Paweł Giżycki (jezuita)

polski architekt i malarz, jezuita

Paweł Giżycki SJ (ur. 24 stycznia 1692 w Wielkopolsce, zm. 28 stycznia 1762 w Krzemieńcu) – polski architekt baroku, malarz, dekorator, jezuita.

Paweł Giżycki
Herb duchownego
Data urodzenia

24 stycznia 1692

Data i miejsce śmierci

28 stycznia 1762
Krzemieniec

Architekt i projektant kościołów
Okres sprawowania

1725-1762

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Inkardynacja

Jezuici

Śluby zakonne

ok. 1724

Życiorys

edytuj
 
Kościół jezuitów w Krzemieńcu
 
Kościół Krzyża Świętego w Łucku przed przebudową (pocztówka wyd. w 1916 r.)

Pochodził z rodziny szlacheckiej herbu Gozdawa. Wstąpił do zakonu 16 sierpnia 1710 w Krakowie. Po ukończeniu nowicjatu w 1712 r. uczył w jezuickich szkołach średnich w Piotrkowie, Lwowie, Samborze, studiował filozofię w Lublinie (1713-16), teologię w Sandomierzu (1719) i Krakowie (1720-1723). Pracował jako misjonarz w Białej (1723-1725), Kowlu (1726), Połonnem (1726-28), Brześciu Litewskim (1729), Łucku (1730), Włodzimierzu. Od 1730 roku przebywał w Krzemieńcu, dokąd powołany został dla budowy kolegium, i pozostał tam do końca życia. Czas pobytu w Krzemieńcu był jego najaktywniejszym okresem działalności.

Bardzo prawdopodobne, że znajomość architektury zawdzięczał tylko prywatnym studiom i talentowi. Przypuszczalnie był uczniem Kacpra Bażanki. Około 1725 r. był już sławnym architektem. Jako autor projektów z reguły nie zajmował się ich realizacją.

Projekty wykonane:

Z pewnością zaprojektował szereg innych budowli (m.in. zapewne, zespół klasztorny w Niżniowie[4]), których dziś nie można stwierdzić archiwalnie. Szereg budowli było kopiami jego projektów (kolegium bazylianów w Krzemieńcu).

Wsławił się wspaniałymi dekoracjami pogrzebowymi, z których najgłośniejsze, to:

Sygnowane przez niego są sztychy: Teodora Potockiego w dziele A. Miaskowskiego Deus in essentia unus, Pragae 1723 Michała Serwacego Wiśniowieckiego frontospicium dzieła Cumulat tua bella oraz szereg innych.

Przypisy

edytuj
  1. J. Tokarski, Ilustrowany przewodnik po zabytkach kultury na Ukrainie, t.2, Burchard Edition 2001, ISBN 83-87654-11-6, s.44-45
  2. Jerzy Kowalczyk, Świątynie i klasztory późnobarokowe w archidiecezji lwowskiej [w] Rocznik Historii Sztuki, 2003, Nr XXVIII, s. 197.
  3. A. Dylewski, Ukraina, Pascal, Bielsko-Biała 2005, s.190
  4. Andrzej Betlej, Sibi, deo, posteritati: Jabłonowscy a sztuka w XVIII wieku, Kraków, 2010, s. 105. ISBN 978-83-61033-38-7. [dostęp 2016-12-01].

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj