Primeira Liga
Primeira Liga (wym. [pɾiˈmejɾɐ ˈliɣɐ]) – najwyższa w hierarchii klasa męskich ligowych rozgrywek piłkarskich w Portugalii, będąca jednocześnie najwyższym szczeblem centralnym (I poziom ligowy), utworzona w 1934 roku i zarządzana przez LPFP (Zawodowa Liga Portugalskiej Piłki Nożnej), a wcześniej przez Portugalski Związek Piłki Nożnej (FPF). Zmagania w jej ramach toczą się cyklicznie (co sezon) i przeznaczone są dla 18 najlepszych krajowych klubów piłkarskich. Jej triumfator zostaje mistrzem Portugalii, zaś najsłabsze drużyny są relegowane do Liga Portugal 2 (II ligi portugalskiej).
| |
 2023/2024
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Dyscyplina |
piłka nożna |
| Organizator rozgrywek | |
| Data założenia |
1934 |
| Założyciel | |
| Przekształcona na zawodową |
1938 |
| Partner TV |
SportTV, RTP |
| Sponsor tytularny |
NOS |
| Rozgrywki | |
| Liczba drużyn |
18 |
| Zwycięzca | |
| Niższy poziom ligowy | |
| Puchary | |
| Zwycięzcy | |
| Pierwszy zwycięzca |
FC Porto (1934/35) |
| Obecny zwycięzca |
SL Benfica (2022/23) |
| Najwięcej zwycięstw |
SL Benfica (38) |
| Strona internetowa | |
Historia edytuj
Liga została założona w 1934, jako rozgrywki dodatkowe dla Campeonato de Portugal, rozgrywek pucharowych, wyłaniających mistrza kraju. Pierwsze cztery sezony ligowe były eksperymentalne, zwycięzca otrzymywał tytuł mistrza ligi a nie kraju. Dopiero w sezonie 1938/39 mistrz ligi został również uznany za mistrza kraju. Rozgrywki zawodowej Primera División zainaugurowano w sezonie 1978/79[1]. W 1999/2000 liga przyjęła obecną nazwę Primeira Liga.
W sezonie 1999/2000 liga otrzymała obecną nazwę Primeira Liga. W 2002 roku Galp Energia nabyła prawa do nadawania tytułu w lidze, w związku z czym liga otrzymała nazwę SuperLiga GalpEnergia. W 2005 sponsorem tytularnym ligi została firma Bwin i liga przyjęła nazwę Liga betandwin.com, w następnym sezonie zmieniła nazwę na BwinLiga. Na początku sezonu 2008/2009 po podpisania umowy z firmą Sagres liga zmieniła nazwę na Liga Sagres (wym. [ˈliɣɐ ˈsaɣɾɨʃ], uproszczona polska: liga sagrysz). W 2010, z racji podpisania kontraktu z firmą ZON Multimédia, oraz przedłużenia umowy z Sagres, liga po raz kolejny zmieniła nazwę – tym razem na Liga ZON Sagres (wym. [ˈliɣɐ ˌzɔn ˈsaɣɾɨʃ], uproszczona polska: liga zon sagrysz). W wyniku kolejnych umów sponsorskich od sezonu 2014/2015 tytularnym sponsorem została spółka NOS, która powstała wcześniej w wyniku połączenia firm ZON oraz Optimus. Nowy kontrakt nie przewidywał przedłużenia współpracy z Sagresem. Nową nazwą portugalskiej ligi została Liga NOS.
System rozgrywek edytuj
Obecny format ligi zakładający brak systemu pucharowego obowiązuje od sezonu 1934/35.
Rozgrywki składają się z 38 kolejek spotkań rozgrywanych pomiędzy drużynami systemem kołowym. Każda para drużyn rozgrywa ze sobą dwa mecze – jeden w roli gospodarza, drugi jako goście. Od sezonu 2014/15 w lidze występuje 18 zespołów. W przeszłości liczba ta wynosiła od 8 do 20. Drużyna zwycięska za wygrany mecz otrzymuje 3 punkty (do sezonu 1994/95 2 punkty), 1 za remis oraz 0 za porażkę.
