Renata Scotto
Renata Scotto (ur. 24 lutego 1934 w Savonie, zm. 16 sierpnia 2023 tamże[1]) – włoska śpiewaczka operowa, sopran, pedagog, po zakończeniu kariery reżyserka operowa[2].
Renata Scotto (2009) | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
16 sierpnia 2023 |
Typ głosu | |
Gatunki | |
Zawód |
Życiorys
edytujUrodzona w Savonie, studiowała śpiew w Mediolanie. Zadebiutowała na operowej scenie w rodzinnym mieście główną rolą w Traviacie[1]. Wkrótce później zagrała w tym samym teatrze tytułową bohaterkę Madame Butterfly i postanowiła spróbować swoich sił w Teatro alla Scala, zgłaszając się do konkursu na rolę w mało znanej operze Alfredo Catalaniego La Wally, zachwycając jurorów. W 1953 r. odbyło się pierwsze wystawienie tej opery, a w obsadzie Scotto znalazła się obok gwiazd takich jak Renata Tebaldi i Mario del Monaco. Jednak to właśnie dziewiętnastoletnia debiutantka okazała się być największą sensacją wieczoru, wywoływana piętnastokrotnie po zakończeniu przedstawienia.
W 1957, w dużej mierze dzięki szczęśliwemu zbiegowi okoliczności, pokazała swój talent europejskiej publiczności, w ostatniej chwili zastępując Marię Callas w roli Aminy w edynburskim przedstawieniu Lunatyczki Vincenzo Belliniego. W latach kolejnych, ciesząc się już światową sławą, nagrała Łucję z Lamermooru (grała Łucję), Cyganerię jako Mimi oraz Madame Butterfly. W tej ostatniej roli zadebiutowała w 1965 w Metropolitan Opera, z którą pozostawała związana do końca kariery[3]. Wykreowała w niej także role Violetty w Traviacie, Lauretty w Giannim Schicchim, Siostry Angeliki oraz Musetty i Mimi w Cyganerii oraz Desdemony w Otello.
W 1970 r. została ofiarą skandalu, gdy w trakcie jej występu w roli Eleny w Nieszporach sycylijskich grupa chuliganów zakłóciła spektakl, domagając się wystąpienia Marii Callas, ongiś sławnej z wykonania tej roli. Callas, obecna na sali, po zakończeniu przedstawienia nagrodziła Scotto owacją na stojąco. Podobny incydent miał miejsce w czasie przedstawienia Normy jedenaście lat później.
W kolejnych latach kariery Scotto zarzuciła repertuar włoski, grając Marszałkową w Kawalerze srebrnej róży, Kundry w Parsifalu, Marię w Medium Menottiego i Klitajmestrę w Elektrze[3]. Przestała śpiewać na scenie pod koniec lat. 80.
Dokonała wielu nagrań, m.in. dla Deutsche Grammophon, EMI, RCA, His Master’s Voice i Hungarotonu[4]. Nagrała m.in. pieśni Gustava Mahlera.
Uczyła m.in. w Akademii św. Cecylii w Rzymie i prowadziła liczne kursy mistrzowskie[3]. W 1997 założyła, działającą w lecie, Renata Scotto Vocal Academy we Włoszech (Liguria)[5].
W 2009 roku otrzymała tytuł doktora honoris causa Juilliard School[6].
Reżyserka
edytujScotto współpracowała z teatrami operowymi w Weronie, Nowym Yorku, na Florydzie, w Katanii, Santiago i Chicago. Wyreżyserowała m.in. Cyganerię, Madame Butterfly, Lunatyczkę, Normę i Adrianę Lecouvreur[5].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Scomparsa una delle voci più importanti: addio al soprano Renata Scotto [online], lastampa.it, 16 sierpnia 2023 [dostęp 2023-08-17] (wł.).
- ↑ Jonathan Tichler , Celebrating Renata Scotto [online], metopera.org [dostęp 2023-08-18] [zarchiwizowane z adresu 2023-08-18] (ang.).
- ↑ a b c Jacek Marczyński: Renata Scotto – najsłynniejsza Butterfly. ruchmuzyczny.pl, 2023-08-17. [dostęp 2023-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-08-17)]. (pol.).
- ↑ Renata Scotto w bazie Discogs.com (ang.)
- ↑ a b Renata Scotto. santacecilia.it [dostęp 2023-08-18] (wł.)
- ↑ 6 Honorary Degrees to Be Awarded at Commencement [online], journal.juilliard.edu, 2009 [dostęp 2023-08-17] [zarchiwizowane z adresu 2023-08-18] (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Tadeusz Deszkiewicz: Głos nie należy do śpiewaka. ruchmuzyczny.pl. [dostęp 2023-08-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-08-18)]. (pol.).
- ISNI: 0000000114409403
- VIAF: 32184637
- LCCN: n80144556
- GND: 133661423
- LIBRIS: wt7bgl1f1mf0423
- BnF: 13899602b
- SUDOC: 053522664
- SBN: TO0V225594
- NLA: 35172820
- NKC: xx0075152
- BNE: XX853299
- NTA: 07348881X
- BIBSYS: 1102459
- CiNii: DA01360216
- PLWABN: 9810675358605606
- NUKAT: n2009114706
- J9U: 987007457738405171
- CANTIC: a19826345
- LNB: 000104966
- NSK: 000045183
- CONOR: 53218659
- BLBNB: 000519550
- KRNLK: KAC2020P0981
- LIH: LNB:Lul;=B9