Paul Tibbets
Paul Warfield Tibbets junior (ur. 23 lutego 1915 w Quincy, zm. 1 listopada 2007 w Columbus) – amerykański pilot wojskowy, generał brygady US Air Force, dowódca załogi Boeinga B-29 Superfortressa o nazwie własnej „Enola Gay”, z którego zrzucono bombę atomową na Hiroszimę.
| |
 generał brygady
| |
| Data i miejsce urodzenia |
23 lutego 1915 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
1 listopada 2007 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1937–1966 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
393d Bombardment Squadron, |
| Stanowiska |
dowódca eskadry |
| Główne wojny i bitwy | |
| Późniejsza praca |
pilot cywilny, |
| Odznaczenia | |
               
| |
ŻyciorysEdytuj
Paul Tibbets junior urodził się 23 lutego 1915 roku w Quincy w stanie Illinois; jego ojciec był handlarzem i weteranem pierwszej wojny światowej[1]. Gdy Paul junior miał dziewięć lat, rodzina Tibbetsów przeprowadziła się na Florydę. W 1927 roku, jako dwunastolatek, odbył pierwszy w życiu lot – dwupłatowcem pilotowanym przez lotnika pokazowego Douga Davisa[2]. Początkowo zamierzał zostać lekarzem, z czasem zmienił jednak zdanie i zdecydował się na karierę pilota. Jego decyzji sprzeciwiał się ojciec, Paul junior zyskał jednak poparcie matki – Enoli Gay Tibbets[1].
25 lutego 1937 roku wstąpił do Korpusu Powietrznego Wojsk Lądowych Stanów Zjednoczonych[3]. W 1938 ukończył szkolenie lotnicze na Kelly Field w Teksasie[3][1]. Po nalocie japońskiego lotnictwa marynarki na Pearl Harbor otrzymał przeszkolenie w pilotażu samolotu bombowego Boeing B-17 Flying Fortress – najnowszego amerykańskiego bombowca czterosilnikowego[1]. W lipcu 1942 roku trafił do Polebrooku w hrabstwie Northamptonshire[1]. 17 sierpnia 1942 roku o godzinie 15.30 uznawany za najlepszego pilota całej 97. Grupy Bombowej major Paul Tibbets wyruszył na pierwszy lot bojowy: nalot na stację rozrządową w Rouen[4]. Leciał wówczas B-17 o nazwie „Butcher Shop” (nie była to jego stała maszyna; regularnie latał „Red Gremlinem”, w którego załodze znajdowali się także bombardier Thomas Ferebee i nawigator Theodore Van Kirk, towarzysze Tibbetsa z nalotu na Hiroszimę)[5]).
2 listopada 1942 roku rozpoczął wykonywanie tajnej misji specjalnego znaczenia. Tego dnia Tibbets w „Red Gremlinie”, wraz z czterema innymi B-17, przeleciał z Polebrooku w rejon Bournemouth. Nazajutrz w to samo miejsce przybył pociągiem Dwight Eisenhower ze swoim sztabem[6]. Eisenhower zmierzał do Gibraltaru w ramach przygotowań do operacji „Torch”. Tibbets wystartował pomimo fatalnej pogody[7]. Operacja rozpoczęła się 8 listopada. Tibbets zaś jeszcze w tym samym miesiącu również trafił do Afryki jako dowódca jednej z eskadr nowo utworzonej Dwunastej Armii Powietrznej[7] (to on poprowadził pierwszy nalot w wykonaniu ciężkich bombowców wspierający siły inwazyjne[3]).
W lutym 1943 roku Tibbets wrócił do Stanów Zjednoczonych i trafił do Wichity, aby odbywać loty doświadczalne w nowym bombowcu strategicznym B-29 Superfortress[1]. We wrześniu roku następnego mianowano go dowódcą 393. Eskadry Bombowej (ang. 393d Bombardment Squadron), a następnie – 509. Grupy Mieszanej (509th Composite Group). W okresie od maja do lipca 1945 roku grupa przebazowała się na Tinian[1].
2 sierpnia 1945 roku pułkownik Tibbets wraz z Ferebeem i Curtisem LeMayem wybrał punkt celowania na terenie Hiroszimy: most Aioi. 6 sierpnia, otrzymawszy zgodę z Waszyngtonu, generał Carl Spaatz wydał Tibbetsowi rozkaz przeprowadzenia nalotu z użyciem bomby atomowej[8]. Lot bojowy przebiegł bez problemów, Ferebee zwolnił bombę nad celem, a ta detonowała o godzinie 8.15 czasu lokalnego[9].