Zajęcie pierwszego miejsca po ostatniej kolejce spotkań oznacza zdobycie tytułu Mistrzów Portugalii w piłce nożnej. Mistrz oraz wicemistrz Portugalii zdobywa prawo gry w fazie grupowej Ligi Mistrzów UEFA. Trzecia drużyna zdobywa prawo uczestniczenia w III rundzie eliminacji do Ligi Mistrzów. Ekipy z czwartego i piątego miejsca biorą udział w eliminacjach do Ligi Konferencji Europy UEFA (odpowiednio III i II runda eliminacji). Jeśli zdobywca Pucharu Portugalii zajmie miejsce w czołowej "trójce", czwarta drużyna uzyskuje prawo gry w fazie grupowej Ligi Europy UEFA (wówczas piąta drużyna gra od III rundy eliminacji do LKE, a szósta od II rundy). Zajęcie 2 ostatnich miejsc wiąże się ze spadkiem drużyn do LigaPro, natomiast 16. drużyna w końcowej tabeli rozgrywa dwumecz barażowy o pozostanie w lidze z trzecią drużyną drugiej ligi portugalskiej.
W przypadku zdobycia tej samej liczby punktów, klasyfikacja końcowa ustalana jest w oparciu o wynik dwumeczu pomiędzy drużynami, w następnej kolejności w przypadku remisu – różnicą bramek w pojedynku bezpośrednim, następnie ogólnym bilansem bramkowym osiągniętym w sezonie, większą liczbą bramek zdobytych oraz w ostateczności losowaniem.
Skład ligi w sezonie 2022/23 edytuj
| Uczestnicy poprzedniej edycji | |||
|---|---|---|---|
| POR | FC Porto 
|
1 | |
| SCP | Sporting CP | 2 | |
| BEN | SL Benfica | 3 | |
| BRA | SC Braga | 4 | |
| GVI | Gil Vicente | 5 | |
| VGU | Vitória Guimarães | 6 | |
| SCL | CD Santa Clara | 7 | |
| FAM | FC Famalicão | 8 | |
| EST | GD Estoril-Praia | 9 | |
| MAR | CS Marítimo | 10 | |
| PAÇ | FC Paços de Ferreira | 11 | |
| BOA | Boavista FC | 12 | |
| PRM | Portimonense SC | 13 | |
| VIZ | FC Vizela | 14 | |
| ARO | FC Arouca | 15 | |
 Awans z Ligi Portugal 2
| |||
| RAV | Rio Ave FC | 1 | |
| CAS | Casa Pia AC | 2 | |
| po barażach | |||
| CHA | GD Chaves | 3 | |
 Spadek z Primeira Liga 2021/22
| |||
| TON | CD Tondela | 17 | |
| BEL | B-SAD | 18 | |
| po barażach | |||
| MOR | Moreirense FC | 16 | |
|
Oznaczenia:
| |||
Lista sezonów edytuj
Statystyka edytuj
Tabela medalowa edytuj
Mistrzostwo Portugalii zostało do tej pory zdobyte przez 5 różnych drużyn.
Stan po sezonie 2022/23.
| Lp. | Drużyna | Miejsca na podium | ||
|---|---|---|---|---|
|
|
| ||
| 1. | SL Benfica | 38 | 29 | 16 |
| 2. | FC Porto | 30 | 29 | 13 |
| 3. | Sporting CP | 19 | 22 | 26 |
| 4. | CF Os Belenenses | 1 | 3 | 14 |
| 5. | Boavista FC | 1 | 3 | 2 |
| 6. | Vitória Setúbal | 0 | 1 | 3 |
| 7. | SC Braga | 0 | 1 | 3 |
| 8. | Académica Coimbra | 0 | 1 | 0 |
| 9. | Vitória SC | 0 | 0 | 4 |
| 10. | Atlético Lizbona | 0 | 0 | 2 |
| 11. | CUF Barreiro | 0 | 0 | 1 |
| FC Paços de Ferreira | 0 | 0 | 1 | |
Przypisy edytuj
Bibliografia edytuj
- Oficjalna strona LPFP (Liga Portugal) (port.)
- Liga Sagres, [w:] baza Soccerway (liga) [online] [dostęp 2021-01-02].
- Tabele ligowe w bazie League321 (ang.)
- Oficjalna strona FPF (port.)
- Archiwum wyników meczów i tabel w bazie RSSSF (ang.)