektora/redaktor naczelna

Kapitał zakładowy

1 200 000,00 zł

Strona internetowa
Siedziba PIW przy ul. Foksal 17 w Warszawie (2015)

Historia

edytuj

Pierwsza siedziba Państwowego Instytutu Wydawniczego mieściła się na Pradze, w kamienicy Hersza Gryfenberga przy ul. Targowej 63, skąd została przeniesiona[kiedy?] do Śródmieścia, do kamienicy Henryka Lewenfiszana przy ul. Foksal 17[2].

Do 1989 Państwowy Instytut Wydawniczy był jednym z trzech najważniejszych polskich wydawców literatury pięknej, obok Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik” i Wydawnictwa Literackiego[3]. Z okazji jubileuszu 60-lecia PIW ukazała się monografia Foksal 17 (2006) Leszka Żulińskiego poświęcona historii wydawnictwa i jego dorobkowi wydawniczemu[4].

W 2010 minister skarbu państwa Aleksander Grad ogłosił zamiar likwidacji Państwowego Instytutu Wydawniczego, a w 2012 minister skarbu państwa Mikołaj Budzanowski wydał zarządzenie o likwidacji Państwowego Instytutu Wydawniczego[5]; w jej wyniku PIW utracił prawa autorskie do monografii Bogowie, groby i uczeni (1949) C.W. Cerama, pierwszego tytułu serii „Rodowody Cywilizacji”, Płeć mózgu (1989) Anne Moir i Davida Jessela, sztandarowego tytułu serii „Biblioteka Myśli Współczesnej”, i wielu innych[5]. W 2014 zawiązał się społeczny Komitet Ratowania Państwowego Instytutu Wydawniczego[3][5]. W 2015 minister skarbu państwa Andrzej Czerwiński (PO) uchylił decyzję o likwidacji Państwowego Instytutu Wydawniczego. 1 grudnia 2015 Państwowy Instytut Wydawniczy został przekształcony w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością[6]. 19 stycznia 2017 Państwowy Instytut Wydawniczy stał się państwową instytucją kultury, podległą Ministerstwu Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Specjalizuje się w literaturze pięknej, historii i filozofii społecznej. Nakładem PIW-u ukazały się eseje Polska Jagiellonów (1963) i Rzeczpospolita Obojga Narodów (1967–1972) Pawła Jasienicy.

PIW jest również wydawcą publikacji encyklopedycznych. Do najbardziej znanych należą m.in. Bibliografia literatury polskiej „Nowy Korbut (od 1963), Literatura polska (1993) Jana Tomkowskiego, Słownik mitów i tradycji kultury[7] (1985) Władysława Kopalińskiego, Skrzydlate słowa (1990, 1998)[8] Henryka Markiewicza i Andrzeja Romanowskiego, Mądrej głowie dość dwie słowie (1958, 1960) Juliana Krzyżanowskiego, Nowa księga przysłów i wyrażeń przysłowiowych polskich (1969–1972) pod red. Juliana Krzyżanowskiego, Księga cytatów z polskiej literatury pięknej od XIV do XX wieku (1975) Pawła Hertza i Władysława Kopalińskiego.

Serie wydawnicze

edytuj

PIW wydaje znane i cenione od lat serie wydawnicze:

Dyrektorzy PIW

edytuj

źródło[6]

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Dekret z dnia 25 czerwca 1946 r. o utworzeniu przedsiębiorstwa państwowego „Państwowy Instytut Wydawniczy” (Dz.U. z 1946 r. nr 32, poz. 201).
  2. Piotr Łopuszański. PRL a sprawa książki. „Skarpa Warszawska”. 1 (118), s. 27, styczeń 2019. 
  3. a b Dariusz Koźlenko. Elegia PIWowska. „Rzeczpospolita”. 101 (10130), s. 12–14, 2 maja 2015. Warszawa: Gremi Business Communication sp. z o.o. ISSN 0208-9130. 
  4. Leszek Żuliński: Foksal 17. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 2006, s. 3. ISBN 83-06-03039-7.
  5. a b c Milena Rachid Chehab. Koniec z zasłużonym wydawnictwem?. „Gazeta Wyborcza”. 82 (8415), s. 13, 9 kwietnia 2015. Warszawa: Agora SA. ISSN 0860-908X. 
  6. a b O nas | Państwowy Instytut Wydawniczy [online], piw.pl [dostęp 2024-04-25] [zarchiwizowane z adresu 2016-11-04] (pol.).
  7. Władysław Kopaliński: Słownik mitów i tradycji kultury. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1985, s. 3. ISBN 83-06-00861-8.
  8. Henryk Markiewicz, Andrzej Romanowski: Skrzydlate słowa. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1990, s. 3. ISBN 83-06-01141-4.