Po wojnie Tibbets chciał brać czynny udział w próbach broni jądrowej na atolu Bikini, nie dano mu jednak takiej możliwości[1]; przydzielono mu jedynie rolę doradcy technicznego[3]. W latach 1950–1952 uczestniczył w próbach bombowca o napędzie odrzutowym Boeing B-47 Stratojet w zakładach Boeinga w stanie Kansas[3].
Odszedł z wojska 1 września 1966 roku[3]. W cywilu pracował jako prezes przedsiębiorstwa lotniczego Executive Jet Aviation[10]. Ostatnie lata życia spędził w hospicjum, zmarł 1 listopada 2007 roku[10][11]. Zwłoki skremowano, a prochy rozrzucono nad kanałem La Manche[12]
Życie prywatneEdytuj
Miał dwie żony, Lucy (małżeństwo zakończone rozwodem w 1954 roku) i Andreę (ślub w 1956 roku; przeżyła męża)[1], oraz trzech synów: Paula III, Gene’a i Jamesa[10]. Wnuk Paula Tibbetsa juniora, również Paul, został w 2015 roku, w wieku czterdziestu ośmiu lat, dowódcą stacjonującego w bazie lotniczej Whiteman 509. Skrzydła Bombowego, wyposażonego w samoloty B-2 Spirit[13]
OdznaczeniaEdytuj
Lista odznaczeń przyznanych Paulowi Tibbetsowi[14][15]:
- Odznaka Command Pilot
- Krzyż za Wybitną Służbę
- Legia Zasługi
- Zaszczytny Krzyż Lotniczy – dwukrotnie
- Purpurowe Serce
- Medal Lotniczy – czterokrotnie
- Medal Pochwalny Połączonych Sił Zbrojnych
- Nagroda dla Wybitnej Jednostki Sił Powietrznych
- Distinguished Unit Award
- American Defense Service Medal
- American Campaign Medal
- Europe-Africa-Middle East-Campaign Medal – czterokrotnie
- Asiatic-Pacific Campaign Medal – trzykrotnie
- World War II Victory Medal
- National Defense Service Medal – dwukrotnie
- Air Force Longevity Service Award
- Joint Staff ID Badge
Zobacz teżEdytuj
- Charles Sweeney – pilot B-29 „Bockscar”, z którego zrzucono bombę „Fat Man” na Nagasaki
PrzypisyEdytuj
- ↑ a b c d e f g h i Fountain 2007 ↓
- ↑ Miller 2006 ↓, s. 165.
- ↑ a b c d e f BRIGADIER GENERAL PAUL W. TIBBETS JR. (ang.). af.mil. [dostęp 2016-06-02].
- ↑ Donald L. Miller: Masters of the Air. s. 25–26.
- ↑ Miller 2006 ↓, s. 25.
- ↑ Miller 2006 ↓, s. 70.
- ↑ a b Miller 2006 ↓, s. 71.
- ↑ Miller 2006 ↓, s. 519.
- ↑ John Malik, The Yields of the Hiroshima and Nagasaki Explosions, s. 4 [dostęp 2016-06-02].
- ↑ a b c Paul Tibbets Jr., who flew plane that dropped first atomic bomb, dies at 92 (ang.). dispatch.com, 2 listopada 2007.
- ↑ Goldstein 2007 ↓.
- ↑ Cody Holyoke: American War Hero Remembered (ang.). wsfa.com. [dostęp 2016-06-02].
- ↑ Golowanow 2015 ↓.
- ↑ Paul W. Tibbets Painting Unveiled (ang.). Motts Military Museum. [dostęp 2016-06-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (22 czerwca 2016)].
- ↑ Jeffrey K. Smith: Fire in the Sky: The Story of the Atomic Bomb. AuthorHouse, 2010, s. 100.
BibliografiaEdytuj
- Nigel Fountain, Brigadier General Paul Tibbets, The Guardian, 2 listopada 2007 [dostęp 2016-06-02] (ang.).
- Richard Goldstein, Paul W. Tibbets Jr., Pilot of Enola Gay, Dies at 92, „The New York Times”, 1 listopada 2007 (ang.).
- Łukasz Golowanow: Wnuk pilota Enoli Gay dowódcą skrzydła Spiritów. Konfliky.pl, 2015-06-06. [dostęp 2016-06-02].
- Cody Holyoke: American War Hero Remembered (ang.). wsfa.com. [dostęp 2016-06-02].
- John Malik, The Yields of the Hiroshima and Nagasaki Explosions, s. 4 [dostęp 2016-06-02].
- Donald L. Miller: Masters of the Air. America’s Bomber Boys Who Fought the Air War Against Nazi Germany. New York: Simon & Schuster, 2006.
- Jeffrey K. Smith: Fire in the Sky. The Story of the Atomic Bomb. AuthorHouse, 2010.
- Brigadier General Paul W. Tibbets Jr., af.mil [dostęp 2016-06-02] (ang.).